|
BİR KISIM HASILAT BELGELERİNİN İNCELEMEYE İBRAZ EDİLMEMESİ ÜZERİNE YI-
LIN DEĞİŞİK GÜNLERİNDE YAPILAN HASILAT TESPİTLERİNE GÖRE BİR KISIM KA-
ZANCIN BEYAN DIŞI BIRAKILDIĞI SAPTANDIĞINDA RE'SEN TAKDİR NEDENİNİN
KABULÜ GEREKTİĞİ HK.
Ortağı bulunduğu kollektif şirketin 1990 yılına ilişkin işlemlerinin
incelenmesi üzerine pastane işletmesinden dolayı asgari gayrisafi ha-
sılat esasına göre beyan edilen hasılatın düşük olması ve bazı gelir
belgelerini ibraz etmemesi nedeniyle, defter ve belgelerinin ihticaca
salih olmadığı kabul edilerek tespit edilen matrah farkı üzerinden da-
vacı adına payı oranında gelir vergisi salınmıştır.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen ... Vergi Mahkemesi,
... günlü, ... sayılı kararıyla; davacının paydaşı bulunduğu ortaklı-
ğın işyerinde Mart ayı dahil Aralık ayına kadar düzenlenen onüç ayrı
hasılat tespit tutanağına dayanılarak hesaplanan matrah farkında kanu-
na aykırılık görülmediği gerekçesiyle davayı reddetmiştir.
Yükümlünün temyiz istemini inceleyen Danıştay Dördüncü Dairesi,
... günlü, ... sayılı kararıyla; davacının ortağı bulunduğu kollektif
şirketin muhtelif yerlerde ayrı ayrı ticari ünvanlı işletmeler halinde
pasta, tatlı ve döner kebabı salonu işlettiği, bu işletmelere ait 1990
yılı defter ve belgelerini incelemeye ibraz ettiği halde bazı gelir
belgelerini incelemeye ibraz etmemesi ve ortaklara ait "... Pasta ve
Şekerleme" ünvanlı işletmenin asgari gayrisafi hasılat esasına göre
bir kısım hasılatının kayıt ve beyan dışı bırakıldığı saptanarak resen
takdire gidildiği, Gelir Vergisi Kanununun 111 inci maddesi uyarınca
yapılan hasılat hesaplamasına göre bir kısım hasılatın beyan dışı bı-
rakıldığının tespitinin resen tarh sebebi olamayacağı, ibraz edilmeyen
gelir belgelerinin kollektif ortaklığın hangi işletmesine ait olduğu
yolunda da herhangi bir tespitte bulunulmadığı, olayda resen takdir
sebebi bulunup bulunmadığı araştırılarak ortaya çıkacak sonuca göre
karar verilmesi gerekirken davanın reddi yolunda verilen kararda isa-
bet görülmediği gerekçesiyle mahkeme kararını bozmuştur.
Bozma kararına uymayan ... Vergi Mahkemesi, ... günlü, ... sa-
yılı kararıyla; ... Kollektif Şirketinin ihtilaflı dönemde sadece "...
Pasta ve Şekerleme" ünvanlı işyeri hakkında inceleme yapıldığı, diğer
işyerleri hakkında inceleme yapılmadığının dosyada mevcut vergi ince-
leme raporu ile sabit olduğu, şirketin diğer işyerleri ile ilgili ola-
rak anılan dönemde beyanının inceleme elemanınca aynen kabul edildi-
ği, sözü edilen şirketin "... Pasta ve Şekerleme" ünvanlı işyerine ait
bir kısım hasılat faturalarının defterlere kaydedildiği halde, incele-
meye ibraz edilmediğinin taraflar arasında ihtilafsız olduğu, bu ne-
denle defter ve belgelerin sıhhatli bir vergi incelemesine elverişli
olmadığı ve resen takdir nedeninin bulunduğu, inceleme elemanınca alı-
nan ölçü, ifade ve yapılan hesaplamaların maddi delil değil, ancak re-
sen takdirde veri olarak kullanılabileceği, bu tespitler karşısında
dönem matrahının resen takdirinde yasaya aykırılık görülmediği gerek-
çesiyle ilk kararında ısrar etmiştir.
Israr kararı yükümlü tarafından temyiz edilmiş, dayanağı olma-
yan tarhiyatın terkini gerektiği ileri sürülerek bozulması istenmiş-
tir.
Davacının, ortağı bulunduğu kollektif şirketin 1990 yılına i-
lişkin işlemlerinin incelenmesi üzerine pastane işletmesinden dolayı
asgari gayrısafi hasılat esasına göre beyan edilen hasılatın düşük ol-
ması ve bazı gelir belgelerini incelemeye ibraz etmemesi nedeniyle,
defter ve belgelerin ihticaca salih olmadığı kabul edilerek tespit e-
dilen matrah üzerinden adına payı oranında salınan gelir vergisine
karşı açılan davayı reddeden vergi mahkemesi ısrar kararı temyiz edil-
miştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30 uncu maddesinde resen vergi
tarhı; vergi matrahının tamamen veya kısmen defter kayıt ve belgelere
veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde
takdir edilen veya inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah
kısmı üzerinden vergi tarholunması şeklinde tanımlanmış, maddenin 2
nci fıkrasının 4 üncü bendinde, defter kayıtları ve bunlarla ilgili
vesikaların vergi matrahının doğru ve kesin olarak tespitine imkan
vermeyecek derecede noksan, usulsüz ve karışık olması dolayısıyla ih-
ticaca salih bulunmaması resen takdir nedeni kabul edilmiştir.
... Kollektif Şirketinin anılan dönemde ... pasta ve şekerleme
ünvanlı işyerinin defter ve belgelerinin incelenmesi üzerine, bu işye-
rine ait bir kısım hasılat faturalarının defterlerinde kayıtlı olduğu
halde incelemeye ibraz edilmediği, bu nedenle defter ve belgelerin
sıhhatli bir vergi incelemesine elverişli olmadığı ve resen takdir ne-
deninin varlığı kabul edilerek, işyerinde Mart ve Aralık ayları ara-
sında düzenlenen 13 adet hasılat tespit tutanakları esas alınarak he-
saplanan gayrısafi hasılatın beyan edilen gayrısafi hasılattan fazla
olduğu belirlenmiş ve aradaki fark üzerinden tarhiyat yapılmıştır.
Bazı belgelerin incelemeye ibraz edilmemesi ve işyerinde yılın
muhtelif tarihlerinde yapılan hasılat tespitlerine göre hasılatın nok-
san beyan edildiği durumlarda resen takdir nedeninin bulunduğunun ka-
bulü gerekmektedir.
İşletmede yıl içinde, Mart-Aralık ayları arasında ve haftanın
çeşitli günlerine rastlayacak şekilde yapılan tespitlerin bayram ta-
tilleri ile hafta sonu gibi faaliyetin yoğun olduğu günlere rastlama-
dığı anlaşıldığından, davanın reddinde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu nedenlerle temyiz isteminin reddine karar verildi.
(YÖ/ES)
(DAN-DER; SAYI:102)
|