|
KOOPERATİF YÖNETİM KURULU SEÇİMİNİN YAPILDIĞI GENEL KURUL TARİHİNDE
TEMSİL YETKİSİ SONA EREN ESKİ BAŞKANIN VERDİĞİ BEYANNAMENİN, KOOPERA-
TİF TÜZEL KİŞİLİĞİNİ BAĞLAYICI NİTELİK TAŞIMADIĞI HK.
Beyanı üzerinden yükümlü kooperatif adına tarh ve tahakkuk ettirilen
Haziran 1992 dönemine ilişkin gelir (stopaj) vergisinin tahsili ama-
cıyla düzenlenerek tebliğ edilen ödeme emrinin iptali istemiyle dava
açılmıştır.
Davayı inceleyen Hatay 1.Vergi Mahkemesi, 2.2.1993 günlü ve
1993/7 sayılı kararıyla; yükümlü kooperatif adına eski yönetim temsil-
cisi tarafından Haziran 1992 dönemine ait ücret ödemelerinden yapılan
kesintiler ile inşaat ve onarma işleri dolayısıyla yapılan kesintile-
rin 6.7.1992 ve 14.7.1992 tarihlerinde beyanname ile beyan edilmesine
rağmen vadesinde ödenmemesi üzerine dava konusu ödeme emrinin düzen-
lendiği, kurumun ... tarihinde yapılan olağan genel kurul toplantısın-
da yeni yönetim kurulu başkan ve üyelerinin seçildiği ve yönetim kuru-
lunun aynı tarihte göreve başladığı, bu durum karşısında, ... gününde
görevi sona eren kooperatif eski başkanı tarafından verilen beyanname
esas alınarak tahukkuk ettirilen verginin süresinde ödenmediğinden ba-
hisle düzenlenen ödeme emrinde yasal isabet görülmediği gerekçesiyle
ödeme emrini iptal etmiştir.
Vergi dairesi müdürlüğünün temyiz istemini inceleyen Danıştay
Dördüncü Dairesi ... günlü ve 1994/1622 sayılı kararıyla; davacı koo-
peratifin ... tarihinde yapılan genel kurul toplantısında, yeni yöne-
tim kurulu üyelerinin seçildiği, seçimden sonra ... tarihli yönetim
kurulu toplantısında kooperatifi temsile yetkili kişiler belirlenerek,
buna ilişkin karar, ticaret sicilinde ... tarihinde tescil ve ilan e-
dildiğine göre bu tarihten önce eski yönetim kurulu başkanı tarafından
verilen muhtasar beyannamenin yetkili organ tarafından verildiğinin
kabulü gerektiği, yetkili kişi tarafından düzenlenerek verilen beyan-
nameye göre tahakkuk eden vergilerin vadesinde ödenmemesi üzerine öde-
me emri ile istenmesinde kanuna aykırılık bulunmadığı, muhtasar beyan-
namelerin süresi içinde de olsa yeni yönetim tarafından düzenlenen be-
yannameye göre düzeltilmesi talebinin söz konusu verginin takip ve
tahsiline engel olmayacağı ancak, aynı vergilendirme dönemi için veri-
len ikinci beyanname üzerine tahakkuk eden vergilerin ödendiği iddia
edildiğine göre, bu iddianın doğruluğu halinde aynı dönem için aynı
matrah üzerinden mükerrer vergi alınmış olacağından ileri sürülen id-
diaların gerçekliği araştırılarak, bu dönem için yapılan ödeme varsa,
istenen vergiden mahsubu suretiyle ödeme emrinin tadili gerekirken,
bu araştırma ve inceleme yapılmadan ödeme emrinin iptalinde isabet gö-
rülmediği gerekçesiyle mahkeme kararını bozmuştur. Yükümlünün karar
düzeltme istemi süresinde yapılmadığından reddedilmiştir.
