|
KANUNİ VE İŞ MERKEZİ İNGİLTERE'DE BULUNAN BİR FİRMADAN KİRALANAN "DATA
HATTI" İÇİN YAPILAN ÖDEMELERDEN, İLGİLİ FİRMANIN BU FAALİYET NEDENİYLE
ELDE ETTİĞİ GELİR TİCARİ KAZANÇ NİTELİĞİNDE OLDUĞU İÇİN, KURUMLAR VER-
GİSİ KANUNU'NUN 24.MADDESİNE GÖRE KURUMLAR VERGİSİ TEVKİFATINA TABİ
OLMADIĞI HK.
Davacı şirketin 1995-1996 yıllarında kanuni ve iş merkezi İngiltere'de
bulunan ... Limited Şirketinden kiraladığı "Data Hattı" ndan yararlan-
dığı hizmet nedeniyle yaptığı ödemelerin 5422 sayılı Kurumlar Vergisi
Kanunu'nun 24 üncü maddesi uyarınca tevkifata tabi olduğu ileri sürü-
lerek 1995/10 uncu dönemi için re'sen kurum (stopaj) vergisi salınmış,
fon hesaplanmış, kusur cezası kesilmiştir. ... Vergi Mahkemesi ...
günlü ve ... sayılı kararıyla; ... Limited Şirketi'nin Türkiye'de iş-
yeri ve daimi temsilcisinin bulunmadığı,abonelerle yapılan sözleşmele-
rin ve ödemelerin doğrudan yurt dışında ve yurt dışındaki banka hesa-
bına havale yoluyla yapıldığı ve faturaların gönderildiği, bilginin
bedel karşılığı devredilmesi ve devreden kişinin bedel üzerinden hak
sahibi olması nedeniyle bu faaliyetin ihtisasa dayanan ve ticari mahi-
yeti olmayan bir kazanç olduğu, Türkiye'de elde edilmiş sayılamayaca-
ğından ticari kazanç olamayacağı,gayri maddi hakların kiraya verilmesi
karşılığında elde edilen kazanç olduğu, bu nedenle davacı şirketin
tevkifat yapma zorunluluğunun bulunduğu gerekçesiyle davanın reddine
karar vermiştir. Davacı şirket,"Data Hattı" aboneliğinin gayrimaddi
hakkın bir bedel karşılığında devredilmesini değil,çeşitli kaynaklar-
dan sağlanan bilgilerin, ticari mal satışı gibi piyasadaki birçok müş-
teriye satışını ifade ettiğini, bilgiyi kullanma hakkını veren şirket
açısından elde edilen gelirin ticari kazanç olduğunu, bu nedenle
tevkifat yapma zorunluluğunun bulunmadığını ileri sürerek kararın
bozulmasını istemektedir.
Uyuşmazlık,İngiltere'de kurulu ... Firmasının dünyanın çeşitli
yerlerinden derlediği haberleri abonelik sistemine göre tüm dünyadaki
mali ve iş çevrelerine, medya kuruluşlarına iletmesi karşılığında öde-
nen bedeller üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 24 üncü maddesi uya-
rınca tevkifat yapılmaması nedeniyle davacı şirket adına yapılan
re'sen tarhiyata ilişkindir.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun dar mükellefiyet baş-
lıklı 11 inci maddesinde, birinci maddede yazılı kurumlardan kanuni ve
iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye içinde bulunmayanların, yalnız
Türkiye'de elde ettikleri kurum kazançları üzerinden vergilendirile-
cekleri,12 nci maddesinde ise hangi iratların, 11.maddede yazılı dar
mükellefiyet mevzuuna giren kurum kazancı olarak kabul edileceği, hük-
me bağlanmıştır. Sözü edilen Kanun'un 24 üncü maddesinde ise; dar mü-
kellefiyete tabi kurumların ticari, zirai ve diğer kazanç ve iratları
dışında kalan kazanç ve iratları ile telif,imtiyaz,ihtira, işletme ti-
caret ünvanı, alameti farika ve benzeri gayri maddi hakların satışı,
devir ve temliki mukabilinde alınan bedellerin % 25 nispetinde kurum-
lar vergisi tevkifatına tabi olduğu, anılan maddenin 6 ncı fıkrasında,
dar mükellef durumunda olan kurumlara yukarıda yazılı kazanç ve irat-
ları sağlayanların bu kazanç ve iratlardan kurumlar vergisi tevkifatı
yapmak zorunda oldukları, 7 nci fıkrasında ise kazanç ve iratları sağ-
layanların kurumlar vergisi tevkifatına tabi kazanç ve iratları nakden
veya hesaben ödeyen veya tahakkuk ettiren gerçek ve tüzel kişiler ol-
duğu belirtilmiştir.
Bu hükümlerin uygulanabilmesi ve tevkifat sorumluluğundan söz
edilebilmesi için dar mükellef kurumun, maddede sayılan türde bir ge-
lir elde etmesi gerekli olup, bunun niteliğinin belirlenmesi ise söz
konusu gelirin dar mükellef kurum açısından hangi gelir grubuna dahil
olduğunun saptanmasına bağlıdır.
Olayda, İngiltere'de kurulu olan ve Türkiye'de işyeri ve daimi
temsilcisi bulunmayan ... Limited Şirketi'nin "Data Hattı" aboneliği
ile derlediği haberleri aktarması karşılığında yapılan ödemelerin yu-
karıda anılan kanun hükmü kapsamında bir ödeme olduğu kabul edilerek
davacı şirketin bu hüküm uyarınca tevkifat yapıp muhtasar beyanname
ile bildirme yükümlülüğünde olduğu belirtilerek re'sen tarh yoluna gi-
dilmişse de, söz konusu gelirin elde eden ... firmasının yapısı üze-
rinde hiç durulmadığı anlaşılmaktadır. ... firmasının yukarıda açık-
lanan faaliyeti,derlediği bilgileri dünyanın her yerindeki diğer fir-
malara abonelik yolu ile satmak şeklinde yürüttüğü ticari faaliyete
ilişkin olup, aynı şekilde davacı şirkete de bilgi sattığı açık oldu-
ğundan, bu faaliyetlerden sağladığı gelirin ticari kazanç olduğundan
kuşku duymamak gerekir. Bu itibarla adı geçen yabancı kuruma yapılacak
söz konusu ödemelerin satın alınan bilgi karşılığı olduğu, gayri maddi
hak bedeli olarak değerlendirilemeyeceği ve Kurumlar Vergisi Kanunu-
nun 24 üncü maddesine göre tevkifata tabi tutulamayacağı açıktır. Bu
durumda, Vergi Mahkemesince söz konusu ödemenin elde eden yönünden ya-
pısı irdelenmeksizin davanın reddine karar verilmesinde isabet görül-
memiştir.
Açıklanan nedenlerle, ... Vergi Mahkemesinin ... günlü ve ...
sayılı kararının bozulmasına, karar verildi.
(YK/ES)
(DAN-DER; SAYI:103)
|