|
BEYAN DÖNEMİ GEÇTİKTEN SONRA YAPILAN TARHİYATLARDA GEÇİCİ VERGİ ASLI-
NIN ARANMAYACAĞI, CEZA VE GECİKME FAİZİ UYGULANACAĞI HK.
İnşaat malzemeleri satışıyla uğraşan davacının 1993 takvim yılı hesap-
larının incelenmesi sonucu düzenlenen inceleme raporuna dayanılarak a-
dına re'sen salınan gelir, geçici gelir, ekonomik denge vergileriyle
bu vergilere bağlı olarak kesilen kaçakçılık cezaları, net aktif ver-
gisi ve bu vergiye bağlı olarak kesilen kusur cezası ile özel usulsüz-
lük cezasına karşı açılan davayı; Vergi Usul Kanununun 30. maddesinde,
re'sen vergi tarhını gerektiren sebeplerin sayıldığı, 3986 sayılı ya-
sanın 1/a maddesinde ise, kazanç ve iratlarını yıllık, münferit ve ö-
zel beyanname ile beyan eden gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin
Ekonomik Denge Vergisi ödeyeceklerinin, aynı yasanın 5/a maddesinde de
bilanço esasına göre defter tutmak mecburiyetinde olan gelir veya ku-
rumlar vergisi mükelleflerinin 1993 hesap dönemi sonu itibariyle dü-
zenledikleri bilançolarında yer alan net aktiflerinin net aktif vergi-
sinin konusunu teşkil ettiğinin belirtildiği, davacı iddiaları dikkate
alınarak yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda,
nakliye giderlerinden dönem sonu stokuna pay verilmediği, bu konuya i-
lişkin olarak hesaplanan ... lira matrah farkının yerinde olduğu, ya-
pılan kaydi envanter sonucu kayıt dışı satış hasılatının bulunmadığı
görüş ve kanaatinin bildirildiği, bilirkişi raporuyla tespit edilen
hususların mahkemelerince aynen benimsendiği, bu durumda; ... lira
matrah farkı üzerinden salınan gelir ve ekonomik denge vergilerinde
yasaya aykırılık bulunmadığı, belirlenen matrah farkı stok değerleme-
den kaynaklandığı, bu nedenle işletmenin 1993 yılı itibariyle düzenle-
nen blançosundaki net aktif değerlerini arttırmıyacağından, net aktif
vergisi salınmasının yerinde olmadığı, geçici verginin, Gelir Vergisi
Kanununun mükerrer 120. maddesi gereğince verilen beyannameler üzerin-
den hesaplanan bir vergi olması karşısında, re'sen takdir edilmiş sa-
yılan matrah farkı üzerinden salınan kaçakçılık cezalı geçici vergide
yasaya uyarlık bulunmadığı, matrah farkının bulunuşu dikkate alındı-
ğında olaya kusur cezası uygulanmasının yerinde olacağı gerekçesiyle
kısmen kabul ederek ... lira matrah farkına isabet eden gelir ve eko-
nomik denge vergilerini kusur cezalı olarak onayan, cezalı geçici ver-
gi ile kusur cezalı net aktif vergisi ve özel usulsüzlük cezasını kal-
dıran Adana Birinci Vergi Mahkemesinin 9.3.1995 gün ve 1995/196 sayılı
kararının, inceleme raporuna dayanılarak salınan vergiler ile kesilen
cezaların aynen onanması gerektiği ileri sürülerek bozulması istemi-
dir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun Geçici Vergiyi düzenleyen
Mükerrer 120 inci maddesine 3946 sayılı kanunun, 24 üncü maddesi ile
eklenmiş olan 4 üncü fıkranın; "Yapılan incelemeler sonucunda geçmiş
dönemlere ait geçici verginin eksik beyan edildiğinin tespiti halinde,
eksik beyan edilen bu kısım için re'sen veya ikmalen geçici vergi tarh
edilir. Ancak, yıllık beyanname verme süresi geçtikten sonra geçici
verginin aslı aranmaz, bu vergiye gecikme faizi ve ceza uygulanır."
diyen hükmü, eksik beyan edilen geçici vergi ile ilgili bir düzenleme
olduğundan, fıkrada artık aslının aranmayacağı belirtilmiş olan geçici
vergi; re'sen ya da ikmalen bulunan ve geçici verginin aslının tahak-
kukuna dayanak oluşturacak olan matrah farkının, eğer vaktiyle beyan
edilmiş olsa idi yer alacağı beyannamenin, başka bir anlatımla geçici
verginin eksik olarak beyanını içeren beyannamenin verilme süresinin
geçmiş olduğu vergidir.
Uyuşmazlık konusu olayda da, bu beyanname içinde; 1993 takvim
yılı için bulunan matrah farkının da yer alması ve Mart 1994 ayında
verilmesi gereken beyanname olup, inceleme tarihi itibariyle dahi ve-
rilme süresi geçmiş bulunduğu cihetle artık geçici verginin aslı aran-
mayacaktır.
Öte yandan, 1993 takvim yılına ait gelir vergisi beyannamesi i-
le birlikte geçici verginin de Mart 1994 ayı içinde beyan edilmesi ge-
rektiğinden ve Gelir Vergisi Kanununun geçici vergiyi düzenleyen Mü-
kerrer 120 inci maddesine 3946 sayılı kanunun 24 üncü maddesi ile ek-
lenmiş olan 4 üncü fıkra hükmü 1.1.1994 tarihinde yürürlüğe girmiş bu-
lunduğundan, geçici verginin tarh ve tahakkuk ettirildiği tarihte yü-
rürlükte bulunan bu hükmün olaya uygulanması zorunlu olup, temyize ko-
nu kararın geçici vergiye ilişkin hüküm fıkrası bu nedenlerle ve sonu-
cu itibariyle yerinde görülmüştür. Ancak açıklanan fıkra hükmü uyarın-
ca inceleme sonucu bulunan matrah farkı üzerinden hesaplanan geçici
vergiye gecikme faizi ve ceza uygulanmasına yasal bir engel bulunmadı-
ğından, mahkeme kararının geçici vergiye bağlı olarak kesilen cezanın
kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkrasında yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, geçici verginin cezası dışındaki vergi ve
cezalara yönelik temyiz isteminin reddine, geçici vergiye bağlı olarak
kesilen cezaya yönelik temyiz isteminin kabulü ile ... Vergi Mahkeme-
sinin ... sayılı kararının geçici verginin cezasına ilişkin hüküm fık-
rasının bozulmasına karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:93)
|