Bozma kararı üzerine Hatay 1.Vergi Mahkemesi 8.11.1994 günlü ve
1994/526 sayılı kararıyla; uyuşmazlığın, eski yönetim kurulu tarafın-
dan 14.7.1992 tarihinde verilen beyannamenin geçersiz olup olmadığına
ve ihtilaflı dönemde mükerrer vergileme bulunup bulunmadığına ilişkin
olduğu, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 61 inci maddesi uyarınca
davacı kooperatifin 30.6.1992 tarihinde yapılan genel kurul toplantı-
sında yeni yönetim kurulu üyelerinin seçiminin yapıldığı, eski yönetim
kurulu başkanınca, 14.7.1992 tarihli muhtasar beyanname ile 1992 Hazi-
ran dönemi için Gelir Vergisi Kanununun 42 nci maddesi kapsamına giren
inşaat ve onarma işleri nedeniyle yapılan kesintiler ile aynı dönem i-
çin ücret ödemeleri nedeniyle yapılan kesintilerin beyan edildiği, da-
ha sonra yeni yönetim kurulu tarafından aynı dönem için ücret ödemele-
rine ilişkin 20.7.1992 tarihli ikinci bir beyanname verildiği, bu du-
rumda, ücret ödemeleri nedeniyle iki, inşaat ve onarma işleri nedeniy-
le de bir beyanname verildiği, inşaat ve onarma işleri nedeniyle yapı-
lan kesintiler açısından mükerrer beyan ve vergilemenin söz konusu ol-
madığı, yeni yönetim kurulu üyelerinin seçiminden sonra 21.7.1992 ta-
rihli yönetim kurulu toplantısıyla müşterek iki imzayla 1. ve 2. baş-
kan ile muhasip üyenin yetkili olduğunun belirlendiği, buna ilişkin
kararın ticaret sicilinde 31.7.1992 tarihinde tescil edildiği ancak,
karar düzeltme aşamasında dilekçeye eklenen belgelerden; temsile yet-
kili kişilerin belirlendiği 21.7.1992 tarihli toplantıdan önce
6.7.1992 tarihli toplantı ile 1. ve 2. başkan ile muhasip üyeye üç
müşterek imzalı olarak yetki verildiği, bu kararın ticaret sicilinde
7.7.1992 tarihinde tescil edildiği, bu arada 14.7.1992 tarihli beyan-
name üzerine tahakkuk eden verginin ödenmediğinden bahisle dava konusu
ödeme emrinin düzenlendiğinin anlaşıldığı, bu durumda, yeni temsilci-
lerin ticaret siciline kaydedildiği 7.7.1992 tarihinden sonra eski yö-
netim kurulu başkanı tarafından 14.7.1992 tarihinde verilen beyanname-
nin hukuki geçerliliği bulunmadığından beyan edilip de vadesinde öden-
meyen bir vergiden söz edilemeyeceği gerekçesiyle ödeme emrini iptal
etmiştir.
Ödeme emrinin iptali yolundaki karar vergi dairesi müdürlüğü
tarafından temyiz edilmiş ve beyan üzerinden tarh edilen ve tahakkuk
eden verginin tahsili amacıyla yükümlü kooperatif adına ödeme emri dü-
zenlenmesinde kanuna aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek ısrar kara-
rının bozulması istenmiştir.
Yönetim kurulu eski başkanı tarafından Haziran 1992 dönemi için
beyan edilen gelir (stopaj) vergisinin vadesinde ödenmediğinden bahis-
le, yapı kooperatifi adına düzenlenen ödeme emrinin iptali yolundaki
vergi mahkemesi ısrar kararı temyiz edilmiştir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 42 nci maddesinde, genel
kurulun bütün ortakları temsil eden en yetkili organ olduğu ve görev-
leri arasında yönetim kurulunu seçmenin yer aldığı, 45 inci maddesin-
de, en az yılda bir defa olağan toplantının yapılmasının zorunlu oldu-
ğu, 55 inci maddesinde de kooperatifin en az üç kişiden oluşacak yöne-
tim kurulu tarafından yönetilmesi ve temsil edilmesi öngörülmüştür.
