|
İŞLETMENİN AKTİFİNE KAYITLI OLMAYAN BİNEK ARAÇLARI İÇİN YAPILAN AKAR-
YAKIT GİDERLERİNİN GAYRISAFİ KURUM KAZANCINDAN İNDİRİLEMEYECEĞİ HK.
İnşaat ve mühendislik faaliyeti ile uğraşan limited şirket 1984 yılın-
da işletmenin aktifinde kayıtlı olmayan ve giderleri Kurum tarafından
karşılanmak üzere üçüncü kişilerden sağlanan iki taşıt için yaptığı
akaryakıt giderlerini, işletmenin aktifinde kayıtlı olan taşıt için
yapılmış göstermiştir.
Yükümlü şirketin 1984 yılı işlemlerinin incelenmesi sonucu başka fark-
lar yanında bu işlem de eleştiri konusu yapılmış ve işletmenin aktifi-
ne kayıtlı olmayan taşıtlara ait giderlerin dönem kazancından indiril-
mesinin mümkün olmadığı, akaryakıt giderinden aktife kayıtlı olmayan
iki taşıta isabet eden kısmın kanunen kabul edilmeyen gider olarak dö-
nem kazancına ilavesi gerektiği görüşüyle kaçakçılık cezalı Kurumlar
Vergisi salınmıştır.
Bu tarhiyata karşı açılan davada Vergi Mahkemesi tarhiyatı kaldırmış-
tır.
Bu kararın Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından temyiz edilmesi üzerine
Danıştay Dördüncü Dairesi 1991/818 sayılı kararıyla; Kurumlar Vergisi
Kanununun 13.maddesinin yollamada bulunduğu Gelir Vergisi Kanununun
40.maddesinin olay tarihinde yürürlükte bulunan değişik 5.bendinde,
safi kazancın tespitinde, işletmeye dahil olup sadece işte kullanılan
taşıtların amortismanları ile giderlerinin tamamının indirilmesinin
mümkün olduğu belirtildiğinden, limited şirketin aktifinde kayıtla ol-
mayan iki adet taşıt için yaptığı akaryakıt giderinin matrah farkı o-
larak kabul edilmemesinde isabet görülmediği, diğer matrah kalemleri
için öne sürülen temyiz nedenlerinin ise yerinde ve kararın bozulması-
nı sağlayacak durumda olmadığı, gerekçesiyle temyiz istemini kısmen
kabul ederek, akaryakıt giderleri yönünden yeniden karar verilmek üze-
re Vergi Mahkemesi Kararını bozmuştur.
Bozma kararına uymayan Ankara 2.Vergi Mahkemesi 1991/910 sayılı kara-
rıyla; değişik yerlerde taahhüt işleri bulunan yükümlü, işlerini nak-
liye faaliyeti olmadan yürütemeyeceğinden, olayda sözü edilen akarya-
kıt giderlerinin taşıt gideri değil iş ile ilgili nakliye gideri kabul
edilmesinin Gelir Vergisi İKanununun 40.maddesinin lafzına ve ruhuna
uygun olacağı, akaryakıt alımlarından bir kısmının aktifte kayıtlı ol-
mayan iki otomobile ait olduğunun şirket temsilcisinin ifadesi ile
tespit edildiği, otomobillerden her birine ne kadar akaryakıt gideri
isabet ettiği yolunda somut bir tespit yapılmadığı, üç ayrı yerde faa-
liyet gösteren Kurumun, bu otomobillere ait benzin giderlerinin işle
ilgili olmadığına ilişkin bir tespit de bulunmadığından bu giderlerin
işle ilgili olduğunun kabulü gerektiği, bu nedenle, matraha konu akar-
yakıt giderinin, işin icabı olarak yapılması gerekli taşıma gideri sa-
yılarak genel gider olarak nitelendirilip gayrısafi kardan düşülmesi-
nin yerinde olduğu, işletmeye dahil olup işte kullanılan taşıtların
giderlerini kabul eden kanun koyucunun işle ilgili olmayan masrafların
gider yazılmasını engellemeyi amaçladığı, olayda ise uyuşmazlık konusu
giderlerin işle ilgili olduğu anlaşıldığından, bu giderlerin Gelir
Vergisi Kanununun 40.maddesinin 5.bendinin lafzına uygun bir taşıt gi-
deri imiş gibi idüşünülmesinin gerçek ve safi kazancın vergilendiril-
mesi prensibine ters düşeceği, gerekçesiyle ilk kararında ısrar etmiş-
tir.
Israr Kararı, Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından temyiz edilmiştir.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 13.maddesinin gönderme yaptığı
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 40.maddesinin 1.bendinde, ticari
kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel gider-
lerin, aynı maddenin olay tarihinde yürürlükte bulunan 2361 sayılı
Kanunla değişik 5.bendinde ise işletmeye dahil olup sadece işte kulla-
nılan taşıtların giderlerinin, gayrısafi kazançtan indirilmesine ola-
nak sağlanmıştır.
Akaryakıt giderleri dönem kazancından indirilen iki taşıt, inşaat işi-
nin yürütülmesi için gerekli faaliyetler olan inşaat malzemesi, yük
veya işçi taşımak ve benzeri işler için kullanılabilecek özellikte ta-
şıtlar olmayıp binek taşıtları olduğundan, bu taşıtlar için yapıldığı
belirtilen giderler ticari kazancın elde edilmesi ve idamesi için ya-
pılması zorunlu giderler olarak kabul edilemez.
Gelir Vergisi Kanununun 40.maddesinin 5.bendine dayanılarak taşıt gi-
derlerinin gayrısafi kazançtan indirilebilmesi için ise taşıtların hem
işletmenin aktifinde kayıtlı olması hem de sadece işte kullanılması
gerektiğinden, işletmenin aktifinde kayıtlı olmadığı ihtilafsız olan
taşıtlara ait akaryakıt giderlerinin anılan hükme göre de gayrısafi
kazançtan indirilmesi mümkün değildir.
Bu nedenle, tarhiyatın ticari kazancın elde edilmesi ve idamesi için
yapılması zorunlu giderler kapsamında olmayan ve işletmenin aktifinde
kayıtlı olmayan taşıtlar için yapılan akaryakıt giderlerine ilişkin
kısmını kaldıran Vergi Mahkemesi ısrar kararında yasaya uygunluk gö-
rülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi ka-
rarının bozulmasına karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:88) (MT/SE)
|