|
YIL İÇİNDE YAPILAN TESPİTLER YETERLİ GÖRÜLMEYEREK AYRICA MÜKELLEFLE
BİRLİKTE DEFTER KAYITLARINA İNTİKAL ETTİRİLEN HASILATLAR DA GÖZÖNÜNE
ALINARAK BEYAN DIŞI KALMIŞ GAYRİSAFİ HASILAT SAPTANDIĞINDAN VE NOKSAN
BEYAN RESEN TAKDİR NEDENİ OLDUĞUNDAN YAPILAN KATMA DEĞER VERGİSİ TAR-
HİYATINDA İSABETSİZLİK BULUNMADIĞI HK.
Restoran işletmeciliği işiyle uğraşan yükümlünün 1991 yıl işlemlerinin
incelenmesi sonucu, işyerinde yıl içinde yapılan hasılat tespitlerinin
yeterli görülmemesi üzerine defter kayıtlarına intikal ettirilen Ocak,
Mart, Mayıs, eylül, Kasım ve Aralık aylarına ait hasılatın ortalaması
ile yıl içinde yapılan hasılat tesbitlerinin toplanması suretiyle be-
lirlenen günlük hasılatın yıl içinde çalışılan gün sayısı ile çarpıl-
masıyla bulunan gayrisafi hasılatın, beyan edilen gayrisafi hasılattan
yüksek olduğunun saptanması üzerine düzenlenen inceleme raporuna daya-
nılarak her aylık dönem için resen tarh edilen kaçakçılık cezalı katma
değer vergisinin kaldırılması istemiyle açılan davayı; hesap edilen
matrahın tamamının hasılat tesbitinden elde edilen verilere göre he-
saplandığı, diğer bir değişle kendisi bir yasal ölçü olan asgari gay-
risafi hasılat esasına göre saptanan matrah farkının hem gelir vergisi
hemde katma değer vergisi matrahının izah aracı olarak kullanıldığı,
belli bir döneme ait katma değer vergisi matrahının noksan beyan edil-
diğinden bahisle resen tarhiyat yoluna gidilebilmesi için, katma değer
vergisine tabi bir teslim veya hizmet için satış belgeleri düzenlenme-
diğinin somut olarak saptanması gerektiği, bu durumdakendisi gelir
vergisine özgü bir oto kontrol müessesesi ve kanuni ölçü olan asgari
gayrisafi hasılat esasına göre katma değer vergisi matrahının tesbi-
tinde isabet bulunmadığı gerekçesiyle kabul ederek cezalı katma değer
vergisini kaldıran Balıkesir Vergi Mahkemesinin 2.11.1993 gün ve
1993/552 sayılı kararının bozulmasına ilişkin bulunmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; restoran işletmeciliği işiyle uğraşan yüküm-
lünün 1991 yılı işlemlerinin incelendiği, inceleme elemanınca yıl
içinde 15.6.1991, 12.7.1991 ve 23.8.1991 tarihlerinde yapılan hasılat
tespitlerinin yeterli görülmemesi üzerine mükellefle birlikte defter
kayıtlarına intikal ettirilen Ocak, Mart, Mayıs, Eylül, Kasım ve Ara-
lık aylarına ait hasılatların ortalamasının saptandığı, saptanan bu
miktar ile yıl içinde yapılan hasılat tespitlerinin toplanması sure-
tiyle günlük hasılatın belirlendiği, bu miktarın yıl içinde çalışılan
gün sayısıyla çarpılması sonucu gayrisafi hasılatın bulunduğu, bulunan
gayrisafi hasılatın, beyan edilen gayrisafi hasılattan yüksek olduğu-
nun görülmesi üzerine aradaki matrah farkından kaçakçılık cezalı katma
değer vergisi tarhiyatının önerildiği, düzenlenen rapora dayanılarak
cezalı tarhiyatın yapıldığı anlaşılmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 2791 sayılı Kanunla değişik 30.madde-
sinin 1.fıkrasında; resen vergi tarhının, matrahın tamamen veya kısmen
defter kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tesbitine
imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen
veya vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı
üzerinden vergi tarh edilmesi olduğu, inceleme raporlarında bu maddeye
göre belirlenmiş matrah veya matrah farkının resen takdir edilmiş sayı
lacağı, aynı maddenin 2.fıkrasının 4.bendinde de; defter kayıtları ve
bunlarla ilgili belgelerin vergi matrahının doğru ve kesin olarak tes-
pitine imkan vermemesi halinde maddi delillerin bulunmadığının kabul
edileceği hükme bağlanmıştır.
Yıl içinde yapılan tespitlere itibar edilebilmesi için, bu tespitlerin
objektif ve işletme hakkında genel bir kanaat edinilmesini sağlayacak
yeterlilikte olması, tesbiti yapılan işyeri hasılatını etkileyen eko-
nomik ve sosyal faktörlerin sürekli veya süreksiz oluşuna göre genel
etkisinin dikkate alınması, yapılacak tespitlerin günler, aylar ve
mevsimler itibariyle işyeri hasılatındaki muhtemel değişim ve dalga-
lanmaları ortaya koyabilecek nitelikte olması ve vergi incelemesi sı-
rasında tespit edilen matrah farkının hesaplanmasında kullanılan yön-
temin yükümlünün elde ettiği gerçek hasılata en yakın şekilde belir-
lenmesi gerekir.
Olayda da, inceleme elemanınca yıl içinde yapılan tespitler yeterli
görülmeyerek ayrıca mükellefle birlikte defter kayıtlarına intikal et-
tirilen Ocak, Mart, Mayıs, Eylül, Kasım, Aralık aylarına ait hasılat-
lar da gözönüne alınarak beyan dışı kalmış gayrisafi hasılat saptandı-
ğından ve noksan beyan re'sen takdir nedeni olduğundan yapılan katma
değer vergisi tarhiyatında isabetsizlik bulunmamaktadır.
Ancak uyuşmazlıkta matrahın bulunuş biçimine göre kasten vergi ziyaına
sebebiyet verildiğinden sözedilemeyeceğinden kaçakçılık cezasının ku-
sur cezasına çevrilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, Vergi Mahkemesi kara-
rının bozulmasına karar verildi.
KARŞI OY:
Yükümlü restoran işletmeciliği yapmaktadır. Tarhiyat yıl içinde bazı
aylarda yapılan tespitlerin bütün bir yıla teşmili suretiyle bulunan
rakamlar üzerinden yapılmıştır. Bu husus gerçek satış miktarını tes-
bitte esas alınamaz.
Sağlıklı bir tesbitin mahallinde defter ve belgeler üzerinde bilirkişi
incelemesi yaptırılmak suretiyle belirlenmesi gerekir.
Bu nedenle çoğunluk gerekçesine karşıyım.
(DAN-DER; SAYI:90)
(MT/NÇ)
|