|
K.D.V. İADESİNDE; İHRACATÇI FİRMANIN MAL ALDIĞI FİRMA VEYA BUNLARIN
MAL ALDIĞI ALT FİRMALARIN MEVCUT OLMADIĞININ TESBİTİ HALİNDE, VEYA BU
MALLARI ÜRETECEK KAPASİTEYE SAHİP OLMADIKLARI SAHTE FATURALARLA ALIN-
MIŞ GÖSTERİLEN MALLARLA İHRACAT YAPILDIĞININ ANLAŞILMASI HALİNDE K.D.
V. İADESİ YAPILMAYACAĞI HK.
Anlaşmazlık yükümlü şirketin ihraç ettiği mallarla ilgili olarak 1985
Ağustos ve 1985 Eylül dönemlerine isabet eden ve Katma Değer Vergisi
Kanununun 32.maddesine göre iadesi istenen katma değer vergisinin ver-
gi dairesince iade edilmemesi üzerine açılan davanın kısmen kabulüne
ilişkin vergi mahkemesi kararının bozulması isteminden doğmuş bulunmak
tadır.
Vergi Dairesinin usule yönelik iddiaları kabule şayan görülmemiştir.
İşin esasıne gelince;
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun İhracat İstisnası başlığını
taşıyan 11/maddesinin 1-a bendinde; ihracat teslimleri ve bu teslimle-
re ilişkin hizmetler ile yurtdışındaki müşteriler için yapılan hizmet
ler vergi istisnası kapsamında sayılmış, kanunun 32.maddesinde ise bu
kanunun 11, 13, 14, ve 15.maddeleri uyarınca vergiden istisna edilmiş
bulunan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarla gösterilen kat
ma değer vergisinin, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesap
lanacak katma değer vergisinden indirileceği, vergiye tabi işlemlerin
mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olma
sı hallerinde indirilemeyen katma değer vergisinin, Maliye ve gümrük
Bakanlığınca tesbit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade
olunacağı hükme bağlanmıştır.
Vergi Usul Kanununun 3.maddesinin (B) bendinde ifade edildiği üzere
vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin
gerçek mahiyeti esastır. Bu kuralın bir gereği olarak yükümlülerin kat
ma değer vergisi kanununun yukarda sözü edilen 11 ve 32.madde hükümle-
rinden yararlanabilmelerinin ön şartı, vergiden istisna edilmiş bulu-
nan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikaların gerçeği yansıtması
bir başka anlatımla yükümlü tarafından ihraç edildiği bildirilen mal-
lar için gerçekte katma değer vergisi ödenmiş olmasıdır.
Gerçekleşmemiş teslim ve hizmetler dolayısıyla bir katma değer vergisi
ödemesi ve bunun sonucu olarak da bir vergi iadesi sözkonusu edilemi-
yeceği cihetle ihracatla ilgili vergi iadesi istemine dayanak teşkil
eden faturaların gerçeği yansıtıp yansıtmadığı hususlarının saptanması
anlaşmazlığın çözümü bakımından önem arzetmektedir. Vergi Mahkemesinin
temyiz konusu edilen kararında özetle; "Katma Değer Vergisi iadesine i
lişkin hükümlerin birlikte incelenmesinden, iadeye hak kazanabilmek
için ihracatçının K.D.Vergisi ödeyerek malı alıp, bu malı T.C. Gümrük
hattından geçirerek bir dış ülkeye teslim etmesinin yeterli olduğu, bu
nun dışında teslim sırasında ödenen Katma Değer Vergisinin alt birim-
lerde ödenip ödenmediğinin araştırılacağı ve zincirleme bir sorumluluk
aranacağı şeklinde düzenlemenin getirilmediği, olay tarihinde yürürlük
te olan mevzuatta, kişilerin ticari ilişkide bulundukları kimselere
ait vergi ödevlerinin yerine getirilip getirilmediğini kontrol etme gö
revlerinin bulunmadığı, yurt içinden alınıp ihraç edilen malların ihra
cına ait satış faturalarının, gümrük çıkış beyannamelerinin ve dövizin
yurda getirilişine ilişkin belgelerin doğru olmasının katma değer ver
gisinin geri alınabilmesi için yeterli olmayıp, konunun amacına uygun
olarak dahilde sağlanan ihraç konusu mallar için katma değer vergisi-
nin ödenmiş olmasının gerektiği, bu verginin ödenmnemesi halinde mah-
sup veya geri vermenin sözkonusu olamayacağı, zira amacın ödenen vergi
nin mahsubu veya geri verilmesi olduğu, olayda beş firmanın ihracatçı
firmaya olan satışları sahte fatura ve belgelere dayalı olduğundan ger
çek dışı bulunduğu, bu itibarla bu firmalardan alındığı iddia olunan
mallara ait katma değer vergisi ödenmesinin söz konusu olamayacağı, bu
nedenle bu mallara ait K.D.V. iadesinin yapılmamasına dair işlemde ka-
nuna aykırılık bulunmadığı gerekçesine dayanılarak davanın kısmen kabu
lüne, Ağustos 1985 dönemine ait verginin 110.746.900 liralık kısmının
ve Eylül 1985 ayına ait 267.069.409 liralık kısmının dışında kalan bö-
lümünün davacı şirkete ret ve iadesine karar verilmiş bulunmaktadır.
