|
RESEN, İKMALEN VEYA İDARECE TARH OLUP DA, DAVA AÇMAMAK SURETİYLE TA-
HAKKUKU KESİNLEŞEN KAMU ALACAKLARI İÇİN BİR AYLIK ÖDEME SÜRESİ GEÇİ-
RİLMEDEN, ÖDEME EMRİ DÜZENLENEMEYECEĞİ HK.
İstem, 1988 Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarına ait işgaliye
harcının tahsilini sağlamak amacıyla düzenlenip yükümlüye tebliğ edi-
len ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davayı kabul eden Vergi Mah-
kemesi kararının bozulmasına ilişkin bulunmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunun "tahakkuk" başkığını taşıyan 22.madde-
sinde tahakkuk, tarh ve tebliğ edilen bir verginin ödenmesi gereken
bir safhaya gelmesi olarak tanımlanmış, aynı kanunun "vergi idarece
tarhını" düzenleyen mükerrer 30.maddesinin 5.fıkrasının ilk cümlesinde
de, verginin tahakkuku için vergi mahkemesinde dava açma süresinin
geçmesi gerekt)ği hükme bağlanmak suretiyle verginin ne zaman tahakkuk
edeceği açıklanmıştır.
Buradan anlaşılacağı üzere; verginin tahakkuku bir safha olup, bu saf-
ha re'sen ikmalen veya idarece tarh olunan vergilerin tarh ve tebliğ
edilmesiyle başlayıp, dava açma süresinin bitiminde sona erecektir.
Diğer bir anlatımla, yükümlü bu şekilde tarh edilen vergilere karşı
vergi mahkemesine başvurabileceğinden, bu vergiler ancak otuz günlük
dava açma süresinin geçirilmesinden sonra ödenmesi gereken safhaya ge-
lecektir.
Kaldı ki; Vergi Usul Kanununun vergi cezalarının ödeme zamanını düzen-
leyen 368.maddesinde; vergi cezalarının, cezaya karşı vergi mahkeme-
sinde dava açılmamışsa dava açma süresinin bittiği tarihten başlayarak
bir ay içinde ödeneceği hüküm altına alınmış ve bu madde hükmüne açık-
lık getiren 213 sayılı kanunla ilgili 143 no'lu Genel Tebliğde de ver-
ginin tahakkuku ile cezaların tahakkuk zamanı arasında paralellik sağ-
landığı da belirtilmiştir.
Diğer yandan, 213 sayılı Kanunun ödeme zamanını düzenleyen 111.madde-
sinde, verginin kanunlarında gösterilen süreler içinde ödeneceği, öde-
me süresinin son gününün verginin vadesi tarihi olduğu belirlenmiştir.
Bu maddeye göre, ihtilaf konusu yapılmayan verginin vade tarihi, ta-
hakkuk tarihinden itibaren bir aylık ödeme süresinin son günü olacak-
tır.
Yukarıda bahsi geçen hükümlere göre, re'sen, ikmalen veya idarece tarh
olunan vergiler, dava konusu yapılmadıkları takdirde dava açma süresi-
nin sonunda tahakkuk edeceğinden ve bu tarihten itibaren de bir aylık
ödeme süresi söz konusq olacağından, dava açılmamak suretiyle tahakkuk
eden bu vergiler, ihbarnamenin tebliğ tarihinden başlayarak ancak alt-
mış günün sonunda ödeme emri ile istenebilecek hale gelecektir.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanunun 55.mad-
desinin 1.fıkrasında, ödeme emrinin, ancak usulüne uygun olarak tahak-
kuk edip kesinleşen ve süresinde ödenmeyen kamu alacağının 7 gün için-
de ödenmesi veya mal bildiriminde bulunulması için tebliğ olunacağı
hükme bağlanmıştır.
Olayda, uyuşmazlık konusu ihbarnamenin 24.10.1988 tarihinde davacı ku-
rum yetkilisine tebliğ edildiği, otuz günlük dava açma süresi içinde
yetkili ve görevli Vergi Mahkemesinde dava açılmadığı ve idarece ihti-
laflı alacağın tahsilini sağlamak amacıyla da 5.12.1988 tarihinde öde-
me emri düzenlenip tebliğ edildiği görülmüştür.
Bu durumda ihbarname ile istenen işgaliye harcı, dava açmamak suretiy-
le 24.11.1988 tarihinde tahakkuk ettiğinden ve yukarıda açıklanan yasa
hükümleri yarınca ancak bir aylık ödeme süresi geçirildikten sonra
ödeme emri düzenlenebileceğinden, idarece bu süre gözönüne alınmaksı-
zın ödeme süresi içerisinde düzenlenen ödeme emrinde yasal isabet gö-
rülmemiştir.
Açıklanan neDenlerle sonucu itibariyle yerinde bulunan Vergi Mahkemesi
kararına karşı yapılan temyiz isteminin reddine, kararın onanmasına
karar verildi.
(DAN-DER, SAYI:82-83) (MT/YÖ)
|