|
İNCELEME ELEMANINCA GÖNDERİLEN YAZI ÜZERİNE YÜKÜMLÜ TARAFINDAN DEFTER
VE BELGELERİNİN GETİRİLEMEYECEĞİ İNCELEMENİN İŞYERİNDE YAPILMASI GE-
REKTİĞİ BİLDİRİLMEDİĞİNDEN İNCELEMENİN İŞYERİNDE YAPILMAMIŞ OLMASININ
TEK BAŞINA TARHİYATI KUSURLANDIRACAK NİTELİKTE BULUNMADIĞI HK.
Yükümlü şirketin 1991 yılı defter ve belgelerinin denetim elemanına
ibraz edilmediği nedeniyle katma değer vergisi indiriminin kabul edil-
memesi sonucu düzenlenen vergi inceleme raporu uyarınca re'sen tarh e-
dilen kaçakçılık cezalı katma değer vergisine karşı açılan davayı; 213
sayılı Vergi Usul Kanununun 30/3.maddesinde, tutulması zorunlu olan
defter ve belgelerin vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara herhan-
gi bir sebeple ibraz edilmemesinin re'sen takdir nedeni sayılacağı,
aynı Kanunun 139.maddesinde ise,vergi incelemelerinin esas itibariyle
incelemeye tabi olunan işyerinde yapılacağı, işyerinin müsait olmama-
sı, ölüm, işin terk edilmesi gibi zaruri durumlarda incelemenin daire-
de yapılabileceği, bu takdirde incelemeye tabi olunan luzumlu defter
ve vesikaların daireye getirilmesinin kendisinden yazılı olarak iste-
neceğinin hükme bağlandığı, dosyanın incelenmesinden ... Vergi Dairesi
mükelleflerinden şirketin 1991 yılı hesaplarının incelenmesi sırasın-
da, yükümlü şirketten değişik tarihlerde alınan 12 adet faturanın sah-
te olabileceği kuşkusuyla ... Defterdarlığına yazılan yazı üzerine
vergi denetmenince yükümlünün tebliğ alındısında tarih ve sayısı yazı-
lı defter ve belgelerinin istenildiği, ancak zarfın içerisinde 1990
yılına ilişkin defter ve belgelerin istemini içeren yazının bulunduğu
tartışmasız olmakla birlikte yükümlü tarafından 1991 yılı defter ve
belgelerinin tamamının istenilmesi halinde ibraz edilebileceğinin be-
lirtildiği, inceleme elemanınca yükümlünün işyerine gidilmeksizin ra-
por düzenlendiği ve bu rapora dayanılarak tarhiyat yapıldığının anla-
şıldığı, olayda inceleme elemanınca incelemeye tabi işyerine gidilerek
incelemeye başlama ile ilgili gereklerin yerine getirilmesi, işyerinin
incelemeye müsait olup-olmadığının tespiti, müsaitse incelemenin orada
yapılması, incelemenin işyerinde yapılması imkanı yoksa bu durumun
saptanması ve incelemenin dairede yapılması amacıyla defter ve belge-
lerin ibrazı için yazı yazılması gerekirken, işyerine hiç gidilmeksi-
zin doğrudan doğruya defter ve belgelerin istenmesi ve bunların ibraz
edilmemesi üzerine cezalı tarhiyat yapılmasının yerinde olmadığı ge-
rekçesiyle kabul ederek cezalı tarhiyatı terkin eden ... Vergi Mahke-
mesinin ... gün ve ... sayılı kararının; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu-
nun 256.maddesi uyarınca defter ve belgelerin denetim elemanına ibrazı
gerekirken ibraz edilmediği, defter ve belge isteme yazısında belirti-
len bilgilere uyulmadığı, ... yıllarına ait defter ve belgelerin iste-
nilmesini içeren ... tarih ve ... sayılı yazılar aynı tebliğ zarfı i-
çinde posta kanalı ile şirket ortaklarından ...'a 4.5.1994 tarihinde
tebliğ edildiği halde ... sayılı yazının tebliğ edilemediğinden bahse-
dilemeyeceği, mahkemenin yükümlüye ait defter ve belgeler üzerinde bi-
lirkişi incelemesi yaptırmadığı ileri sürülerek bozulması isteminden