Mahkeme kararında ret ve iadesine karar verilen kısım hakkında dayanı-
lan gerekçe açıklanmamışsa da bu gerekçenin, bu kısma ait olarak ihra-
catçı firmaya yukarıda sayılan 5 firma dışında satış yapan diğer firma
ların satışlarının gerçek fatura ve belgelere dayalı olduğu görüşüne
dayandığı anlaşılmaktadır.
Mahkeme kararının baş tarafında da iadeye hak kazanabilmek için ihra-
catçının K.D.V. ödeyerek malı alıp ihraç etmesinin yeterli olduğu görü
şüne yer verilmiş bulunmaktadır.
Uygulamada ihraç edilmek üzere gümrük hattına getirilen malların tümü-
nün kontrolu, bütün sandıkların açılması, sayılması, ihraç mallarının
niteliklerinin tesbiti olanağı bulunmadığından incelemenin sontaj veya
örneklerin incelenmesi şeklinde yapıldığı bilinen bir husustur. Bu ne-
denle işlemlerin gerçek maliyetinin, bu meyanda en son işlem niteliğin
deki "ihraç"olayının gerçek olup olmadığının, diğer bir ifadeyle, be-
yannemeye uygunluğunun saptanması ancak ihracattan önceki kademelerde
yapılan alım satım işlemlerinin gerçek niteliklerinin (geriye doğru ya
pılan bir vergi incelemesiyle) saptanmasına bağlı bulunmaktadır. Bir
ihracatın da, gerçek dışı (hayali) ihracat olup olmadığının saptanması
nın buna tekaddüm eden alım-satım kademelerinde bütün işlemlerin fatu-
ra ve belgelerin incelenmesine bağlı olduğu açıktır.
Dava dosyasında mevcut inceleme raporu ile diğer belgelerin incelenme-
sinden; mükellef şirketin ihraç ettiğini iddia ettiği 491.000 liralık
distribitör ateşleme kablosunu satın aldığı firma olarak görünen RE-SA
firmasının bu malları En-Ta Ticaret ile Hakan Kablodan aldığını beyan
ettiği, 1985 yılı 7.aya kadar hiç faaliyeti olmayan RE-SA firması def-
ter kayıtlarına göre 7.aydan itibaren 2,5 ay içinde 1.429.315 liralık
mal aldığı ve 1.108.870.686 liralık mal sattığı görünmekle birlikte bu
firmanın milyarlarca liralık mal aldığı iddia olunan Hakan Kablo-Hik-
met Adıyaman firmasının adresinde bulunmadığıve gösterilen adresin de
esasen işyeri değil mesken olduğu, firma sahibinin vergi dairesine ge-
lip ifade verdikten sonra bir daha bulunamadığı, firma sahibinin yazı-
lı ve imzalı ifadesinde milyarlarca lira tutarındaki bu malları kimden
aldığını ve kime sattığını hatırlamadığını ifade ettiği,
Defter kayıtlarına göre Hakan Kabloya bu malları Söken Ticaret Erdoğan
Söken firması satmış görünmekteyse de Söken Ticaretin işyerinin sadece
8 M2 büyüklüğünde olduğu ve içinde hiç bir makina bulunmadığıhalde
2.000.000.000.liralık kablo imal edip satmış göründüğü, firma sahibi-
nin de bir kahve hanede cakçı olarak çalıştığı, Hakan Kabloya mal sa-
tan ikinci firmanın ise Tahsin Ticaret - Tahsin Kaya firması olduğu,
12.9.1985 tarihinde deri ve tekstil, konfeksiyon ve madeni eşya ticare
ti için kurulan firmanın vermiş olduğu K.D.V. beyannamesinde kurulur
kurulmaz 1,5 ay içinde 6.381.559.250 liralık satış ve 6.371.332.100 li
ralık alış yaptığı iddia edilen firmanın bu güne kadar bulunamadığı,
adresininde bir işyeri değil mesken olduğunun saptandığı,
Yükümlü Şirketin mal aldığı firmalardan biri olan Eyüpler A.Ş. den
78.708.574 liralık plastik geometri çizim aleti almış görünmesine kar-
şın, Eyüpler Sanayi A.Ş. yetkililerince adı geçen aletlerin imal edil-
meyip Teknik Eksport isimli firmadan alınarak Nut Export Fındık Sanayi
