|
54 SERİ NUMARALI KURUMLAR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ İLE GETİRİLEN, ÖZEL
HESAP DÖNEMİ 1996 YILI İÇİNDE SONA EREN MÜKELLEFLER İÇİN 1995 YILINA
AİT YENİDEN DEĞERLEME ORANININ 1995 YILINA AİT KREDİ FAİZ ORANINA BÖ-
LÜNMESİ SURETİYLE BULUNACAK İNDİRİM ORANININ ESAS ALINACAĞI YOLUNDAKİ
DÜZENLEMENİN HUKUKA AYKIRI OLMADIĞI HK.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Gider Kabul Edilmeyen Ödemeler"
başlıklı 41 nci maddesine 4008 sayılı Kanunla eklenen 8 nci bendinde,
bendde belirlenen bazı mükelleflerin işletmede kullandıkları yabancı
kaynaklara ilişkin giderler ile maliyet unsurları toplamının bir bölü-
münü gider olarak indiremeyeceği öngörülmüş, bu bendin uygulamasına i-
lişkin usul ve esasları belirlemeye ise Maliye Bakanlığı yetkili kı-
lınmıştır. Bakanlık bu yetkisini 6.12.1996 günlü ve 22839 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanan 54 seri numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliği i-
le kullanmış ve konu hakkındaki usul ve esasları belirlemiştir. Bu Ge-
nel Tebliğin imalatçıların yabancı kaynaklara ait gider ve maliyet un-
surlarını maliyetlere pay vermeyerek doğrudan gider yazması durumunda
maliyetlere göre pay verilmeyen kısmın gider kısıtlamasına tabi olaca-
ğı yolundaki hükmüyle, özel hesap dönemi 1996 yılı içinde sona eren
mükellefler için 1995 yılına ait yeniden değerleme oranının 1995 yılı-
na ait kredi faiz oranına bölünmesi suretiyle bulunacak indirim oranı-
nın esas alınacağı yolundaki hükmünün iptali istenilmektedir. Davacı,
Tebliğin Vergi Usul Kanunu'nun 275 inci maddesine aykırı olduğunu, ö-
zel hesap dönemi uygulayan mükelleflerle ilgili olarak getirdiği dü-
zenlemenin eşitsizlik yarattığını ileri sürmektedir.
Dava konusu Genel Tebliğin davacının hukuki durumunu etkileyen
düzenleyici hükümler içermesi nedeniyle idari davaya konu olabilece-
ğinden, davalı İdarenin aksi yöndeki savunması yerinde görülmemiştir.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 41 inci maddesinin 8
inci bendinde "Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre, dönem sonu stokla-
rını son giren ilk çıkar yöntemine göre değerleyen veya amortismana
tabi iktisadi kıymetlerini yeniden değerlemeye tabi tutanların, işlet-
mede kullandıkları yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade
farkı, kar payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yaptıkları gider-
ler ve maliyet unsurları toplamına (yatırım maliyetine eklenenler ha-
riç) aşağıdaki indirim oranının uygulanması suretiyle bulunacak kısmın
% 25 i"nin gider olarak kabul edilmeyeceği belirtilmektedir.
54 sayılı Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin B bölümünün 4 üncü
paragrafında yer alan dava konusu "275 inci madde hükmüne göre genel
idare giderlerinden mamul maliyetine pay verilmesi mükellefin ihtiya-
rına bırakılmıştır. Bu seçimlik hakkını maliyetlere pay vermemek ve
doğrudan gider yazmak suretiyle kullanılması halinde, gider yazılan
tutar gider kısıtlamasına girecektir." yolundaki düzenleme, 55 sayılı
Tebliğle değişik biçimde yeniden düzenlenmiştir. Bu haliyle dava konu-
su edilen 54 sayılı Tebliğ hükmünün uygulama olanağı kalmadığından,söz
konusu metin hakkında ayrıca karar verilmesine gerek bulunmamaktadır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 41 inci maddesinin 8 numa-
ralı bendinin 2 nci paragrafında, "İndirim oranı, Vergi Usul Kanunu
hükümlerine göre o yıl için tespit edilmiş olan yeniden değerleme ora-
nının, ilgili kuruluşlardan alınan bilgilere göre Maliye Bakanlığınca
o yıl için hesaplanan ortalama ticari kredi faizi oranına bölünmesi
suretiyle bulunur." denilmektedir. Dava konusu 54 sayılı Genel Tebli-
ğin C bölümünde özel hesap dönemi 1996 yılı içinde sona eren mükellef-
ler için uygulanacak indirim oranının tesbitinde, yeniden değerleme o-
ranı ile yıllık ortalama ticari kredi faiz oranı 1995 yılı için tesbit
edilmiş rakamlar esas alınarak hesaplanmıştır. Davacı, Kanunun 41 nci
maddesinin 8 numaralı bendinin 1.1.1996 gününde yürürlüğe girdiği, an-
cak bu yıl gelirleri gider kısıtlmamasına tabi tutulacağı halde, 1995
yılı için tesbit edilmiş rakamlara dayanılarak, kendilerine özel hesap
dönemi tayin olunan mükellefler için indirim oranı tesbitinde isabet
bulunmadığını iddia etmektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesinin 10
numaralı bendinde yeniden değerleme oranlarının her yıl Aralık ayı i-
çinde Resmi Gazetede ilan edileceği, belirtilmektedir. Özel hesap dö-
nemine tabi bulunan mükelleflerin dönem gelirlerinin beyanı genellikle
bu tarihten önce olacağından aynı maddenin 2 numaralı bendinde "kendi-
lerine özel hesap dönemi tayin olunan mükellefler için, özel hesap dö-
neminin başladığı takvim yılına ait oran esas alınır" denilmek sure-
tiyle bu mükelleflerin beyanlarında hangi oranının esas alınacağı ko-
nusu halledilmiş olmaktadır. Özel hesap dönemine göre beyanda bulunan
mükelleflerin gider kısıtlaması uygulamasına esas alınacak indirim o-
ranının tesbiti, beyan döneminden önce yapılmak gerektiğinden, ancak o
tarihte mevcut ve dönem içinde belli edilmiş yeniden değerleme oranı-
nın esas alınması mümkün olabilir. Tebliğinin bu zorunluluktan kaynak-
lanmış düzenlemesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, 54 sayılı Kurumlar Vergisi Genel Tebliği-
nin C bölümünün ilk paragrafında yer alan, özel hesap dönemine tabi
kuruluşların gider kısıtlaması uygulamasına esas alınacak oranların
tespitine ilişkin bölümüne yönelik davanın reddine, B bölümünün 4 üncü
paragrafının son cümlesi ile yapılan düzenleme hakkında ayrıca karar
verilmesine yer olmadığına, karar verildi.
(MT/ES)(DAN-DER; SAYI:95)
|