ibarettir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 139.maddesinde vergi inceleme-
lerinin, esas itibariyle incelemeye tabi olanın işyerinde yapılacağı,
işyerinin müsait olmaması, ölüm, işin terk edilmesi gibi zaruri sebep-
lerle incelemenin yerinde yapılması imkansız olur veya mükellef ve
vergi sorumluları isterlerse incelemenin dairede yapılacağı, inceleme-
nin dairede yapılması halinde istenilen defter ve vesikaları belli e-
dilen zamanda mazeretsiz olarak getirmeyenlerin, bunları ibraz etmemiş
sayılacağı, aynı Kanunun, defter ve belgelerin ibraz mecburiyeti baş-
lıklı 256.maddesinde ise, bu kanuna göre defter tutmak mecburiyetinde
olan gerçek ve tüzel kişilerin bu kısım gereğince muhafaza ettikleri
her türlü defter, vesika ve karneleri muhafaza süresi içinde yetkili
makam ve memurların talebi üzerine ibraz ve inceleme için arz etmeye
mecbur oldukları, 134.maddesinin 1.fıkrasında da, vergi incelemesinden
maksadın, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit
etmek ve sağlamak olduğu hüküm altında alınmıştır.
Dosyanın incelenmesinden ... Vergi Dairesi mükelleflerinden
..., ... İnşaat Taahhüt Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketinin 1990 ve
1991 yılı hesaplarının incelenmesi sırasında, davacıdan muhtelif ta-
rihlerde alınan 12 adet faturanın sahte olabileceği şüphesiyle ...
Defterdarlığına yazılan bir yazı üzerine denetim elemanınca yükümlünün
1990 ve 1991 yıllarına ait defter ve belgelerinin incelenmesine gerek
görüldüğü, bu isteme ilişkin ... günü ve ... sayılı yazıların aynı
zarf içine konularak şirket ortaklarından ...'a ... tarihinde usulüne
uygun olarak tebliğ edilmesine rağmen ibraz edilmediği gibi mazeret de
beyan edilmediği, bunun üzerine yükümlünün katma değer vergisi indi-
rimlerinin kabul edilmemesi sonucunda düzenlenen vergi inceleme rapo-
runa dayanılarak uyuşmazlık konusu tarhiyatın yapıldığı anlaşılmakta-
dır.
Tarhiyata karşı açılan dava üzerine, gerek davacı tarafından ve
gerekse davalı idare tarafından 1991 yılına ait defter ve belge isteme
yazısı ibraz edilmemişse de matbu olduğu anlaşılan ve aynı bilgileri
taşıyan dosyada mevcut ve aynı tebliğ zarfı içinde yükümlü şirkete
tebliğ edilen 1990 yılına ait defter ve belge istenmesine ilişkin ...
gün ve ... sayılı inceleme elemanının yazısında, "istenilen defter ve
belgelerinizi herhangi bir nedenle ibraz etmeyecek durumda iseniz, yi-
ne aynı süre içinde gösterilen adrese bizzat gelerek veya yazı ile du-
rumunuzu açıklamanız gerekmektedir." şeklinde bir ifade yer almasına
karşın yükümlü tarafından defter ve belgelerin getirilemeyeceği, ince-
lemenin işyerinde yapılması gerektiği inceleme elemanına bildirilmedi-
ğine göre, incelemenin işyerinde yapılmamış olmasının tek başına tar-
hiyatı kusurlandıracak nitelikte bir eksiklik olarak kabulü mümkün de-
ğildir.
Bu itibarla Vergi Mahkemesince işin esası hakkında bir karar
verilmesi gerekirken salt incelemenin işyerinde yapılmadığı gerekçe-
siyle davanın kabulüne karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle Vergi Dairesi temyiz isteminin kabulüne,
... Vergi Mahkemesinin ... gün ve ... sayılı kararının bozulmasına,
karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:95)
|