|
EMANET USULÜNE GÖRE ZİRAİ ÜRÜN ALIMINDA MÜSTAHSİL MAKBUZUNUN ÜRÜN BEDE
LİNİN ÖDENDİĞİ SIRADA DÜZENLENECEĞİ HK.
Çıçır fabrikası işleten davacının işyerinde yapılan fiili envanter so-
nucu düzenlenen tutanağa dayanılarak adına kesilen özel usulsüzlük ce-
zasına karşı açılan davayı; davalı vergi dairesi müdürlüğünün düzeltme
fişi ile dava konusu cezanın 2.500.000 lira olarak düzeltilerek fazla-
sının terkin edildiğinin bildirildiği, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu
nun 96.maddesinin, vergi tevkifatının anılan kanunun 94.madde kapsamı-
na giren nakten ve hesaben ödemelere uygulanacağı yolundaki hükmü kar-
şısında çifçilerden, ileride oluşacak fiyattan satın alınmak üzere ya-
pılan teslimlerde; günün yaklaşık fiyatına göre belirlenecek bedel üze
rinden müstahsil makbuzu düzenlenerek işletmeye fiilen giren malın hu-
kuki sahipliğinin de gerçekleştirilmesi gerekeceği, kesin hesaplaşma
esnasında fark doğduğunda ilk kesilen müstahsil makbuzu ile ilgilendi-
rilerek ikinci müstahsil makbuzunun düzenlenmesi yoluna gidileceği,
olayda avans ödemesi yapıldığına dair bir iddia ve tesbit bulunmamakta
ise de 77 ayrı üreticiden satın alınan 290.971 kg. çiğitli pamuk için
müstahsil makbuzu kesilmediği çekişmesiz olduğundan kesilen cezada 213
sayılı Vergi Usul Kanununun 353.maddesinin 1.fıkrasına aykırılık görül
mediği gerekçesiyle redderek 2.500.000 lira olarak düzeltilen özel
usulsüzlük cezasını tasdik eden Vergi Mahkemesi kararının bozulması
istemidir.
Uyuşmazlık, çıçır fabrikası işleten davacının, işyerinde yapılan fiili
envanter sonucu 77 ayrı satıcıdan satın aldığı çiğitli pamuklar için
müstahsil makbuzu düzenlemesi nedeniyle kesilen özel usulsüzlük cezası
na karşı açılan davayı reddeden Vergi Mahkemesi kararının bozulması is
temine ilişkin bulunmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 235.maddesinde, birinci ve ikinci sı-
nıf tüccarlar ile defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin götürü
usule tabi veya vergiden muaf çiftçilerden satın aldıkları malların be
delini ödedikleri sırada iki nüsha makbuz tanzim etmeye, bunlalrdan bi
rini imzalayarak satıcı çifçiye vermeye ve diğerini ona imzalatarak al
maya mecbur oldukları, 2.fıkrasında da, çifçiden avans üzerine yapılan
mübayaalarda, makbuzun, malın teslimi sırasında verileceği hükme bağ-
lanmıştır.
Madde hükmünde açık olarak belilrtildiği üzere müstahsil makbuzunun;
malın bedelinin ödendiği sırada, avans üzerine yapılan alımlarda ise
malın teslimi sırasında düzenlenmesi gerekmektedir.
Olayda; davacının iş yerinde yapılan fiili envanter sonucunda tesbit
edilen çiğitli pamuğun bedelinin ödendiği, yada satıcılara avans ola-
rak ödemede bulunulduğu yolunda bir tesbit bulunmadığı gibi bu yolda
bir iddia ileri sürülmemiş olup alımların emanet usulüne göre yapıldı-
ğı bir başka ifade ile zirai ürün olan çiğitli pamuğun davacıya teslim
edildiği, ancak fiyatının belirlenmediği anlaşılmıştır.
Bu durumda, fiyatı belirlenerek nakten yada avans suretiyle bir ödeme
yapılmadığı sabit bulunduğundan, malın teslimi esnasında günün yakla-
şık fiyatına göre müstahsil makbuzu düzenlenmesi gerektiği gerekçesiy-
le davacı adına kesilen cezaya karşı açılan davanın reddi yolundaki
mahkeme kararında kanuna uygunluk görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile Manisa Vergi Mahkeme-
mesinin 11.2.1991 gün ve 1991/272 sayılı kararının bozulmasına karar
verildi.
AYRIŞIK OY:
Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açıklanan Ver
gi Mahkemesi kararı aynı gerekçe ve nedenlerle uygun görülmüş olup,
temyiz dilekçesinde ilelri sürülen iddialar sözü geçen kararın bozulma
sını sağlayacak durumda bulunmadığından temyiz isteminin reddi ile ka-
rarın onanması gerektiği görüşü ile çoğunluk kararına katılmıyoruz.
BŞ/SE
|