|
YÜKÜMLÜLER HAKKINDA DÜZENLENEN İNCELEME RAPORU İDARİ DAVAYI KONU OLABİ
LECEK BİR İDARİ İŞLEM NİTELİĞİNDE OLMADIĞI HK.
Davacı şirket tarafından, 1985 yılında Suudi Arabistan Krallığına yapı
lan mermer ihracatıyla ilgili olarak dönem kayıtlarına gider olarak in
tikal ettirilen ödemelerin kanunen kabul edilebilir gider olma özelli-
ğini taşımadığı ileri sürülerek gelecek dönemlere devreden zararın
azaltılması yolunda düzenlenen inceleme raporu üzerine, davacı şirkete
bu durumu bildiren 11.1.1990 gün ve 1086 sayılı yazıya karşı dava açıl
mıştır. Ankara 2.Vergi Mahkemesinin 19.11.1992 gün ve 1992/1414 sayılı
kararıyla; ihracat faaliyetinin yürütülebilmesi için yapılan harcamala
rın bir takım kurallara bağlı olarak tahsis edilen dövizle karşılanıp
karulların yerine getirildiği, Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müste
şarlığınca incelenip uygun görülerek takip eden yıllarda da tahsisat
verildiğinden, söz konusu giderlerin kanunen kabul edilebilir gider
olarak kabulü 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 14/7 maddesine
3380 sayılı kanunla eklenen ikinci bendinin amacına uygun olduğu gerek
çesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir. Vergi Dairesi Müdürlüğü,
söz konusu giderlerin kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate
alınmasının yerinde olduğunu ileri sürerek mahkeme kararının bozulması
nı istemektedir.
Davacı şirketin 1985 yılında Suudi Arabistan'a yaptığı ihracattan dola
yı dönem hesaplarına gider olarak intikal ettirilen harcamaların kanu-
nen kabul edilebilir gider olma özelleğini taşımadığı ileri sürülerek
gelecek dönemlere devreden zararın azaltılması yolunda düzenlenen ince
leme raporu ile bu rapora göre 1989 yılına 294.810.868 lira yatırım in
diriminin devretmesi gerektiğini bildiren 11.1.1990 gün ve 1086 sayılı
yazıya karşı dava açılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2.maddesinin 1.fıkrasının
(a) bendinde, idari işlemler hakkında, yetki, şekil, sebep, konu ve
maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı, kişi-
sel hakları ihlal olunanlar tarafından iptal davacı açılabileceği be-
lirtilmiştir. Maddede davaya konu olacağından söz edilen işlem, genel-
likle "idari bir yetkinin kullanılması sırasında kamu idaresinin bir
organ tarafından açıklanan irade beyanı" olarak tarif edilmektedir. Ta
rifte yer alan, işlemin "idari bir yetkinin kullanılması sırasında" ya
pılmış olması unsuru işlemin hukuki sonuç doğuracak, kesin ve doğrudan
uygulanabilir nitelikte olmasını gerektirir.
Vergi dairelerinin, idari işlevleriyle ilgili olarak vergi hukuku ala-
nında tesis ettikleri, uygulanabilir nitelikte, yükümlünün hukukunu
doğrudan etkileyen ve onların hak ve yükümlülüklerinde değişiklik veya
yenilik yaratan irade açıklamalarının idari davaya konu teşkil edece-
ğinden kuşku duyulamaz. İdarenin vergi tarhı, tahakkuku ve tahsiline
ilişkin işlemleri ile birlikte idari işlem tarifindeki unsurları taşı-
yan diğer işlemleri hakkında dava açılabilirse de idare veya kişilerin
yetki, görev ve haklarında hiçbir değişikliğe neden olmayan işlem ve
davranışlarının idari davaya konu edilmeleri mümkün değildir.
Dava konusu edilen yazı ile dayanağı olan inceleme raporu idari davaya
konu olabilecek bir idari işlem niteliğinde kabul edilemez. Düzenlenen
bu raporun Kurumlar Vergisi Kanununa aykırı olduğu yolundaki iddia, an
cak bu rapor esas alınarak tarha konu bir durum ortaya çıktığı zaman,
bu tarhiyata karşı açılacak davada incelenir ve bu davanın sonucunu et
kiliyebilir. Mahkemece aksi yönde verilen kararda isabet görülmemiş-
tir.
Bu nedenle, Ankara 2.Vergi Mahkemesinin 19.11.1992 gün ve 1992/1414 sa
yılı kararının bozulmasına karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:91) ŞT/ES
|