|
1- KANUNLARDA ÖZEL İSTİSNA OLARAK YER ALAN HÜKÜMLER DIŞINDA, ÖNCEKİ YA
DA SONRAKİ DÖNEMLERLE İLGİLİ GİDER KALEMİ İÇİN ÖDEME HANGİ YILDA YAPIL
MIŞ İSE GİDER KAYDININ DA O YILDA YAPILABİLECEĞİ;
2- KAMBİYO MEVZUATI GEREĞİNCE TÜRKİYE'YE DÖVİZ OLARAK GETİRİLDİĞİNİN
BELGELENDİRİLMESİ KAYDIYLA DIŞ NAVLUN HASILATININ %20'SİNİN KURUM KA-
ZANCINDAN İNDİRİLEBİLECEĞİ, DÖVİZLERİN TÜRKİYE'YE GETİRİLİP BANKALARA
BOZDURULMASININ GEREKMEYECEĞİ;
3- KURUM KAZANCININ ELDE EDİLMESİ VE FAALİYETİN SÜRDÜRÜLMESİ İÇİN YAPI
LAN KOMİSYON GİDERLERİNİN G.V.K.NUN 40/1.MADDESİNE GÖRE GİDER OLARAK
KURUM KAZANCINDAN İNDİRİLEBİLECEĞİ HK.
Uluslararası Nakliyat işi ile uğraşan davacı şirketin 1989 takvim yılı
na ilişkin işlemlerinin incelenmesi sonucunda adına ikmalen ve re'sen
salınan kurumlar ve kurumlar geçici vergileri ile kesilen kaçakçılık
cezalarına karşı açılan davayı; inceleme elemanınca davacı şirketin
1989 yılında ödemiş olduğu 40.642.897 liralık sigorta giderlerinden
18.454.013 lirasının 1990 yılına ait olduğu ve 1989 yılındaki kayıtla-
ra gider olarak intikal ettirilemeyeceğinden bahisle ikmal tarhiyata
konu edildiğinin anlaşıldığı, 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun
13.maddesinin 2.fıkrasında, safi kurum kazancının tespitinde Gelir Ver
gisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağının,
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 40.maddesinin 5.bendinde de safi ka
zancın tespitinde işletmeye dahil olup işte kullanılan taşıtların gi-
derlerinin hasılattan indirileceğinin hükme bağlandığı, bu hükümlere
göre, bir takvim yılında gösterilen faaliyetler sonucu elde edilen gay
risafi hasılattan yine aynı faaliyetler nedeniyle bu hasılattan yapı-
lan harcamaların indirilmesi sonucu kalan safi farkın vergilendirilme-
si olduğunun anlaşıldığı, bu durumda kanunlarda özel istisna olarak
yer alan hükümler dışında ister önceki, isterse daha sonraki dönemler-
le ilgili olsun, bir gider kalemi için ödeme hangi yılda yapılmış ise
gider kaydının da o yılda yapılmasının anılan madde hükümlerine uygun
düşeceğinden 18.454.013 liranın matraha alınmasında isabet görülmedi-
ği, davacı şirketin aktifinde kayıtlı bulunan 1979 model Daf marka çe-
kici ile 1985 model Bera marka dorseyi 5.250.000 lira bedelle 5.9.1989
tarihinde düzenlenen noter satış senediyle Sinan Uluslararası Nakliyat
ve Tic.A.Ş.ne sattığı, bu araçların satış bedellerinin emsallerine gö-
re düşük görülmesi üzerine 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 267/3.madde
si hükmü uyarınca emsal satış fiyatlarının takdir komisyonunca çekici
için 45.000.000 lira, dorse için ise 10.000.000 lira tesbit edildiği,
tesbit edilen emsal satış fiyatından, noter satış senedinde belirtilen
satış bedeli düşüldükten sonra kalan 49.750.000 liranın kurum kazancı-
na eklenmesi gerektiği görüşüyle ikmalen tarha konu matrah farkı ola-
rak alındığı, aynı inceleme elemanınca Sinan Uluslararası Nakliyat Tic
ve San.A.Ş.nin 1989 takvim yılına ilişkin işlemlerinin incelenmesi so-
nucunda düzenlenen ca mühkamanen 1990/1293 sayılı dosyasında mevcut bu
lunan inceleme raporunda, davacı şirketin adı geçen şirkete satışını
yapmış olduğu çekici ve dorse için emsal satış fiyatının tespiti yolu-
na gidilmediğinin görüldüğü, A.Ş.in davacı şirketten satın aldığı araç
