|
İŞLETMELERİN KENDİ İMKANLARI İLE ELDE ETTİKLERİ YERALTI SULARINDAN DO-
LAYI B.G.K.NUN 97.MADDESİ UYARINCA İSTENEN ÜCRETİN, ANAYASA MAHKEMESİ
KARARI KARŞISINDA, DAYANAĞI BULUNMADIĞINDAN TERKİNİ GEREKTİĞİ HK.
Uyuşmazlık; 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununa göre, çakma su mo-
toru ile çıkartılan su için belediyece istenen su ücretinin 7 gün için
de ödenmesine ilişkin Belediyesinin yazısı ile tesis edilen işlemin
kaldırılması istemiyle açılan davayı incelenmeksizin reddeden Vergi
Mahkemesi kararının temyizen bozulması istemine ilişkin bulunmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 20.maddesinde, vergi tarhı, vergi ala
cağının kanunlarda gösterilen matrah ve nisbetler üzerinden vergi dai-
resince hesaplanarak bu alacağı miktar itibariyle tesbit eden idari iş
lem olarak belirtilmiş, 22.maddesinde de, verginin tahakkuku, tarh ve
tebliğ edilen bir verginin ödenmesi gereken bir safhaya gelmesi şeklin
de tanımlanmıştır.
Bu durumda, 20.maddeye göre yapılan tarh işlemi idari davaya konu ola-
bilecek bir işlemdir. Nitekim 2576 sayılı Kanunun 7.maddesinde, tek ha
kim tarafından çözümlenecek davalara ilişkin hükümlerde yasa koyucu
"Tarhlara karşı açılacak davalar" ifadesini kullanmak suretiyle bu gö
rüşü teyit etmiştir. Tarh işlemlerinde vergi usul kanununun belirttiği
tahakkuk fişi veya ihbarname tanzimi suretiyle yükümlüye tebliğ edilme
mesi, tarh işlemini sakatlayan, yani tarh işleminin iptalini gerektiri
ci bir husus ise de, davanın incelenmeksizin reddine imkan vermez.
28.5.1987 gün ve 19473 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Anayasa Mahke-
mesinin 31.3.1987 gün ve E:1986/20, K: 1987/9 sayılı kararıyla, 2464
sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 97.maddesine 4.12.1985 gün ve 3239
sayılı Kanunun 125.maddesi ile eklenen"... ve belediye ve mücavir alan
sınırları içerisinde yeraltı sularından kamu ve özel kişiler tarafın-
dan elde edilen kullanma ve sanayi suları..."ibaresi Anayasanın 73.mad
desine aykırı bulunarak iptal edilmiştir.
Her ne kadar Anayasa'nın 153.maddesinin 5.fıkrası ile Anayasa Mahkeme-
sinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında 2949 sayılı Kanunun 53.
maddesinin son fıkrasında, Anayasa Mahkemesinin İptal Kararlarının ge-
riye yürümüyeceği belirtilmişse de, bu hükmün iptal kararlarının ihti-
laf haline getirilmemiş muamelelere tesir etmeyeceği manasında anlaşıl
ması gerekir.
Aksi halde Anayasa'nın 152.maddesindeki muhakemelerin itiraz yoluyla
gönderdikleri işler hakkında Anayasa Mahkemesinin vereceği karara ka-
dar davayı geri bırakacağı,... itiraz yoluyla mahkemelerce gönderilen
işlerde işin gelişinden başlamak üzere beş ay içinde Anayasa Mahkeme-
since karar verilmezse mahkemenin davayı yürürlükteki kanun hükümleri-
ne göre sonuçlandıracağı, ancak Anayasa Mahkemesinin kararının esas
hakkındaki karar kesinleşinceye kadar gelmesi halinde mahkemenin buna
uymak zorunda olduğu yolundaki hüküm dayanıksız kalmaktadır.
Anayasa Mahkemesi kararları genel nitelikte olduğundan ve Anayasa'nın
153.maddesinin son fıkrası uyarınca yürürlüğünden itibaren yasama, yü-
rütme ve yargı organları ile idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişile
ri bağladığından bahsi geçen iptal kararının yalnız ilgili iş için hü
küm ifade edeceği de düşünülemez.
Bu durumda yükümlü şirketin çıkma su kuyularından elde ettiği sular
için tahakkuk ettirilen ücretin dayanağını teşkil eden ve Adana Beledi
ye Meclisince düzenlenen tarifenin yasal dayanağı kalmadığından tarhi-
yatın da terkini gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına, tarhiyatın
kaldırılmasına karar verildi.
RD/YÖ
|