|
3332 SAYILI KANUNDA ÖNGÖRÜLEN KOŞULLARA UYULACAĞI BEYANIYLA İSTİSNA
EDİLEN VE TAHSİL EDİLMEYEN TAPU HARCININ, İSTİSNAYA İLİŞKİN KOŞULLARIN
İHLAL EDİLDİĞİNİN TESBİTİ HALİNDE, ŞARTLARI YERİNE GETİRMEKLE YÜKÜMLÜ
SATICIDAN 6183 SAYILI YASA UYARINCA TAHSİL EDİLECEĞİ HK.
3332 sayılı Yasa uyarınca taşınmazın alınması sırasında istisna edilen
tapu arcının, satıcı A.Ş.nin istisnaya ilişkin yasada öngörülen şart-
ları yerine getirmediğinden bahisle düzenlenen vergi inceleme raporuna
istinaden daha önce alıcıdan tahsil edilmeyen tapu harcının kaçakçılık
cezalı olarak istenilmesine ilişkin yapılan tarhiyata karşı açılan da-
vayı; 3332 sayılı Kanunun 8.ve 14.maddelerinde, istisnadan yararlanmak
için, sermaye artırımı nedeniyle çıkarılacak hisse senetlerinin tamamı
nın nama yazılı olması ve tamamının engeç 6 ay içinde borsaya kote et-
tirilmesi gerektiğinin hükme bağlandığı, olayda, satışı yapan A.Ş.nin
gayrimenkulün satışından elde ettiği kazancı şirket kayıtlarına inti-
kal ettirerek yıl için sermayeye eklediği, sermayeye ekleme işleminin
Ticaret Mahkemesince onanarak 29.12.1989 tarihli Türk Ticaret Sicil
Gazetesinde neşredildiği, 8.6.1990 tarihinde de borsaya kote ettirilme
si için müracaat edilmiş ise de borsaya 6 ay geçmeden müracaat etmenin
istisnadan yararlanmak için yeterli olmadığı, öte yandan tapu ve ka-
dastro harcı binde kırk oranında alıcı ve satıcıdan ayrı ayrı tahsil
edileceğinden 3332 sayılı Kanunun 8.maddesinin 2.fıkrası uyarınca tapu
harcının satıcıdan tahsil edilmesi gerektiği yönündeki yükümlü iddia-
sında da isabet bulunmadığı gerekçesiyle reddederek cezalı tarhiatı
onayan İstanbul 9.Vergi Mahkemesinin 6.12.1993 gün ve 1993/1925 sayılı
kararının bozulması istemidir.
3332 sayılı Kanunun 14.maddesiyle değişik Kurumlar Vergisi Kanununun
Geçici 10.maddesinde, tam mükellefiyete tabi kurumların iştirak hisse-
lerinin veya gayrimenkullerinin 1987, 1988 ve 1989 yıllarında satışın-
dan doğan kazançların tamamının satışın yapıldığı yılda kurum sermaye-
sine ilave edilmesi, anonim şirketler yönünden sermaye artırımı nede-
niyle çıkarılacak hisse senetlerinin nama yazılı olması ve en geç altı
ay içinde borsaya kote ettirilmesi şartıyla sermayeye eklenen bu ka-
zançların kurumlar vergisinden istisna olduıu belirtilmiş, aynı Kanu-
nun 8.maddesinin 1.fıkrasında da, 14.maddenin uygulaması ile ilgili
olarak yapılacak işlemlerin harçtan istisna olduğu hükme bağlanmış bu-
lunmaktadır.
Öte yandan, 3332 sayılı Kanunun 8.maddesi 2.fıkrasında ise, bu Kanunun
14.maddesiyle değiştirilen Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 10.madde-
sine göre kazancın tamamının, öngörülen sürede ödenmiş sermayeye dönüş
türülmemesi halinde, ödenmemiş sermaye dolayısıyla tahsil edilmesi ge-
reken vergi ve harçların 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre satıcıdan
tahsil edileceği açıklanmış bulunmaktadır.
Madde hükmüne göre, yasada öngörülen şartların satıcı tarafından yeri-
ne getirilmemesi halinde tahsil edilmesi gereken vergi ve harçların
şartları yerine getirmeyen "satıcıdan" tahsil edileceği belirtilmiş bu
lunmaktadır.
Olayda, taşınmazı satan A.Ş. satış dolayısıyla, elde ettiği kazancın
tamamını sermayeye dönüştüreceğini ve bu anlamda 3332 sayılı Kanun hü-
kümlerine uyacağını beyan etmesi üzerine alıcının satış sırasında öde-
mesi gereken tapu harcından istisna edildiği, ancak satıcı şirketin
yasada öngörülen şartları yerine getirmemesi nedeniyle daha önce alıcı
dan tahsil edilmeyen tapu harcının cezalı olarak alıcıdan tahsili yolu
na gidildiği anlaşılmıştır.
Herne kadar, 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı tarifenin 20/
a maddesi hükmü, tapu harcının alıcı ve satıcılardan ayrı ayrı %040
oranında alınacağını öngörüydr ise de, 3332 sayılı Yasa, Harçlar Kanu-
nuna göre daha özel bir yasa olup özel yasa ile genel yasa hükümleri-
nin çatışması halinde özel yasa hükümlerinin uygulanacağı hukukun te-
mel kurallarındandır.
Bu durumda, yukarıda belirtilen 3332 sayılı Yasa hükmüne göre şartla-
rın yerine getirilmemesi durumunda harcın kimden alınacağı açıklanması
na karşın, uyuşmazlık konusu harcın alıcıdan istenmesinde yasa hükmüne
uyarlık yoktur. Alıcı tarafından tarhiyatın kaldırılması istemiyle açı
lan davanın Vergi Mahkemesince yazılı gerekçe ile reddine karar veril-
mesinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi kara-
rının bozulmasına karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:90) BŞ/ES
|