Şirketine satıldığı, ancak bu aletler naylon torbalar içinde olduğun-a
dan kendilerinin bu aletleri hiç görmedikleri, yolunda beyanda bulunul
duğu, Teknik Eksport firması sahibi Gülseren Kuşçuoğlu'nun imzalı ifa-
desinde ise, kendisine 20.000.000. lira verilmesi vaadi ile 13 milyar
liralık naylon fatura kestiğini, bilahare vaadedilen 20 milyon liranın
verilmediği ve K.D.V. ninde yatırılmadığı, ortada satılan bir mal bu-
lunmayıp faturaların uydurma olduğunun açıklandığı,
Yükümlü Şirketçe diğer bir firma olan Yeğenler Orman Ürünleri Şirketin
den 168.571.178 liralık geometri çizim aleti satın alındığı görünmekte
olmasına mukabil satıcı şirketin defter kayıtlarında As Reklamcılık
Matbaacılık Firmasından 389.960.000 liralık geometri çizim aletinin
alınmış göründüğü As Reklamcılık Matbaacılık Firmasının defter kayıtla
rında ise 426.435.900 liralık geometri çizim aletinin Kablo Ticaret Ma
yir Ben Habip firmasından satın alındığı görünmesine karşılık Mayir
Ban Habib'in imzalı ifadesinde aslında alınan-satılan hiç bir mal olma
dığı halde % 3 komisyon karşılığında 35.000.000.000 (otuzbeş milyar)
liralık aslı olmayan naylon fatura kesildiği ve olaya hakikat süsü ver
mek için bu faturaların K.D.V. beyannamelerinin verildiği, ancak 35
milyar liralık herhangi bir mal üretecek bir tesis veya atölyesi olma-
dığı için bütün belge ve tefterlerini yaktığının beyan ve ifade edildi
ği,
Nut Export Fındık Sanayi Şirketinin 627.000.000 liralık otomobil dist-
ribütör platini satın almış göründüğü firma olan Malatyalı Otomobil En
düstri A.Ş. nin de gösterilen adreste bulunmadığı, bu firmanın sonra-
dan iflas talebinde bulunduğu, ancak firma, firma yetkilileri ve firma
ya ait defter ve belgeler bulunmadığı için iflas işlemlerinin yürütüle
mediği,
Diğer taraftan yükümlü şirketçe Kontaş Konfeksiyon A.Ş den
1.347.650.158 liralık dikiş makinası iğne levhası ile 249.086.623 lira
lık deri elbise satın alınarak ihraç edildiği görünmesine karşılık,
Kontaş Firması yetkililerinin imzalı ifadelerinde, 1985 yılında talep-
leri üzerine birçok firmaya karşılıksız fatura kestikleri, karşılığın-
da % 1 hisse aldıklarının beyan edildiği,
Nut Export Fındık Sanayi Şirketinin Tanrısever Ticaret firmasından da
1.244.768.734 liralık dikiş makinası iğne levhası ile şişbaşlığı satın
alarak ihraç etmiş göründüğü, ancak bu firmanın defterlerindeki noter
tasdiklerinin sahte olduğunun tesbit edildiği, 2.8.1985 tarihinde işe
başlayıp 19.8.1985 tarihinde 17 gün sonra faaliyetine son veren Tanrı-
sever Ticaret Firmasının bu süre içersinde defter kayıtlarına göre
2.158.917.126 liralık mal satmış göründüğü, firma sahibinin imzalı ifa
desinde çok alkol aldığı ve çok parasız olduğundan 25.000 liralık kira
yı ödeyemeyip işyerini kapattığını, faturaları kendisi adına Mustafa
Şimşek isimli kişinin kestiğini beyan ettiği, Tanrısever Ticarete mal
satan Yazgaç Gemi ve Makina Sanayi firmasının ve sahibinin ise bütün
aramalara rağmen bulunamadığı,
Davacı Şirketin Doğu Dericilik-Ahmet Gündoğdu firmasından da
1.031.626.687 liralık deri elbise satın alarak ihraç etmiş göründüğü,
firma sahibinin ifadesinde, 1977 yılından beri Kartaltepe Mensucat
Sanayiinde işçi olarak çalıştığını, eline ayda 65.000 lira geçtiğini,
