|
KANUNEN TUTULMASI ÖNGÖRÜLEN DEFTERLERİN DIŞINDA TUTULAN EL DEFTERLE-
RİNDE YER ALAN VERGİLENDİRMEYE İLİŞKİN TİCARİ İŞLEMLERLE İLGİLİ AYRICA
KARŞIT İNCELEMEYE GİDİLMESİNE GEREK BULUNMADIĞI SÖZKONUSU BİLGİLERİN
AKSİNİN İSPATININ BU DEFTERİ TUTAN YÜKÜMLÜYE AİT OLDUĞU HK.
Av malzemeleri ticareti yapan davacının işyerinde yapılan aramada ele
geçirilen el defteri ile 1995 yılına ait yasal defter ve belgelerinin
karşılaştırılması sonucu düşük bedelli fatura düzenlemek ve faturasız
satış yapmak suretiyle bir kısım teslim bedelini kayıt ve beyan dışı
bıraktığının tespiti üzerine adına Kasım 1995 dönemi için resen kaçak-
çılık cezalı katma değer vergisi salınmıştır.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen ...Vergi Mahkemesi ...
günlü ve ... sayılı kararıyla; faturasız satıldığı belirtilen tüfekle-
rin ... Avcılık Malzemeleri İmalat ve Ticaret Limited Şirketine ait
olduğu ve komisyon karşılığında satışının yapıldığı, bu satışlara i-
lişkin faturaların şirketçe düzenlendiği ileri sürüldüğünden mahkeme-
lerince davacının defter ve belgeleri ile Antalya Vergi Mahkemesince
... Avcılık Malzemeleri İmalat ve Ticaret Limited Şirketinin defter ve
belgeleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırıldığı, ... Limited Şir-
ketinin yasal defterlerinin incelenmesi sonucunda düzenlenen tutanak-
la, el defterinde belirtilen satışların bir kısmı için bu şirket tara-
fından fatura düzenlendiğinin tespit edildiği, söz konusu tutanakla
tespit edilen hususlar da dikkate alınmak suretiyle yükümlünün yasal
defter ve belgeleri üzerinde yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda
hazırlanan raporla, kayıt ve beyan dışı bırakılan teslim bedeli bulun-
madığının tespit edildiği, bu nedenle yapılan cezalı katma değer ver-
gisi tarhiyatında yasaya uygunluk görülmediği gerekçesiyle tarhiyatı
kaldırmıştır.
Vergi dairesi müdürlüğünün temyiz istemini inceleyen Danıştay
Onbirinci Dairesi ... günlü ve ... sayılı kararıyla; mahkemece yüküm-
lünün yalnızca yasal defter ve belgeleri üzerinde bilirkişi incelemesi
yaptırıldığı, bilirkişi tarafından da el defteri dikkate alınmaksızın
ve inceleme elemanınca izlenen yöntem dışına çıkılarak yasal defter ve
belgeler üzerinde kaydi envanter yapılarak kayıt ve beyan dışı bırakı-
lan teslim bedeli bulunmadığının saptandığı, davalı idarece yapılan i-
tiraza rağmen bilirkişi raporuna dayanılarak ve sadece faturasız sa-
tışlara ilişkin kısım için hüküm tesis edilerek tarhiyatın tümünün
kaldırıldığı, düşük bedelle düzenlenen faturalara ilişkin kısmının ise
irdelenmediği ve bu kısım için hüküm tesis edilmediği, bu bakımdan bi-
lirkişi raporu ile inceleme raporu arasındaki çelişkilerin giderilmesi
amacıyla ve inceleme elemanınca izlenen yöntem gözönünde bulundurula-
rak yükümlünün el defteriyle yasal defter ve belgeleri karşılaştırıl-
mak ve düşük bedelle düzenlenen faturalar da irdelenmek suretiyle ye-
niden yaptırılacak bilirkişi incelemesiyle ulaşılacak sonuca göre u-
yuşmazlık hakkında bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle mahkeme
kararını bozmuştur.
Bozma kararına uymayan ...Vergi Mahkemesi ... günlü ve ... sa-
yılı kararıyla; ilk kararında yer alan hukuksal nedenlere ek olarak;
Antalya Vergi Mahkemesince yaptırılan incelemede davacının el defte-
rinde yer alan satışların bir kısmının ... Avcılık Malzemeleri İmalat
Ticaret Limited Şirketine ait olduğunun anlaşılması nedeniyle el def-
terindeki tüm bilgilere itibar etme olanağının bulunmadığı, el defte-
rinde yer alan bilgilerle ilgili karşıt inceleme yapılmadığı, bilir-
kişi tarafından el defteri ile yasal defter ve belgelerin karşılaştı-
rılması yerine ortalama fiyat esas alınarak kaydi envanter yapılması
suretiyle sonuca ulaşılmasının daha sağlıklı olduğu, esasen bu tür
ruhsat gerektiren emtia alım satımının belgesiz yapılmasının mümkün
bulunmadığı, bilirkişi raporunda düşük bedelle yapılan satışlarla il-
gili olarak gerekli açıklamaların yapıldığı gerekçesiyle ilk kararın-
da ısrar etmiştir.
