|
1- ŞİRKETİN VERGİ BORCU NEDENİYLE YÖNETİM KURULU ÜYESİNİN TAKİP EDİLE-
BİLMESİ İÇİN BU KİŞİNİN GÖREVDE BULUNDUĞU SIRADA VERGİ BORCUNU TÜZEL
KİŞİ ADINA ÖDEV VE İKTİDARINDA OLMASI GEREKİR.
2- ESASEN YÖNETİM KURULUNA AİT OLAN A.Ş.'İ TEMSİL YETKİSİNİN DEVREDİL-
MESİ HALİNDE, BU YETKİYE SAHİP OLMAYAN YÖNETİM KURULU ÜYESİNİN TAKİP
EDİLEMİYECEĞİ HK.
Uta Turizm Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinin 1990 ve 1991 yıllarına
ilişkin vergi borçları nedeniyle şirket ortağı olan Yes Oto Kiralama
ve Turizm A.Ş. nin temsilcisi sıfatıyla 21.11.1990-20.5.1991 tarihleri
arasında şirket yönetim kurulu üyeliği yapan davacı adına ödeme emri
tebliğ edilmiştir. İstanbul 6.Vergi Mahkemesi 1995/461 sayılı kararıy-
la; borçlu şirketin 20.5.1991 tarihine kadar yönetim kurulu üyesi olan
davacının, bu tarihe kadar olan vergi borçlarından sorumlu olacağı,
dolayısıyla bu süreleri içeren vergilerin davacıdan tahsili yoluna gi-
dilmesinin yasaya uygun olduğu, ancak bu tarihten sonraki vergi borç-
ları için davacı adına ödeme emri düzenlenmesinde isabet bulunmadığı
gerekçesiyle ödeme emrine karşı açılan davanın kısmen reddine karar
vermiştir. Davacı, yönetim kurulu üyesi olduğu dönemde şirketi temsile
yetkili olmadığını, şirket hakkındaki takibat tamamlanmadan kendisinin
vergi borçlarından sorumlu tutulamayacağını ileri sürmekte ve kararın
bozulmasını istemektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 10.maddesinin birinci fıkrasında tüzel
kişilerle küçüklerin ve kısıtlıların, vakıf ve cemaatler gibi tüzel
kişiliği olmayan teşekküllerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları
halinde bunlara düşen ödevlerin kanuni temsilcileri tarafından yerine
getirileceği belirtilmiş ve anılan maddenin ikinci fıkrasında da yuka-
rıda yazılı olanların bu ödevleri yerine getirmemeleri yüzünden mükel-
leflerin veya vergi sorumlularının varlığından tamamen veya kısmen a-
lınamayan vergi ve buna bağlı alacakların kanuni ödevleri yerine ge-
tirmeyenlerin varlıklarından alınacağı öngörülmüştür.
Bu madde uyarınca şirketin vergi borcu nedeniyle yönetim kurulu üyesi-
nin takip edilebilmesi için, sadece yönetim kurulu üyesi olmak yetme-
mekte, aynı zamanda bu kişinin görevde bulunduğu sırada vergi borcunu
tüzel kişi adına ödeme görev ve iktidarında olması gerekmektedir. Bu-
nun yanısıra vergi borcunun ödenmemesi fiili ile ilgilinin tutumu ara-
sında nedensellik bağı bulunmalıdır. Yani şirketin vergi borcunu ödeme
imkanı olduğu halde temsilcinin kanuni görevini yerine getirmediği sap
tanmalıdır. 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 317.maddesinde; anonim
şirketin idarece meclisi tarafından idare ve temsil olunacağı belirtil
dikten sonra, 319.maddesinde de; esas mukavele ile temsil selahiyeti-
nin ve idare işlerinin hepsini veya bazılarını yönetim kurulu üyesi o-
lan murahhaslara veya pay sahibi olmaları zorunlu olmayan müdürlere
bırakabilmek için genel kurula veya yönetim kuruluna yetki verilebile-
ceği kurala bağlanmıştır. Buna göre anonim şirketin temsil yetkisi,
yönetim kuruluna ait olmakla birlikte ana sözleşme ile bu yetki Kanun-
da belirtilen sınırlar çerçevesinde devredilebilecektir.
Uyuşmazlık konusu olayda, şirket ana sözleşmesine eklenen bir madde
ile; şirketin idaresi ve dışarıya karşı temsiline ilişkin görev ve
yetkilerinin tamamının yönetim kurulunun başkanlığında, davacı dışında
diğer iki yönetim kurulu üyesinden oluşan icra komitesine devredildiği
belirtilmiştir. Böylece yönetim kurulu kanuni temsilci olarak icra ko-
mitesini belirlemiştir. Dolayısıyla şirketin vergi borçlarının ödenme-
mesi nedeniyle, bu görevleri devralan icra komitesinin takibi gerekir-
ken, bunun dışındaki yönetim kurulu üyelerinin görevlerini yerine ge-
tirmediği leri sürülerek kamu alacağının kendilerinden aranması yasaya
uygun değildir. Bu durumda, Türk Ticaret Kanununun 319.maddesinde yer
alan düzenleme uyarınca, yönetim kurulu üyesi olmakla birlikte, vergi
borcunu tüzel kişi adına ödeme görev ve iktidarında olmayan davacı
adına Vergi Usul Kanununun 10.maddesine göre düzenlenen ödeme emrine
karşı açılan davayı kısmen reddeden mahkeme kararında isabet bulunma-
maktadır.
Açıklanan nedenlerle, Ankara 6.Vergi Mahkemesinin 1995/461 sayılı ka-
ranın bozulmasına karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:91)
(MT/ES)
|