|
İNCELEMENİN DAİREDE YAPILABİLMESİ İÇİN ÖNGÖRÜLEN KOŞULLARDAN HERHANGİ
BİRİNİN OLUŞMASI SURETİYLE İNCELEMENİN DAİREDE YAPILMASI GEREĞİ ORTAYA
ÇIKMADIKÇA DEFTER VE BELGELERİN İBRAZININ YAZI İLE İSTENMESİ MÜMKÜN
BULUNMADIĞINDAN, RE'SEN TAKDİR NEDENİNİN VARLIĞINDAN SÖZ EDİLEMEYECEĞİ HK.
Yaş sebze ve meyve komisyonculuğu işi ile uğraşan davacının 1995 tak-
vim yılına ilişkin işlemlerinin incelenmesi sonucu düzenlenen inceleme
raporuna dayanılarak adına re'sen salınan gelir, geçici gelir vergile-
ri ve fon payı ile bunlara bağlı olarak kesilen kaçakçılık cezalarına
karşı açılan davayı; dosyanın incelenmesinden, davacının uyuşmazlık
konusu döneme ilişkin defter ve belgeleri incelenmek üzere istendiği
halde ibraz edilmemesi nedeniyle davacının dönem hasılatına ulaşmak i-
çin ... Büyükşehir Belediyesi Hal Müdürlüğü'nden bilgi istendiği, buna
göre toplam olarak ... lira rüsuma esas matrah belirlendiği, ... gün
ve ... sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 552 sayılı
Kanun hükmünde Kararnamenin 16.maddesi uyarınca bu matraha %6 komisyon
oranı uygulanmak suretiyle komisyon gelirinin hesaplandığı, davacının
1995 yılına ilişkin olarak beyan ettiği işletme giderinin bu tutardan
düşülmesi ile bulunan matrah farkı üzerinden dava konusu cezalı tarhi-
yatın yapıldığı anlaşılmakta olup, Mahkemece davacının 1995 takvim yı-
lına ait defter ve belgeleri incelenmek üzere ara kararı ile istenme-
sine rağmen ibraz edilmediğinden, davacının iddialarının doğruluğunun
araştırılma imkanının bulunmaması nedeniyle salınan gelir vergisi ve
fon payında hukuka aykırılık görülmediği, matrah farkı davacının tarh
dosyasında yer alan bilgilerden yararlanılarak hesaplandığından gelir
ve geçici gelir vergileri ile fon payına bağlı olarak kesilen kaçakçı-
lık cezalarının kusur cezalarına çevrilmesi gerektiği, yıllık beyan-
name verme süresi geçtiğinden geçici gelir vergisinin aslının aranma-
ması gerektiği gerekçesiyle kısmen kabul ederek dava konusu gelir ver-
gisi ve fon payını onayan, geçici gelir vergisini kaldıran, kesilen
kaçakçılık cezalarını kusur cezalarına çeviren ... Vergi Mahkemesinin
... gün ve ... sayılı kararının; davacı tarafından, Mahkemece defter
ve belgelerinin ibrazının istendiği ara kararının kendisine intikal
etmediği, Vergi Dairesi Müdürlüğünce, kesilen kaçakçılık cezasında
yasaya aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istemleridir.
Uyuşmazlık konusu olayda, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30
uncu maddesi 3 ncü bendinde yer alan "Bu kanuna göre tutulması mecburi
olan defterlerin hepsi veya bir kısmı tutulmamış veya tasdik ettiril-
memiş olursa veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara herhangi
bir sebeple ibraz edilmezse," hükmüne dayanılmak ve yükümlü şirketin
inceleme elemanınca yazı ile istenilmesine rağmen defter ve belgeleri-
ni incelemeye ibraz etmemesi re'sen takdir sebebi sayılmak suretiyle
tarhiyat yapılmış ise de; 213 sayılı Kanunun 139 ncu maddesinde vergi
incelemelerinin esas itibariyle incelemeye tabi olanın işyerinde yapı-
lacağı, işyerinin müsait olmaması, ölüm, işin terk edilmesi gibi zaru-
ri sebeplerle incelemenin yerinde yapılması imkansız olursa veya mü-
kellef ve vergi sorumluları isterlerse incelemenin dairede yapılabile-
ceği, bu takdirde incelemeye tabi olanın lüzumlu defter ve vesikaları-
nı daireye getirmesinin kendisinden yazılı olarak istenileceği, ince-
lemenin dairede yapılması halinde istenilen defter veya vesikaları
belli edilen zamanda mazeretsiz olarak getirmeyenlerin, bunları ibraz
etmemiş sayılacakları, haklı bir mazeret gösterenlere, defter ve vesi-
kalarını daireye getirmeleri için münasip bir mühlet verileceği hükme
bağlanmıştır.
Şu halde, maddede incelemenin dairede yapılabilmesi için öngö-
rülen koşullardan herhangi birinin oluşması suretiyle incelemenin da-
irede yapılması gereği ortaya çıkmadıkça, defter ve belgelerin ibrazı-
nın yazı ile istenmesi mümkün bulunmamaktadır. İşte bu nedenle de o-
layda re'sen takdir sebebinin varlığından söz edilemez.
Bu nedenlerle olayda re'sen tarh sebebi bulunmadığı gerekçesiy-
le cezalı tarhiyatın terkinine karar verilmesi gerekirken mahkemece
cezalı tarhiyatın tadilen onanması yolunda karar verilmesinde hukuka
uygunluk görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davacı temyiz isteminin kabulü ile ...
Vergi Mahkemesinin ... gün ve ... sayılı kararının bozulmasına, Vergi
Dairesi Müdürlüğünün temyiz isteminin ise reddine karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:103) YÖ/ES
|