|
MÜKELLEFİYET KAYDI OLAN VE HER YIL VERGİ BEYANNAMESİ VEREN KOOPERATİF-
LERİN NET AKTİF VERGİSİNİNDE MÜKELLEFİ OLACAKLARI HK.
Net aktif vergisi beyannamesi vermeyen davacı kooperatif adına takdir
komisyonu kararına dayanılarak re'sen salınan net aktif vergisi ile
kesilen kaçakçılık cezasına karşı açılan davayı; 5422 sayılı Kurumlar
Vergisi Kanununun 7/16.maddesinde, esas mukavelelerinde sermaye üze-
rinden kazanç dağıtılmaması, idare meclisi başkan ve üyelerine kazanç
üzerinden hisse verilmemesi, ihtiyat akçelerinin ortaklara dağıtılma-
ması ve münhasıran ortaklarla iş görülmesine dair hükümlerin bulunması
şartı ile kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf olduklarının hükme
bağlandığı, Ekonomik Denge İçin Yeni Vergiler İhdası Hakkında 3986 sa-
yılı Kanunun 5/a maddesinde, bilanço esasına göre defter tutmak mecbu-
riyetinde bulunan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin sözkonusu
verginin de mükellefi olduğunun belirtildiği, 20.5.1994 tarihli ve
21939 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 Seri No'lu Net Aktif Vergisi
Genel Tebliğinin "Net Aktif Vergisinin Mükellefleri" başlığını taşıyan
I.bölümün, öteden beri faaliyeti devam edenler başlıklı 1.maddesinde
ise, kurumlar vergisinden muaf bulunan kooperatifler ile kurumlar ver-
gisi beyannamesi vermek zorunda bulunmayan kooperatiflerin net aktif
vergisi ödemeyeceklerinin açıklandığı, buna göre kooperatiflerin ku-
rumlar vergisi muafiyetinden yararlanabilmeleri için Kurumlar Vergisi
Kanununun 7/16.maddesinde sayılan dört şartın ana sözleşmede bulunması
ve fiilen de bunlara uyulması gerektiği, aksi idarece ispatlanmadığı
müddetçe muafiyetin geçerli olduğu, kurumlar vergisinden muaf olanla-
rın da net aktif vergisi ödemeyeceği, olayda 3.6.1991 tarihinde tica-
ret siciline kaydı yapılan davacı kooperatifin ana sözleşmesinin 60.
maddesinde, sözkonusu dört şarta yer verildiğinin görüldüğü, davalı i-
darece kooperatifin bu kayıt ve şartlara uymadığına ilişkin bir tesbit
yapılmadığından bunlara fiilen de uyulduğunun kabulü gerektiği, dola-
yısıyla davacı kooperatifin kurumlar vergisinden muaf olduğu, bu du-
rumda kurumlar vergisi muafiyeti olan davacı net aktif vergisi de öde-
meyeceğinden adına yapılan cezalı net aktif vergisi tarhiyatında yasa
ve tebliğ hükümlerine uyarlık görülmediği, her ne kadar, davalı idare-
ce kooperatifin kurumlar vergisi beyannamesini her yıl verdiği, dola-
yısıyla kurumlar vergisi mükellefi olduğu iddia edilmekte ise de, da-
vacı kooperatif verdikleri beyannamelerde gelir-gider arasındaki far-
kın olumlu olması halinde bir tarafta kazanç gösterip bir tarafta da
risturn istisnası olarak kazancın tamamını indirime tabi tutarak ku-
rumlar vergisi muafiyetini uyguladıklarını belirttiğine göre, herhangi
bir kazanç ve zarar beyan etmeyen kooperatifin bu beyannamelerin idare
ile herhangi bir anlaşmazlığa meydan vermemek için verildiğinin kabulü
gerektiğinden idarenin bu iddiasına itibar edilmesine olanak bulunma-
dığı gerekçesiyle kabul ederek kaçakçılık cezalı net aktif vergisini
kaldıran Hatay Birinci Vergi Mahkemesinin 12.1.1995 günlü ve 1995/11
sayılı kararının; kooperatifin her yıl kurumlar vergisi beyannamesini
verdiği, Kurumlar Vergisi Kanununa göre mükellef olduğu ileri sürüle-
rek bozulması istemidir.
Uyuşmazlık, net aktif vergisi beyannamesini vermeyen davacı
kooperatif adına takdir komisyonu kararına dayanılarak re'sen salınan
kaçakçılık cezalı net aktif vergisinden kaynaklanmaktadır.
3986 sayılı Kanunun 5. maddesinde; Vergi Usul Kanununa göre
defter tutmak mecburiyetinde olan gelir veya kurumlar vergisi mükel-
leflerinin net aktif vergisinin de mükellefi olduklarının açıklandığı,
aynı Kanunun 7.maddesinin son fıkrasında ise; mükelleflerin ödeyecek-
leri net aktif vergisinin, beyan edilen matrahları ne olursa olsun,
10.000.000.- liradan az olamayacağı hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, blanço esasına göre defter tutan S.S.
Ray Tüketim Kooperatifinin Akdeniz Vergi Dairesinin mükellefi olduğu,
her yıl kurumlar vergisi beyannamesini verdiği ve yukarıda açıklanan
yasa hükmü uyarınca net aktif vergisinin de mükellefi olduğu anlaşıl-
dığından, mahkemece davacı kooperatifin net aktif vergisi ödeme yüküm-
lülüğü bulunmadığı gerekçesiyle tarhiyatın terkini yolunda karar ve-
rilmesinde yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile Hatay Birinci
Vergi Mahkemesinin 12.1.1995 günlü ve 1995/11 sayılı kararının bozul-
masına, 492 sayılı Harçlar Kanununun 13. maddesinin (j) bendi uyarınca
işlemlerinin yargı harcından müstesna olması nedeniyle Vergi Dairesi
Müdürlüğünden alınamayan 252.400.- lira temyiz başvuru harcının davacı
kooperatiften alınmasına karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:93)
|