|
YOKLAMA TUTANAĞIİLE ZİRAİ ÜRÜN KOMİSYONCULUĞU YAPTIĞI TESBİT EDİLEN
DAVACI HAKKINDA SATIŞINA ARACILIK YAPTIĞI ÜRÜNLER NEDENİYLE SAĞLADIĞI
MENFAATİN ÜRÜNLERİ ALAN ŞİRKET KAYITLARI ÜZERİNDE KARŞIT İNCELEME YAPI
LARAK TESBİTİ GEREKTİĞİ HK.
Yoklama tutanağı ile zirai ürün komisyonculuğu yaptığı tesbit edilen
davacının bu faaliyetinden elde ettiği ticari kazancı beyan dışı bırak
tığı nedeniyle inceleme raporuna dayanılarak 1985 takvim yılı için adı
na re'sen salınan gelir vergisi ile kesilen kaçakçılık ve özel usul-
süzlük cezalarına karşı açılan davayı; inceleme raporuna ekli bizzat
yükümlü imzasını taşıyan 20.11.1989 tarihli tutanakta, davacının Kasım
1986 döneminde 46.075.000 lira, Aralık döneminde ise 38.940.000 lira-
lık zirai ürün alım satımına aracılık ettiğini tesbit edildiği, yüküm-
lünün bu işi menfaat sağlamaksızın yaptığı düşünülemiyeceği gibi aksi-
de davacı tarafından ispatlanamadığından, davacı adına 213 sayılı Ver-
gi Usul kanununun 30.maddesinin 3.bendi uyarınca yapılan tarhiyatta
Kanuna aykırılık görülmediği gerekçesiyle reddeden Vergi Mahkemesi ka-
rarının bozulması istemidir.
Uyuşmazlık zirai ürün alım satımına aracılık ettiği halde komisyon üc-
retini beyan etmediği nedeniyle Davacı adına düzenlenen vergi inceleme
raporuna dayanılarak re'sen salınan gelir vergisi ile kesile kaçakçı-
lık ve özel usulsüzlük cezalarına karşı açılan davayı reddederek tarhi
yatı tasdik eden Vergi Mahkemesi kararının bozulması istemine ilişkin
bulunmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30.maddesinde re'sen vergi tarhı; ver-
gi matrahının tamamen veya kısmen defter kayıt ve belgelere veya kanu-
ni ölçülere dayanılarak tesbitine imkan bulunmayan hallerde takdir ko-
misyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yet-
kili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen mat-
rah kısmı üzerinden vergi tarh olunmasıdır şeklinde tanımlandıktan son
ra aynı maddenin 2.fıkrasında 6 bent halinde sayılan durumların her-
hangi birinin gerçekleşmesi halinde vergi matrahının re'sen takdir
edileceği belirtilmiş olup, bu hallerden biriside bu kanuna göre tutul
ması mecburi olan defterlerin tutulmamış olmasıdır.
Olayda, zirai ürün alım satımına aracılık ettiği kendi beyanıyla sabit
olan davacının bu faaliyetine ilişkin olarak defter tasdik ettirip tut
madığından bu faaliyetinden doğan dönem kazancının re'sen takdiri yuka
rıda anılan Yasa hükmü gereğidir.
Ancak; yükümlülerin Vergi Dairesinin bilgisi dışında bıraktıkları ka-
zanç ve iratların gerçek ya da gerçeğe en yakın miktarının idarece sap
tanması gerekir. Vergi Usul Kanununun yukarıda anılan 30.maddesiyle
amaçlanan da budur. Çünkü, bu hükümle kanun koyucu, üzerinden verginin
hesaplanacağı matrahın belirlenmesini öngörmüştür. Vergi kaybına yol
açtığğı ileri sürülen durumlarda re'sen vergi salınması için gerekli
sebeplerin bulunması, salt bu nedenle uygulanan tarhiyatın hukuka uy-
gunluğu sonucuna ulaşılması için yeterli değildir. Nitekim Vergi Usul
Kanununun 134.maddesinde incelemeden maksadın, ödenmesi gereken vergi-
lerin doğruluğunu araştırmak tesbit etmek ve sağlamak olduğu şeklinde
belirlenmesinden de adına vergi salınacak yükümlülerin gizlediği ka-
zanç ve iradın gerçek yada gerçeğe en yakın miktarının hiçbir kuşkuya
yer vermiyecek şekilde belirlenmesinin amaçlandığı anlaşılmaktadır.
İncelenen dosyadan, inceleme raporuna ekli 20.11.1989 tarihli tutanak-
la, davacının Aralık 1986 döneminde üreticilerin 38.940.000 liralık
zirai ürünün Buztaş A. Şirketine satmasına yardımcı olduğu karşılığın-
da da anılan şirketin depolarından düşük ücret ödemek suretiyle yarar-
landığı tesbit edilmiştir. Davacının aracılık işinden komisyon ücreti
elde ettiği yolunda üreticiler yada Buztaşa A.Şirketi yetkililerinin
beyan ve ifadeleriyle saptama yapılmadığı gibi, Buztaş A.Şirketi ka-
yıtları üzerinde karşıt inceleme yapılarak alınan komisyon ücreti tu-
tarı yada kullandığı depolar için kira ödemesi yönünden sağladığı
menfaat miktarıda 213 sayılı Vergi Usul Kanununun tanıdığı yetki ve
araçlar kullanılarak usulüne uygun olarak tesbit edilerek kanıtlanma-
dığı anlaşılmıştır.
Diğer taraftan,davacının aracılık faaliyeti nedeniyle % 10 komisyon
ücreti sağlayacağı, incleme elemanının özel bilgisine dayandığı, ko-
misyon ücretinin belirlenmesi bakımından herhangi bir araştırma yapıl-
madan görülmüş olup noksan incelemeye dayalı olarak hesaplanan matrah
üzerinden adına yapılan tarhiyatta yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle Davacı temyiz isteminin kabulüne Bursa Vergi Mah-
kemesinin 27.2.1991 gün ve 1991/293 sayılı kararının bozulmasına karar
verildi.
CP/SE
|