Olayda, 30.6.1992 tarihinde olağan genel kurul toplantısını ya-
pan kooperatif, yeni yönetim kurulunu oluşturmuştur. Ancak, Haziran
1992 dönemine ilişkin inşaat ve onarma işleriyle ilgili olarak yapılan
gelir (stopaj) vergisi tevkifatına ait beyanname, yönetim kurulu eski
başkanı ... tarafından 9.7.1992 tarihinde posta aracılığıyla vergi da-
iresi müdürlüğüne gönderilmiş, söz konusu beyanname 14.7.1992 tarihin-
de vergi idaresi kayıtlarına geçmiştir. Verilen beyanname üzerinden
tarh ve tahakkuk eden gelir (stopaj) vergisi vadesinde ödenmediği için
ödeme emri ile tahsili yoluna gidilmiş, ödeme emrine karşı açılan da-
vaya ait dilekçede, inşaat onarma işiyle ilgili ödeme yapılmadığı ve
vergi tevkifatına ilişkin beyanname verilmediği, ödeme emrinin koope-
ratif kayıt ve işlemlerine aykırı şekilde hayali hakediş raporu ekle-
nerek yetkisiz kişilerce yapılan beyana dayandığı ileri sürülmüştür.
Uyuşmazlığın çözümü, yönetim kurulu eski başkanı tarafından ve-
rilen beyanname üzerinden tahakkuk eden verginin ödeme emri ile iste-
nip istenemeyeceğinin belirlenmesine bağlıdır.
Dosyadaki belgelerin incelenmesinden; 30.6.1992 tarihinde yapı-
lan olağan genel kurul toplantısında yönetim kurulunun eski üyeleri
yerine yeni üyeler seçildiği, bu üyelerin 6.7.1992 tarihinde yaptığı
toplantıda kooperatifi temsile yetkili kişilerin kimler olduğu sapta-
narak bu hususun, 1163 sayılı Yasanın 61 inci maddesi uyarınca ticaret
siciline bildirilmiş olduğu, ticaret sicil memurluğunun dosyada bulu-
nan ... tarih ve ... sayılı yazısıyla kanıtlıdır. Genel kurul toplan-
tısının ve yönetim kurulu seçiminin yapıldığı 30.6.1992 gününde, bir
önceki yönetim kurulu başkan ve üyelerinin temsil yetkisinin sona er-
miş olduğunda kuşku bulunmadığından, tüzel kişilik adına bu tarihten
sonra yapılacak tüm bildirimlerin kooperatifi temsile yetkililer tara-
fından yerine getirilmesi gerekmektedir. Öte yandan Vergi Usul Kanunu-
nun yöneticilerin sorumluluğuna ilişkin 10 uncu maddesinde de yöneti-
cilerin, yönetimde bulundukları dönemler itibarıyla vergi ile ilgili
ödevlerin yerine getirilmesinden sorumlu tutulmaları esası benimsen-
miştir.
Genel Kurulun yapıldığı toplantı tarihinden sonra tüzel kişili-
ğin yasal temsilcileri olan yeni yönetim kurulu tarafından istihkak-
lardan kesilen vergiler nedeniyle herhangi bir beyanname verilmemiş-
tir. Yasal temsilcilik görevi 30.6.1992 tarihinde sona ermiş bulunan
yönetim kurulu eski başkanı tarafından, görev süresinin sona ermesin-
den sonra verilen beyannamenin, kooperatif tüzel kişiliğini bağlayıcı
nitelik taşımadığı açıktır. Bu nedenle usulüne uygun olarak tahakkuk
ettiği halde vadesinde ödenmeyen bir kamu alacağının varlığından söz
edilemeyeceğinden, ödeme emrinin iptali yolundaki ısrar kararında hu-
kuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu nedenlerle, temyiz isteminin reddine karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:95)
|