|
DAR MÜKELLEF KURUMUN BANKALARDA AÇTIRDIĞI TİCARİ MEVDUAT HESABINDAN
ELDE EDİLEN FAİZ GELİRİNİN VERGİYE TABİ OLACAĞI HK.
Uyuşmazlık; Dar Mükellef kurumun, Yapı ve Kredi Bankası Sefaretler Şu-
besinde açtırdığı ticari mevduat hesabına Aralık-1984 ayında tahakkuk
ettirilen faizden kurumlar vergisi stopajı yapılmadığının inceleme ele
manı tarafından tespiti üzerine, netten brüte gidilerek hesaplanan mat
rah üzerinden yükümlü banka adına resen salınan kurum (stopaj) vergisi
ile kesilen kaçakçılık cezasını, değişiklikle onayan kararının bozul-
ması isteminden ibarettir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 75.maddesinde, sahibinin ticari,
zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermayeye veya para ile tem
sil edilen değerlerden müteşekkül sermaye dolayısıyla elde edilen kar
payı, faiz kira ve benzeri iratlar menkul sermaye iradı olarak kabul
edilmiş, aynı maddenin beşinci bendinde, mevduat faizlerinin menkul
sermaye iradı olduğu belirtilmiş yine aynı maddenin son fıkrasında da,
maddede yazılı iratların bunları sağlayan sermaye sahibinin ticari
faaliyetine dahil bulunduğu takdirde ticari kazancın tespitinde nazara
alınacağı hükme bağlanmıştır.
Uyuşmazlık; yükümlü bankanın dar mükellef kurum Hallıburton Company
nın açtırdığı ticari mevduat hesabına Aralık-1984 ayında Kurumlar Ver-
gisi Kanununun 24.maddesi uyarınca vergi kesintisi yapılmadığının in-
celeme ile anlaşılması üzerine salınan kaçakçılık cezalı kurumlar (sto
paj) vergisinden doğmuştur.
Kurumlar Vergisi Kanununun 13.maddesinin son fıkrasında, dar mükelle-
fiyete tabi kurumların kurum kazançlarının, ticari kazanç gibi tespit
edilmesi gereken kazanç ve iratlarda dahil olmak üzere, ticari veya zi
rai kazançlar dışında kalan kazanç ve iratlardan ibaret bulunması ha-
linde, Gelir Vergisi Kanununun bu gibi kazanç ve iratların tespiti hak
kındaki hükümlerinin Kurumlar Vergisi matrahının tespitinde de uygula-
nacağı öngörülmüş ve aynı Kanunun 24.maddesinde de kurumlara menkul
sermaye iradı sağlayanların, bu iratlardan kurumlar vergisi tevkifatı
yapmaya mecbur oldukları belirtilmiş olduğundan, Hallıburton Company
adına tahakkuk ettirilen faizden yapılacak tevkifatta 193 sayılı Yasa-
nın yukarıda metni açıklanan 75.maddesi hükmünün uygulanması gerekmek-
tedir. Bu hükümlerde menkul sermaye iradı niteliğindeki kazançlar için
ticari ve zirai kazancın tespitine ilişkin Gelir Vergisi Kanunu hüküm-
lerine göre yapılan gönderme, bu kazançların ticari kazanç niteliğini
taşımaları sonucunu doğurmamakta, sadece kazancın tespit şeklini de-
ğiştirmekte olmakla birlikte, olayda, dar mükellef kurumun Yapı ve Kre
di Bankasından elde ettiği faiz gelirini kendi kurum kazançları arası-
na dahil ederek beyan ettiği dosyada bulunan Hallıburton Company tara-
fından yazılan yazıdan anlaşılmakta ve Vergi Dairesi Müdürlüğünce de
bunun aksi ortaya konulamamaktadır. Yükümlüsü tarafından beyan edile-
rek vergisi ödenmiş bir iradın ödeme tarihinde tevkifata tabi tutulma-
dığından söz edilerek ikinci defa vergilendirilmesi anlamına gelen
tarhiyatta isabet bulunmamaktadır.
Ancak, Kurumlar Vergisi Kanununun 20.maddesinde, yirmidördüncü madde
hükmü mahfuz kalmak şartıyla Kurumlar Vergisinin, mükellefin veya ver-
gi sorumlusunun beyanı üzerine tarh olunacağı hükme bağlanmış, 24.mad-
desinde ise dar mükellefiyete tabi kurumların elde ettikleri menkul
sermaye iratlarını kuruma sağlayanların bu kazanç ve iratlarından ku-
rumlar vergisi tevkifatı yapmaya mecbur oldukları, tevkifatı yapanla-
rın bir ay zarfında nakden veya hesaben ödedikleri iratları ve kestik-
leri vergileri müteakip ayın yirminci günü akşamına kadar bağlı bulun-
dukları vergi dairesine muhtasar beyanname ile bildirecekleri belir-
tilmiştir.
Olayda ise dar mükellef kuruma iradı sağlayan Yapı ve Kredi Bankasınca
bu hükümlere uygun şekilde süresinde vergi kesilip muhtasar beyanname
verilmediği, böylelikle verginin geç ödendiği açık olduğundan vergi
ziyaına neden olduğu ortadadır.
Bu nedenlerle temyiz isteminin kısmen kabulüne Vergi Mahkemesi kararı-
nın vergi aslı yönünden bozulmasına, kurum (stopaj) vergisinin kaldı-
rılmasına, cezanın kusur cezası olarak onanmasına karar verildi.
(DAN-DER;SAYI:78-79)
(MT/YÖ)
|