|
MOTORLU TAŞITLARIN SATIŞINDAN DOLAYI DOĞAN KDV.NİN MATRAHININ BAŞKA
SİGORTA BEDELİNDEN AŞAĞI OLAMAYACAĞI HK.
İşletmesine kayıtlı kamyonunun satış bedelini ilgili dönem katma değer
vergisi beyannamesinde düşük gösterdiğinden bahisle yükümlü adına 1991
yılı Haziran dönemi için takdir komisyonu kararına istinaden salınan
kaçakçılık cezalı katma değer vergisini; 3065 sayılı Katma Değer Vergi
si Kanununun 20.maddesinin 2.fıkrası ile 27.maddesinin 2.bendi belirti
lerek her ne kadar olayda resen takdir nedeni bulunmadığı iddia edil-
mekte ise de, Afyon Birinci Noterliğinin kati satış sözleşmesinde sa-
tılan vasıtaların satış bedelinin 102.776.000 lira olduğu yazılmasına
rağmen, aynı mukavelenin ikinci sayfasının beşinci paragrafında satış
bedelinin katma değer vergisi hariç 29 milyon lira olarak belirtilmiş
bulunması ve satış faturasında da bu değer gösterilmiş olmasına rağmen
yoklama fişinde kamyonun 102.776.000 liraya satıldığının yükümlü beya-
nı ile sabit olduğu yükümlünün bu satıştan dolayı verdiği katma değer
vergisi beyannamesinde de satış bedelini diğer emtia satışları ile bir
likte 44.625.587 lira olarak gösterdiği anlaşıldığından, verilen katma
değer vergisi beyannamesinin gerçek durumu yansıtmaması nedeniyle re-
sen takdire gidilmesinin yerinde olduğu, takdir komisyonunca Türkiye
Milli Reasürans A.Ş.'nin belirlediği kasko değerleri ile aracın marka-
sı, müdeli, piyasa durumu nazara alınarak takdir yapılmış olup, bu de-
ğerin yerinde olmadığı yönünde bir iddia bulunmadığı gibi, aracın değe
rini etkileyebilecek bir belge de ibraz edilmediğinden, yapılan cezalı
tarhiyatta isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle onayan Afyon Vergi
Mahkemesinin 15.4.1992 günlü ve 1992/95 sayılı kararının; satış fatura
sı ile düzenleme şeklindeki noter ifade tespit tutanağının delil nite-
liğinde oldukları, bunlarda satış bedelinin 29 milyon lira olduğunun
belirtildiği, kasko sigorta bedel listesinin değer takdirinde esas alı
namayacağı, bu bedelin Harçlar Kanununa göre harçların hesaplanmasında
nazara alındığı, yoklama fişinin satım akdinden iki ay sonra tutuldu-
ğu, yükümlünün iş yerinde çalışan işçinin ayrıldığına dair olan bu tu-
tanakta söz konusu aracın satış bedelinin araya sıkıştırıldığı, bu ne-
denle olayı tespit edici bir niteliğinin bulunmadığı ileri sürülerek
bozulması istenilmektedir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 20.maddesinin 1.fıkrasında,
teslim işlemlerinde matrahın, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden be
del olduğu, aynı kanunun 27.maddesinin 1.fıkrasında, bedeli bulunmayan
veya bilinmeyen işlemler ile bedelin mal, menfaat, hizmet gibi paradan
başka değerler olması halinde matrahın, işlemin mahiyetine göre emsal
bedeli veya emsal ücreti olduğu, 2.fıkrasında, bedelin emsal bedeline
veya emsal ücretine göre açık bir şekilde düşük olduğu ve düşüklüğün
mükellefçe haklı bir sebeple açıklanamadığı hallerde, matrah olarak em
sal bedeli ve emsal ücretinin Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tes-
pit olunacağı hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, Harçlar Kanununun 43.maddesine 3689 sayılı Kanunun 10.
maddesiyle eklenen fıkrada, motorlu kara taşıtları ile ilgili alım, sa
tım ve taahhüt işlemlerinde gösterilecek değerin, işleme konu olan ta-
şıtın cinsi, markası, modeli, tipi ve yaşı itibarıyla Türkiye Sigorta
ve Reasürans Şirketler Birliğince tespit edilen ve işlemin yapıldığı
tarihte geçerli olan kasko sigortasına esas değerinden aşağı olamaya-
cağı, Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketler Birliğince düzenlenen lis
telerde yer almayan eski model taşıtların asgari değerinin, o taşıtla-
rın listede yer alan en eski modelleri için belirlenen değerinden, her
model yılı için %10 indirim yapılmak suretiyle tespit edileceği, Bir-
likçe düzenlenen listelerde yer almayan taşıtların değerlerinin, emsa-
li taşıtların değerlerinden aşağı olamayacağı ve bu fıkranın uygulanma
sına ilişkin usul ve esasların Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlene
ceği öngörülmüştür.
Yukarıda anılan madde hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden,
alım-satıma konu motorlu kara taşıtlarının satış bedelellerinin, yüküm
lüce aksi ispatlanmadıkça Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Bir-
liğince düzenlenen listelerde yer alan değerden aşağı olamayacağı anla
şılmaktadır.
Bu durumda, söz konusu listelerde yer alan değerlerin, taşıtın alım-sa
tımında harcın ve verginin matrahı olarak nazara alınması gerekmekte-
dir.
Dosyada mevcut belgelerden, yükümlü tarafından satışı yapılan ve özel-
likleri noter satış senedinde belirtilen vasıtanın satış bedelinin kat
ma değer vergisi hariç harca tabi değerinin ise kasko sigorta bedeli
olarak gösterildiği ve katma değer vergisi beyannamesinde beyan olunan
değerin düşük bulunması üzerine takdir komisyonunca belirlenen miktar-
dan, yükümlüce beyan olunan miktar düşüldükten sonra kalan miktar üze-
rinden cezalı tarhiyatın yapıldığı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, olay tarihinde yürürlükte olan ve yukarıda sözü edilen
3689 sayılı Kanunun açık hükmü karşısında, yasada açıklanan hükmün ak-
sine bir durum hasıl olmadıkça, söz konusu vasıtanın kasko sigorta be-
deli esas alınarak tarhiyat yapılması gerekli iken, takdir komisyonun-
ca belirlenen matrah üzerinden yapılan tarhiyatın kasko sigorta bedeli
ni aşan kısmında isabet bulunmadığından, mahkemece yazılı gerekçe ile
kaçakçılık cezalı tarhiyatın aynen onanmasında isabet görülmemiştir.
Kaçakçılık cezasına gelince; noterlikçe düzenlenen satış sözleşmesinde
harca tabi satış bedeli olarak kasko değerinin gösterilmesi karşısın-
da, yükümlüye kaçakçılık değil, kusur cezası uygulanması gerekmekte-
dir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüyle mahkeme kararının bo-
zulmasına karar verildi.
BŞ/ES
|