|
TASFİYESİ SONUÇLANARAK HUKUKİ VARLIĞI SONA EREN ŞİRKET ADINA TASFİYE-
DEN ÖNCEKİ DÖNEMLERE AİT TARHİYAT YAPILMASI HALİNDE, İLGİLİ DÖNEMDE
ŞİRKETİ TEMSİLE YETKİLİ OLAN VE AYNI ZAMANDA TASFİYE MEMURU SIFATI BU-
LUNAN İŞİNİN DAVA AÇMA EHLİYETİ OLDUĞU, İŞİN ESASININ İNCELENMESİ GE-
REKTİĞİ HK.
Yükümlü şirket adına inceleme raporuna istinaden 1990/Ocak-Mart ve Ma-
yıs-Aralık dönemleri için kaçakçılık cezalı katma değer vergisi tarh
edilmiştir. İstanbul 6.Vergi mahkemesi ... gün ve 1996/374 sayılı ka-
rarıyla; ara kararıyla getirilen belgelere göre şirketin ... tarihinde
ticaret sicilinde kaydının olmadığı ve hukuki varlığının sona erdiği,
inceleme raporunun ... tarihli inceleme yazısına dayandığı, şirket tü-
zel kişiliğinin sona ermesinden sonra gerçekleştirilen inceleme sonucu
yapılan tarhiyata ilişkin ihbarnamelerin şirket adına düzenlenemeyece-
ği, tüzel kişiliği sona eren şirketin temsilinin de mümkün olmadığı
gerekçesiyle tasfiye memuru tarafından açılan davayı ehliyet yönünden
reddetmiştir. Taraflar, temyiz dilekçelerinde davanın tasfiye memuru
sıfatıyla açıldığını, tasfiye memurunun aynı zamanda 1990 yılında yü-
kümlü şirketin yetkili yönetim kurulu üyesi olduğunu iddia ederek mah-
keme kararının bozulmasını istemektedirler.
213 sayılı Yasanın 10.maddesinin 1.fıkrasında, tüzel kişilerle
küçüklerin ve kısıtlıların, vakıflar ve cemaatler gibi tüzel kişiliği
olmayan teşekküllerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları halinde
bunlara düşen ödevlerin kanuni temsilcileri, tüzelkişiliği olmayan te-
şekkülleri idare edenler ve varsa bunların temsilcileri tarafından ye-
rine getirileceği, aynı maddenin son fıkrasında ise tüzelkişilerin
tasfiye haline girmiş veya tasfiye edilmiş olmalarının, kanuni temsil-
cilerin tasfiyeye giriş tarihinden önceki zamanlara ait sorumlulukla-
rını da kaldırmayacağı hükmü yer almıştır.
Aynı yasanın 137.maddesinde, bu kanuna veya diğer kanunlara gö-
re defter ve hesap tutmak, evrak ve vesikaları muhafaza ve ibraz etmek
mecburiyetinde olan gerçek ve tüzel kişilerin vergi incelemelerine ta-
bi olduğu, 377.maddesinde ise mükellefler ve kendilerine vergi cezası
kesilenlerin tarh edilen vergilere ve kesilen cezalara karşı vergi
mahkemesinde dava açabilecekleri hükmüne yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, yükümlü şirketin ... tarihinde tasfi-
yeye girdiği, tasfiye memurluğuna şirket yönetim kurulu üyesi ...'in
getirildiği, ... tarihinde tasfiye işlemlerinin sonuçlanarak şirketin
hukuki varlığının sona erdiği, ... gün ve ... sayılı inceleme yazısıy-
la şirketin 1990 yılı defter ve belgelerinin incelemeye alındığı, in-
celeme sonucunda düzenlenen vergi/ceza ihbarnamelerinin tasfiye memuru
ve 1990 yılından yönetim kurulu üyesi olan ...'e tebliğ edildiği, da-
vanın da adı geçen kişi tarafından açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda açıklanan yasa hükümlerinin birlikte değerlendirilme-
sinden tüzel kişilerin vergiye ilişkin ödevlerinin kanuni temsilcileri
tarafından yerine getirileceği, tüzel kişiliğin tasfiye edilmiş olması
halinde bile tasfiyeden önceki dönemlere ait ödevlerden yasal temsil-
cilerin sorumlu olacağı, tüzel kişiler adına dava açma hakkının da ya-
sal temsilciler vasıtasıyla yerine getirileceği sonucuna ulaşılmakta-
dır.
Olayda, yükümlü şirketin tasfiyesinin ... tarihinde sonuçlana-
rak hukuki varlığını sona ermişse de, bu durum şirketin sona ermesin-
den önceki dönemlere ait vergiye ilişkin ödevlerden dolayı, o dönemde
şirketi temsile yetkili olan kişinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaya-
cağı gibi şirketi temsile yetkili kişi olarak şirket adına dava açma
hakkını da ortadan kaldırmaz.
Bu durumda, ... tarihine kadar şirket yönetim kurulu üyesi, bu
tarihten sonrada tasfiye memuru olan şahıs tarafından 1990/Ocak-Aralık
dönemlerine ilişkin cezalı katma değer vergisi tarhiyatının terkini
istemiyle şirketin tüzel kişiliği sona ermeden önceki "yasal temsilci-
si" sıfatıyla açtığı davada işin esasının incelenmesi gerekirken, da-
vanın ehliyet yönünden reddedilmesinde yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, taraflar temyiz isteminin kabulüne, İs-
tanbul 6.Vergi Mahkemesinin ... tarih ve 1996/374 sayılı kararının bo-
zulmasına karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:95)
|