Israr kararı vergi dairesi müdürlüğünce temyiz edilmiş ve işye-
rinde yapılan aramada ele geçirilen el defteri ile yasal defter ve
belgelerin karşılaştırılması sonucunda bir kısım hasılatın kayıt ve
beyan dışı bırakıldığının vergi inceleme raporu ile tespit edildiği,
yükümlünün el defterinde yer alan bilgilerin kendisine ait olduğunu ve
müşterilerden yapılan tahsilatı içerdiğini beyan etmesi karşısında
yapılan tarhiyatta isabetsizlik bulunmadığı ileri sürülerek bozulması
istenmiştir.
Davacının işyerinde yapılan denetimde ele geçen özel el defte-
rindeki bilgilerle yasal defter kayıtlarının karşılaştırılması sonu-
cunda düşük bedelli fatura düzenlemek ve faturasız satış yapmak sure-
tiyle bir kısım teslim bedelini kayıt ve beyan dışı bıraktığının tes-
pit edilmesi üzerine salınan kaçakçılık cezalı katma değer vergisinin
kaldırılması yolundaki vergi mahkemesi ısrar kararı temyiz edilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3 üncü maddesinin (B) fıkrasın-
da, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamele-
lerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, vergiyi doğuran olay ve bu olaya
ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin yemin hariç her türlü delille
ispatlanabileceği, iktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya
olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olun-
ması halinde ispat külfetinin bunu iddia edene ait bulunduğu açıklan-
mış, 171 inci maddesinde de mükelleflerin vergi uygulaması bakımından
hangi amaçlarla bu kanuna göre defter tutacakları belirtilmiş, devamı
maddelerinde ise defter tutmaya ilişkin esaslar düzenlenmiştir.
Tarhiyatın dayanağı olan vergi inceleme raporunda özel el def-
terinin, davacının ticari işlemlerini takip ettiği defter olduğu tes-
pit edilerek el defteri ile yükümlünün yasal defter ve belgelerinin
karşılaştırılması sonucu bir kısım hasılatın kayıt dışı bırakıldığının
belirlendiği anlaşılmaktadır.
Yasal defter ve belgeler dışında kanunda öngörülmeyen gayri
resmi defterlere ticari işlemlerin kaydedilmesi halinde bu kayıtların
vergi matrahını azaltacak nitelikte olmadığının ispatı Vergi Usul Ka-
nununun 3 üncü maddesinin (B) fıkrası uyarınca bunu iddia eden yüküm-
lüye aittir.
Yükümlü iddialarının araştırılması amacıyla yasal defter ve
belgeleri üzerinde yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen
raporda, yapılan kaydi envantere göre kayıt ve beyan dışı bırakılan
teslim bedelinin bulunmadığı tespit edilmiş, ayrıca Antalya Vergi
Mahkemesince ... Avcılık Malzemeleri İmalat ve Ticaret Limited Şirke-
tinin yasal defterlerinin incelenmesi sonucu düzenlenen tutanakta da
el defterinde belirtilen satışların bir kısmı için bu şirket tarafın-
dan fatura düzenlendiği saptanmış ve mahkemece verilen karar bu rapor
ve tutanağa dayandırılmıştır.
Tarhiyat ise, yükümlünün el defteri ile yasal defter ve belge-
lerinin karşılaştırılması suretiyle belirlenen tespitlere dayanmakta
olup, mahkemece, düşük bedelli fatura düzenlemek ve faturasız satış
yapmak suretiyle kayıt dışı bırakılan teslim bedelinin bulunup bulun-
madığının yükümlünün el defteri ile yasal defter ve belgeleri karşı-
laştırılmak suretiyle yaptırılacak bilirkişi incelemesi sonucu değer-
lendirildikten sonra karar verilmesi gerekirken sadece yasal defter
ve belgeler üzerinde kaydi envanter çalışması yaptırılarak kayıt dışı
teslim bedeli bulunmadığından bahisle verilen ısrar kararında hukuka
uygunluk görülmemiştir.
Bu nedenle, temyiz isteminin kabulü ile ...Vergi Mahkemesinin
... günlü ve ... sayılı kararının bozulmasına karar verildi.
YÖ/ES
|