|
KİRALANAN GAYRİMENKULÜN KULLANILMAYAN BİR BÖLÜMÜNÜN, ORTAK OLUNAN BİR
ŞİRKETE MÜKELLEFİYET TESİSİ İÇİN ADRES İHTİYACINA BİNAEN DAHA DÜŞÜK
BEDELLE KİRAYA VERİLMESİ NEDENİYLE ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMINDAN BAHSEDİ-
LEMEYECEĞİ HK.
1995 yılı işlemleri incelenen davacı bankanın kiraladığı gayrımenkulün
bölümlerini ortaklarının ortağı bulunduğu iki şirkete, ödediği kira
bedelinden daha düşük bedelle kiraya vermek suretiyle örtülü kazanç
dağıttığı ileri sürülerek re'sen kurumlar vergisi salınmış, fon payı
hesaplanmış, kurumlar vergisi, geçici vergi ve fon payı için kusur ce-
zaları kesilmiştir. ... Vergi Mahkemesi, ... gün ve ... sayılı kara-
rıyla; davacı bankanın, kiraladığı gayrimenkulun iki katını sermaye
bakımından doğrudan ilişkisi olduğu iki şirkete, ödediği kira tutarı-
nın çok altında bir bedelle kiraya vermesinin, gerek kiraya verilen
şirketlerle doğrudan sermaye ilişkileri yönünden gerekse kiralamanın,
ticari bir işletmenin asıl amacı olan kar elde etmek amacına aykırı
olduğu, dolayısıyla örtülü kazanç dağıtımının varlığının kabulü gerek-
tiği gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir. Davacı banka, kira-
lanan gayrımenkulün çeşitli katlarına bankanın bölümleri yerleştikten
sonra, kalan kısımlara, bankanın güvenli ve rahat çalışmasını sağlamak
amacıyla banka ortaklarının ortağı bulunduğu iki şirketin yerleştiril-
diğini, sözleşme hükümlerine göre kiralamanın mümkün olmadığını, kul-
landırmadan söz edilebileceğini ileri sürmekte ve kararın bozulmasını
istemektedir.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 17 nci maddesinin 3 ün-
cü fıkrasında, şirketin, kendi ortakları, ortaklarının ilgili bulundu-
ğu gerçek ve tüzel kişiler, idaresi, murakabesi veya sermayesi bakım-
larından vasıtalı vasıtasız olarak bağlı bulunduğu veya nüfuzu altında
bulundurduğu gerçek ve tüzel kişiler ile olan ilişkilerinde emsaline
göre göze çarpacak derecede yüksek veya düşük bedeller üzerinden kira-
lama veya kiraya verme muamelelerinde bulunulması halinde kazancın ör-
tülü olarak dağıtılmış sayılacağı belirtilmiştir.
Davacı banka, ... Gıda Maddeleri A.Ş. ile yapmış olduğu ... ve
... tarihli sözleşmelerle bankacılık ve sigortacılık işlemlerinde kul-
lanılmak üzere yıllık net ... Amerikan Doları üzerinden, altı katlı
bir işhanını kiralamıştır. Bu sözleşme uyarınca, sözkonusu gayrımenku-
lün, mal sahiplerinin yazılı muvafakatı olmaksızın kiralanması akde
aykırı olup, müsait bölümlerin Bankanın yönetimine katıldığı ve en az
% 30 hissesine sahip bulunduğu iştirakleri ile Bankanın sermayesinin
en az % 30 hissesine sahip olan ortaklarına kullandırılması bu hükmün
dışında bırakılmıştır. Gayrimenkulün kullanımına başlandığı tarihten
itibaren, bankanın bölümleri katlara yerleştirilmiş, atıl duran iki
katın ise, bankanın ortaklarının ortağı bulunduğu iki şirket tarafın-
dan mükellefiyet tesis ettirilebilmesi ve faaliyete geçebilemesi için
ihtiyaç duyulan adres temini nedeniyle kiralama niteliğinde olmamak
üzere kullandırılmasına karar verilmiştir. Nitekim dosyadaki bilgi ve
belgelerden, 1997 yılında bu şirketlere kullandırılan yerlere Bankaca
duyulan ihtiyaç üzerine sözü edilen katların boşaltılarak banka tara-
fından kullanılmaya başlandığı anlaşılmaktadır.
Örtülü kazanç dağıtımı müessesesinin amacı, kurum mameleki ile
kurum ortaklarının kişisel mameleklerinin ayırımı ve kurum kazancının
kurumlar vergisine tabi olmadan kurum dışına aktarılmasını önlemek ol-
duğundan, örtülü kazanç dağıtımı yapıldığının somut bir şekilde ortaya
konması gerekmektedir. Olayda ise binanın tümünü kapsayan müstakil bir
kiraya verme muamelesi bulunmadığından, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun
17/3 üncü maddesinde tanımı yapıldığı şekilde örtülü kazanç dağıtımın-
dan sözedilemez. Bu durumda örtülü kazanç dağıtımı nedeniyle yapılan
tarhiyata karşı açılan davayı reddeden mahkeme kararında isabet görül-
memiştir.
Açıklanan nedenle,davacı bankanın temyiz isteminin kabulüyle,
... Vergi Mahkemesinin ... günlü ve ... sayılı kararının bozulmasına
karar verildi.
YÖ/ES
(DAN-DER; SAYI:103)
|