|
213 SAYILI VERGİ USUL KANUNU'NUN 139.MADDESİNDE YER ALAN VE İNCELEME-
NİN YAPILACAĞI YERLE İLGİLİ BULUNAN KURALLARA UYULMAKSIZIN DOĞRUDAN YA
ZI YAZILARAK İNCELENMEK ÜZERE İSTENİLEN DEFTER VE BELGELERİN İBRAZ E-
DİLMEMESİ HALİNİN RE'SEN TAKDİR SEBEBİ OLARAK KABUL EDİLEMEYECEĞİ HK.
1989 takvim yılı faaliyetiyle ilgili defter ve belgelerini incelemeye
ibraz etmeyen davacı hakkında düzenlenen inceleme raporu uyarınca adı-
na re'sen gelir vergisi salınmış kaçakçılık cezası kesilmiştir.
Vergi Mahkemesi kararıyla; davacının dönem içinde iki kez sevk irsali-
yesi düzenlemediği, bir kez de kanunen geçerlilik arzetmeyen sevk irsa
liyesi ile emtia naklettiği tespit edilerek defter ve belgelerinin in-
celenmek üzere muhtelif tarihlerde tebliğ edilen yazılarla istenmesine
karşın gerekli ibraz görevinin yerine getirilmemesi sebebiyle aynı işi
yapan bir başka mükellefin beyanından hareketle re'sen matrah takdiri
yoluna gidildiği anlaşılan uyuşmazlığa konu olayla ilgili iddiaların
açıklığa kavuşturulması amacıyla davacıdan dönem defter ve belgeleri-
nin istendiği, ara kararının 25.12.1992 tarihinde tebliğine rağmen
istenilenler ibraz edilmediği gibi ibraz edilmeme keyfiyetinin de bil-
dirilmediği görüldüğünden, mevcut fiiller karşısında re'sen takdir olu
nan matrahta ve buna göre yapılan cezalı vergilemede isabetsizlik bu-
lunmadığı gerekçesiyle salınan vergi ve kesilen ceza kaldırmıştır. Da-
vacı, defter ve belgelerinin Gölpazarı Asliye Ceza Mahkemesinde olması
nedeniyle ibraz edilemediğini, yapılan tarhiyatın ve kesilen cezanın
yasal olmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30/3.maddesinde bu Kanuna göre tutulma
sı mecburi olan defterlerin, madde hükmünde sayılan diğer hallerin ya-
nısıra vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara herhangi bir sebeple
ibraz edilmemesi hali de re'sen takdir nedeni olarak belirtilmiş ise
de, aynı Kanunun 139.maddesinde, vergi incelemelerinin esas itibariyle
incelemeye tabi olanın işyerinde yapılacağı, işyerinin müsait olmama-
sı, ölüm, işin terk edilmesi gibi zaruri durumlarda incelemenin daire-
de yapılabileceği, bu takdirde incelemeye tabi olanın lüzumlu defter
ve vesikalarını daireye getirmesinin kendisinden yazılı olarak istene-
ceği hükme bağlanmış olduğundan, bu hüküm gereğine uyulmadan doğrudan
yazı yazılarak incelenmek üzere istenilen defter ve belgelerin ibraz
edilmediği gerekçesiyle re'sen takdir sebebinin varlığından söz edilme
si mümkün değildir.
Zira, defter ve belgeler belli bir nedene bağlı olarak isteneceğinden
öncelikle istenme nedeniyle ilgili yasal gereklerin yerine getirilmesi
zorunludur. Olayda da defter ve belgelerin incelenmek üzere ibrazının
istendiği açık olduğuna göre inceleme elemanının öncelikle yukarıda de
ğinilen yasa hükmü uyarınca işyerine gitmesi ve incelemeye başlama ile
ilgili diğer gerekleri yerine getirmesi icabettiği halde bu hususları
yerine getirmediği dosya içeriği ile sabittir.
Vergi Usul Kanununun anılan 139.maddesinin son paragrafında yer alan,
incelemenin dairede yapılması halinde istenilen defter ve vesikaların
belli zamanda mazeretsiz olarak getirmeyenlerin bunları ibraz etmemiş
sayılacakları yolundaki hükmü, bütün bu açıklamalar çerçevesinde olay-
da re'sen takdir nedeninin bulunmadığını ortaya koymaktadır.
Bu durumda, takdirin dayanaksız olması nedeniyle, salınan vergi ve ke-
silen cezanın kaldırılması istemiyle açılan davanın reddine dair Mahke
me kararında isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, Eskişehir 1.Vergi Mahkemesinin 21.1.1993 günlü
ve 1993/12 sayılı kararının bozulmasına karar verildi.
ŞT/ES
|