|
YURT DIŞINDAKİ MUHABİR BANKALAR İLE CARİ HESAP İLİŞKİSİ İÇİNDE BULUNAN
YÜKÜMLÜ BANKANIN BORÇLU DURUMUNDA OLDUĞU DÖNEMLER İÇİN MUHABİR BANKA-
LAR LEHİNE TAHAKKUK ETTİRDİĞİ FAİZLERİN VERGİLENDİRİLMESİNDE İSABET BU
LUNMADIĞI HK.
Uyuşmazlık; yükümlü Banka Şubesinin, Türkiye dışındaki muhabir bankala
rı ile yabancı para üzerinden akdettiği, cari hesap sözleşmesi uyarın-
ca ödediği faizden vergi tevkif edip yatırmadığının anlaşılması üzeri-
ne ikmalen yapılan tarhiyatı, vergi aslı bakımından aynen, cezayı ise
kusur cezasına çevirerek değişiklikle onayan İtiraz Komisyonu kararına
ilişkin bulunmaktadır.
Vergi Dairesi Müdürlüğünün temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü hususlar
temyiz konusu edilen komisyon kararını kusurlandırıcı nitelikte görül-
memiştir.
Kurumlar Vergisi Kanununun 24.maddesinin A paragrafının 4 numaralı ben
dinde, dar mükellefiyete tabi kurumların elde ettikleri menkul sermaye
iradının kurumlar vergisi tevkifatına tabi olacağı; B paragrafında,
dar mükellef durumunda olan kurumlara (A) paragrafında yazılı kazanç
ve iratları sağlayanların, bu kazanç ve iratlardan kurumlar vergisi
tevkifatı yapmak zorunda oldukları; kazanç ve iratları sağlayanların,
kurumlar vergisi tevkifatına tabi kazanç ve iratları nakden veya hesa-
ben ödeyen veya tahakkuk ettiren gerçek ve tüzel kişiler olduğu, hükme
bağlanmıştır. Hernekadar, Türk Ticaret Kanununun 87.maddesinde, iki ki
şinin para, mal, hizmet ve diğer hususlardan dolayı birbirlerindeki
alacaklarını ayrı ayrı istemekten karşılıklı olarak vazgeçip, bunları
kalem kalem zimmet ve matlup şekline çevirerek hesabın kesilmesinden
sonra çıkacak bakiye isteyebileceklerine ilişkin mukavele, cari hesap
mukavelesi olarak tanımlanmış ise de, bu mukaveleye göre alacaklı ve
borçlu durumda olan kuruluşların yaptıkları karşılıklı hizmetler sonu-
cu sağlanan alacakların birbirine mahsubunun taraflar lehine faiz ta-
hakkukunu engellediği kabul edilemez. Zira cari hesap mukavelesinin
umumi hükümlerini düzenleyen Aynı Kanunun 88.maddesinin 9.bendinde, ca
ri hesabın matlup kısmına kaydolunan tutarlar için mukavele veya tica-
ri teamüller gereği alındıkları günden itibaren faiz işleyeceği belir-
tilmiştir. Bu hüküm karşısında, vergi tevkifatına tabi kazanç ve irat-
ları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her
türlü kayıt ve işlemler, istihkak sahibine hesaben yapılan ödemeyi ifa
de edeceğinden, söz konusu faizlerin sonuçta cari hesap sözleşmesini
teşkil eden muhabir bankanın sorumlu banka adına tahakkuk ettirdiği fa
iz gelirinden mahsubunun gerekmesi, bu faizin hesaba kaydı anında ver-
gi tevkifatına tabi tutulması zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.
Açıklanan bu nedenlerle taraflarca ileri sürülen iddialar İtiraz Komis
yonu kararının dayandığı gerekçeler karşısında, kararın bozulmasını ge
rektiren nitelikte görülmediğinden taraflar temyiz isteminin reddine
karar verildi.
AZLIK OYU:
Türk Ticaret Kanununun 87.maddesinde; iki kişinin para, mal, hizmet ve
diğer hususlardan dolayı birbirlerindeki alacaklarını ayrı ayrı iste-
mekten vazgeçip bunları kalem kalem zimmet ve matlup şekline çevirerek
hesabın kesilmesinden çıkacak bakiyeyi isteyebileceklerine dair bulu-
nan mukaveleye cari hesap mukavelesi denileceği belirtilmiş, aynı Kanu
nun 95.maddesinde de, cari hesaba geçirilen matlup ve zimmet kalemle-
rinin ayrılmaz bir bütün teşkil edeceği, cari hesabın kesilmesinden ön
ce taraflardan hiçbirisinin alacaklı ve borçlu sayılamayacağı, tarafla
rın hukuki durumunun, ancak mukavelenin sonunda hesabın kesilmesinin
tayin edeceği hükme bağlanmıştır.
Dosya içeriğinden ise, dönem sonu itibariyle mükellef bankanın muhabi-
rinden alacaklı durumda olduğu, lehte tahakkuk eden faizlerin aleyhte
tahakkuk eden fazilerden çok olduğu ve muhabir bankalara nakden veya
hesaben bir faiz ödemesi yapılmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda banka
işlemlerinin özelliği nedeniyle bazı aylarda, cari hesabın borç bakiye
si , vermesi nedeniyle muhabir bankalar lehine tahakkuk eden faizle-
rin, vergilendirilmesinde sözü edilen hükümler karşısında yasal isabet
görülmediğinden tarhiyatın terkini gerekirken aksi yolda verilen ço-
ğunluk kararına katılmıyoruz.
(DAN-DER; SAYI:62-63)
BŞ/YÖ
|