|
2575 SAYILI YASANIN 40.MADDESİ UYARINCA İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KARARLA-
RINA UYULMASI ZORUNLU BULUNDUĞUNDAN, DAVACI DERNEĞİN ÜCRET KARŞILIĞI
İŞLETTİĞİ OTOPARKIN İKTİSADİ İŞLETME SAYILMASI VE ELDE ETTİĞİ KAZANCIN
KURUMLAR VERGİSİNE TABİ OLMASI GEREKTİĞİ HK.
Davacı dernek adına 1987, 1988, 1989, 1990 yıllarına ilişkin kurumlar
vergisi, vergi cezası, fonlar ve gecikme faizlerinin tahsili amacıyla
ödeme emirleri düzenlenmiş ve dava konusu yapılmıştır.
Davayı inceleyen ... Vergi Mahkemesi, ... günlü ve 1995/1096
sayılı kararıyla ödeme emirlerinin iptaline karar vermiştir.
Vergi idaresinin temyiz istemini inceleyen Danıştay Üçüncü Dai-
resi, ... günlü ve 1996/3589 sayılı kararıyla; 5422 sayılı Kurumlar
Vergisi Kanununun 1, 4 ve 5 inci maddeleri uyarınca, tüzel kişi olan
derneğin kendisi vergi mükellefi olmasa dahi kendisine bağlı işletme-
leri varsa bu iktisadi işletmelerin vergiye tabi olması gerektiği, da-
vacı derneğin Uluslararası İzmir Fuarı süresince okul bahçesinde mak-
buz karşılığı ücret tahsil ederek otopark işletmeciliği yaptığı, bu
işin derneğe bağlı iktisadi işletme olarak kabul edilmesi gerektiği,
bu faaliyeti için kurumlar vergisi beyannamesini vermemesi nedeniyle
takdir komisyonunca belirlenen matrah farkı üzerinden resen yapılan
tarhiyatta kanuna aykırılık görülmediği gibi yapılan tarhiyatın da i-
tirazsız kesinleştiği, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanunun 58 inci maddesinde ödeme emrine itiraz nedenlerinin
sayıldığı, kesinleşen ve vadesinde ödenmeyen kamu alacağının tahsili
için düzenlenen ödeme emrine karşı açılan davada dernek tarafından ku-
rumlar vergisinden muaf oldukları ileri sürülmekte ise de, otopark iş-
letmesi nedeniyle kurumlar vergisi muafiyeti bulunmayan davacı derne-
ğin bu iddiasının, ödeme emriyle istenebilecek borcun olmadığı iddiası
kapsamında kabul edilemeyeceği gerekçesiyle aksi yönde verilen mahkeme
kararını bozmuştur.
Bozmaya uymayan ... Vergi Mahkemesi, ... günlü ve 1997/65 sayı-
lı kararıyla; davacının, derneğin söz konusu vergiye tabi olmadığını,
idarece salınan vergi ve cezaların yargı yerlerince kaldırıldığını, ö-
deme emri ile istenebilecek borcu olmadığını iddia ettiği anlaşıldı-
ğından, tarh ve tahakkuk safhasının incelenmesi gerektiği, Kurumlar
Vergisi Kanununun 1 inci maddesi uyarınca derneklere ait iktisadi iş-
letmelerin kurumlar vergisine tabi olduğu ve mükellefiyetleri için a-
ranan şartların 4 üncü maddede belirtildiği, Türk Ticaret Kanununun 3
ve 11 inci maddelerinde ise ticari iş ve işletmelerin düzenlendiği, a-
na sözleşmenin incelenmesinden davacı derneğin, ... tarihli ve ...
sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile genel menfaatlere yarar dernekler i-
çinde sayılan İzmir Orta ve Mesleki Teknik Öğretim Okulları Koruma
Derneğinin Şubesi olduğu, amacının tüzük, yönetmelik ve yasalara uygun
şekilde orta ve mesleki teknik öğretim okulları ile öğrencilerinin e-
ğitim, öğretim ve yeteneklerini korumak olduğu, gelirlerinin ise üye
aidatlarından, temsil, konser ve benzeri sosyal faaliyetler ile bağış-
lardan oluştuğunun anlaşıldığı, derneğin İzmir Fuarı süresince doğan
trafik yoğunluğundan kaynaklanan otopark sıkıntısını hafifletmek ve o-
kula maddi yarar sağlamak amacıyla trafik müdürlüğüyle anlaşmak ve vi-
layetin olurunu da almak suretiyle dernek adına bastırılan makbuz kar-
şılığında ücret tahsil ederek lise bahçesini otopark olarak hizmete
açtığı, bu hizmetin fuar dönemi süresini kapsayıp devamlılık arz etme-
diği, gelirin dernek amaçlarına aykırı şekilde kullanıldığının iddia
edilmediği, bahçenin, derneğe değil liseye ait olması karşısında, oto-
park işletmesinin iktisadi bir işletme ve buradan sağlanan gelirin ku-
rumlar vergisine tabi tutulmasında yasal isabet bulunmadığı gerekçe-
siyle ilk kararında direnmiştir.
Direnme kararı, vergi idaresince temyiz edilmiş ve kesinleşen
kamu alacağının tahsili amacıyla ödeme emri düzenlenmesinin yasaya ay-
kırı olmadığı ileri sürülerek kararın bozulması istenmiştir.
3.4.1995 günlü ve 22247 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ...
günlü ve 1994/2 sayılı Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu kara-
rıyla; kamuya yararlı dernek statüsünde bulunan ve ücret karşılığında
verilen hizmetler nedeniyle üçüncü kişilerden öz kaynakları dışında
gelir sağlayan derneklerin devamlı olan bu faaliyetlerinin iktisadi
işletme sayılması ve elde ettikleri gelirlerin kurumlar vergisine tabi
tutulması gerektiği sonucuna varılmıştır.
2575 sayılı Danıştay Kanununun 40 ıncı maddesine göre içtihadı
birleştirme kararlarına uyulması zorunlu bulunduğundan davacı derne-
ğin, dernek kaşesi basılı makbuzla tahsil edilen ücret karşılığı iş-
lettiği otoparkın, iktisadi işletme sayılması ve elde ettiği kazancın
kurumlar vergisi kapsamında bulunduğunun kabulü suretiyle ödeme emrine
karşı açılan davanın reddi gerekirken, bu husus gözardı edilerek veri-
len ısrar kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Bu nedenle, vergi dairesi müdürlüğünün temyiz isteminin kabulü
ile ... Vergi Mahkemesinin, ... günlü ve 1997/65 sayılı direnme kara-
rının bozulmasına, karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:99)
|