ları 5.250.000 lira bedelle aktifleştirdiği kabul edildiğine göre sa-
tış bedellerinin emsallerine göre düşük olduğundan bahisle davacı şir-
ket adına 49.750.000 lira matrah farkı üzerinden yapılan tarhiyatta
isabet bulunmadığı, yine davacı şirketin, uyuşmazlık konusu dönemde
yurda getirip bankalara bozdurduğu dış navlun hasılatının Türk Lirası
karşılığı 350.536.788 liranın %20'si olan 70.107.357 liranın kurum ka-
zancından indirilebileceği, geri kalan istisna miktarının kurum kazan-
cından indirilemeyeceğinden bahisle, beyan edilen kurum kazancından,
hesaplanan istisna miktarı düşüldükten sonra kalan 15.807.619 liranın
kurum kazancına eklenmesi gerektiği görüşüyle saptanan matrah farkının
ise, 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 8.maddesinin 3482 sayılı
kanunun 4.maddesiyle değişik 8.bendinde, kambiyo mevzuatı gereğince
türkiye'ye döviz olarak getirildiğinin tevsik edilmesi kaydıyla dış
navlun hasılatının %20'sinin kurum kazancından indirileceğinin hükme
bağlandığı, bu hükme göre %20'lik istisnadan yararlanabilme şartının,
dövizlerin Türkiye'ye getirilip bankalara bozdurulması değil, dövizle-
rin Türkiye'ye getirildiğinin tevsik edilmesi olduğunun anlaşıldığı,
davacı şirket Türkiye'ye döviz getiridiğini tevsik ettiğine göre, dış
navlun hasılatına %20 istisna uygulanarak bulunan miktarın kurum kazan
cından indirilmesinin yukarıda açıklanan madde hükmüne göre yerinde ol
duğundan, ikmalen tarhiyata konu edilemeyeceği, Vergi Usul Kanunu hü-
kümlerine uygun olmayan belgelere dayanarak 294.170.308 lira komisyon
harcamasının kayıtlara gider olarak intikal ettirilmesinin mümkün olma
dığı, davacı şirketin ödemiş olduğu gerçek komisyn tutarının belirlen-
mesinde, uluslararası Nakliyeciler Derneği ve diğer uluslararası nakli
ye şirketlerinin yetkililerinin ifadelerinde belirtmiş oldukları %15
komisyon nispetinin esas alınarak dış navlun hasılatına uygulanması so
nucunda bulunan 197.488.753 liralık komisyon harcamasının kayıtlara gi
der olarak kaydedilebileceği, 96.721.555 liranın ise gider olarak kay-
dedilemeyeceğinden bahisle re'sen tarha konu matrah farkı olarak alın-
mış ise de, Almanya'da faaliyette bulunan Ultrans Şirketinin davacı
şirketten komisyon adı altında aldığı meblağlar karşılığında düzenle-
miş olduğu belgeler, her ne kadar Vergi Usul Kanununda belirtilen bel-
ge düzenine uymuyorsa da, anılan şirket tarafından düzenlenen belgele-
rin sahteliği hususunda herhangi bir tespit yapılmadığından aksi sabit
oluncaya kadar söz konusu belgelerin geçerli olacağı, diğer taraftan
davacı şirket tarafından komisyon adı altında kayıtlara gider olarak
intikal ettirilen miktarın, işin özelliği ve gerçekleştirilen ciro iti
bariyle fazla olmadığı kanısına varıldığından kurum kazancının elde
edilmesi ve faaliyetin sürdürülmesi için yapılan komisyon giderleri-
nin, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 40/1.maddesi uyarınca gider
olarak kurum kazancından indirilmesinin yerinde olduğu gerekçesiyle ka
bul ederek kaçakçılık cezalı tarhiyatı kaldıran Kayseri Vergi Mahkeme-
sinin 5.11.1991 gün ve 1991/1235 sayılı kararının bozulması istemidir.
Temyiz istemine ilişkin dilekçede ileri sürülen iddialar sözü geçen ka
rarın bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığından temyiz isteminin
reddine ve kararın onanmasına karar verildi.
BŞ/ES
|