1985 yılı ocak ayında eskiden tanıdığı Mehmet şahiner'in gelerek şir-
ket kuralım dediğini kendisinin ilkokul mezunu olup bu işlerden anlama
dığından Mehmet Şahinlere vekalet verdiğini, hiçbir ticari faaliyette
bulunmadığını beyan ettiği,
Nut Export Fındık Sanayi Şirketi, Şimi-San Dericilik firmasından
615.299.618 liralık elbise satın alarak ihraç etmiş görünmesine rağmen
bu firmanın da gösterdiği adreste bulunamadığı, firma kurucusunun imza
lı ifadesinde diğer ortaği Cüneyt Karamuklu'nun kendisinden noterden
tasdikli vekaletname alarak Şimi San adına faturalar düzenlediğini, an
cak ortada milyarlara varacak herhangi bir imalat ve satış olmadııını
beyan ettiği, firmanın muhasebecisi olarak görünen Mehmet şahinler'in
Kemal Avni Süer'in 10.000 lira ile 15.000 lira karşılığında firmalar
kurduğunu ve tanımadığı şahıslara ve firmalara fatura kestiğini beyan
ettiği,
Yine davacı şirket tarafından satın alınarak ihraç edildiği görünen
322.556.256 liralık kadın elbisesinin satıcısı firma sahibinin imzalı
ifadesinde, fatura verdiği firmalara mal satılmayıp sadece % 1 karşı
lığında naylon fatura kesildiği ve Katma Değer Vergisi ödenmediğinin
beyan edildiği,
Aynı şekilde Nut Export Fındık Sanayi Şirketinin, 192.500.000 liralık
gelinlik satın alarak ihraç etmiş göründüğü, satıcı Karaçocuk Export
firmasının 24.6.1985 tarihinde kurulduğu Temmuz, Ağustos ve Eylül 1985
ayları içinde 2.973.990.280 liralık satış göstererek Katma DEğer Vergi
si beyannamesi verdiği, ancak herhangi bir vergi ödemediği gibi göster
diği adreste de bulunmadığı,
Davacı (yükümlü) şirket, 1.063.040.00 liralık elektronik entegre devre
satın alarak ihraç etmiş göründüğü satıcı Jupiter Kollektif Şirketi or
taklarının ifadelerinde "Nut Export Fındık Sanayi Şirketine sadece 60
adet entegre devre sattıklarını, daha sonra sadece fatura kestiklerini
buna karşılık Nut Export Fındık Sanayı Şirketinden nne mal bedeli ve
ne de K.D.V. almadıklarını beyan ettikleri anlaşılmaktadır.
Sonuç olarak, Nut Export Fındık Sanayı ve Ticaret Şirketi 1985 yılının
8.ayından 12. ayına kadar 5 ay içinde 17 firmadan nakten ödeme yapıl-
mak suretiyle 12.870.242.501 liralık mal satın alarak ihraç etmiş gö-
rünmekte olmasına karşılık bu firmaların Nut Export Fındık Sanayi ve
Ticaret A.Ş. ne vaki satışlarının gerçeği yansıtmayıp sahte (naylon)fa
turalarla alım-satım yapıldığı, firmaların bir kısmı hayali firma nite
liğinde olup, bir kısmının ise miktarı milyonlara varan malı üretecek
ya da satın alacak kapasiteye veya üretim araçlarına sahip bulunmadığı
yapılan geniş kapsamlı vergi incelemesi sonucunde tek tek tesbit edilmiş
bulunmaktadır.
Bütün bu inceleme ve tesbitler karşısında vergiden istisna edilmiş iş-
lemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikaların gerçeği yansıtmadığı, do
layısıyla kanunun öngördüğü anlamda mal tesliminin ve katma değer ver-
gisi ödemesinin söz konusu olmadığı sonuç ve kanaatına varılmakla mah-
kemece yazılı gerekçe ile tesis edilen kararda hukuki isabet görülme-
miştir.
Açıklanan sebeplerle, yükümlü şirkete 1985 Ağustos ve Eylül ayları ih-
racatı için toplam 377.816.309 lira K.D.V. iadesi yapılması yolundaki
Vergi Mahkemesince tesis edilen kararın bozulmasına karar verildi.
RD/SE
(DAN-DER SAYI:72-73)
|