|
ÜRETİCİDEN ALDIĞI ZİRAİ ÜRÜNLER İÇİN VERGİ TEVKİFATI YAPMAYAN KİŞİ VE
KURULUŞLARDAN MAL SATIN ALAN 3.KİŞİLERİN SATIN ALDIKLARI MALLAR NEDE-
NİYLE ÖDENMEYEN GELİR STOPAJ VERGİLERİNDEN MÜTESELSİLEN SORUMLU OLACAKLARI HK.
Tütün ve canlı hayvan ihracatıyla uğraşan davacı şirket adına, incele-
me raporuna dayanılarak 1990/Nisan dönemi için re'sen salınan Gelir
(stopaj) Vergisi ile kesilen kaçakçılık cezasına karşı açılan davayı;
dosyanın incelenmesinden, davacı şirketin 1990 Nisan dönemine ait Kat-
ma Değer Vergisi iade talebi üzerine yapılan inceleme sonucunda düzen-
lenen Vergi İnceleme Raporunda, davacı şirketin İstanbul Beyoğlu Vergi
Dairesi mükelleflerinden olan Gövce İhracaat İthalat Turizm İnşaat
San.ve Tic.Limited Şirketinden canlı hayvan satın aldığının, ancak adı
geçen şirket nezdinde yapılan incelemede, canlı hayvan almalarını üre-
ticiden yaptığı halde tüccardan yapılmış gibi göstererek sahte ve muh-
teviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediğinin tesbit edilmesi üze
rine şirket adına 44.586.007 lira gelir (stopaj) vergisiyle 66.878.812
lira Katma Değer Vergisi tarhiyatı yapılmasının ve kaçakçılık cezası
kesilmesinin önerildiği ve davacı şirketin de daha sonra bu şirketten
canlı hayvan satın almış olması nedeniyle adıgeçen şirket adına salın-
ması gereken vergi ve cezaların Vergi Usul Kanununun 11.maddesinde dü-
zenlenen müteselsil sorumluluk esasına göre, ödenmiş olması kaydıyla
davacı şirketin iade ve mahsup talebinin yerine getirilmesinin mümkün
olacağı belirtilerek müteselsil sorumluluk nedeniyle davacı şirket adı
na salındığının anlaşıldığı, Vergi Usul Kanununun vergi kesenlerin so-
rumluluğu başlıklı 11.maddesinde, vergi kesintisi yapıp vergi dairesi-
ne yatırmakla sorumlu olanların bu yükümlülüklerini yerine getirmemele
ri halinde bu işlemleri yaptıkları sırada alım satıma taraf olanların,
hizmetten yararlananların ve bunlarla aralarında zimmen dahi olsa irti
bat olduğu tesbit olunanların müteselsilen sorumlu tutulabilecekleri-
nin belirtildiği, değinilen maddeye göre daha sonra konuyla ilgisi ol-
mayan üçüncü şahısların da bu kişilerden yapmış oldukları gerçek mal
alımları nedeniyle aralarında özel ve kasıtlı bir irtibat bulunduğu
tesbit edilmeksizin ilgili vergi ve cezalardan müteselsil sorumlu tu-
tulmalarının madde içeriği ve hakkaniyet kurallarıyla bağdaşmadığı, ya
sa lafzından da böyle bir anlam çıkarılmasının mümkün olmadığı, müte-
selsil sorumluluğun, bir vergi borcunun birden fazla kişiden ayrı ayrı
tahsil edilmesi sonucunu da doğurmıyacağı, olayda ise söz konusu vergi
borcunun Gövce Limited Şirketinden tahsili yoluna gidilip gidilmediği
belli olmadığı gibi davalı idarece de adı geçen şirket hakkında cezalı
tarhiyat yapılıp yapılmadığı ve sonucunun ne olduğu konusunda hiçbir
açıklama ve iddia ileri sürülmediğinden tarhiyatta bu yönden de isabet
bulunmadığı gerekçesiyle kaldıran İzmir Üçüncü Veri Mahkemesinin
1994/569 sayılı kararının; tarhiyatın yasal olduğu ileri sürülerek bo-
zulması istemidir.
Uyuşmazlık, müteselsil sorumluluk esasına göre davacı şirket adına re'
sen salınan Gelir (stopaj) Verisi ile kesilen kaçakçılık cezasını kal-
dıran Vergi Mahkemesi kararının temyizine ilişkin bulunmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 11.maddesinin 1.fıkrasında, yaptıkları
veya yapacakları ödemelerden vergi kesmeye mecbur olanların, verginin
tam olarak kesilip ödemmesinden ve bununla ilgili ödevlerin yerine ge-
tirilmesinden sorumlu oldukları, maddenin 3239 sayılı Kanunla eklenen
3.fıkrasında da, mal alım satımı ve hizmet ifası dolayısıyla vergi ke-
sintisi yapmak ve vergi dairesine yatırmak zorunda olanların bu yüküm-
lülüklerini yerine getirmemeleri halinde verginin ödenmesinden alım sa
tıma taraf olanlar ile hizmetten yararlananların, aralarında zımmen da
hi olsa irtibat olduğu tesbit olunanların müteselsilen sorumlu olacak-
ları hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, alımlarını üreticiden yaptığı alde sahte fa-
tura kullanarak tüccardan alınmış gibi gösteren ve davacı şirkete can-
lı hayvan satışı yapan Gövce limited Şirketi adına salınması gereken
kaçakçılık cezalı Gelir (stopaj) Vergisinin müteselsil sorumluluk gere
ği davacı şirket adına da salındığı ve söz konusu vergi ve cezanın ver
gi mahkemesince, olayda müteselsil sorumluluğun şartlarının gerçekleş-
mediği gerekçesiyle kaldırıldığı anlaşılmaktadır.
Anılan kanun maddesinin 1.fıkrası ile doğrudan vergi kesintisi yapmak
zorunda olanlara, 3.fıkrası hükmü ile de vergis kesintisi yapmak zorun
da olanlarla alım satım veya hizmet ilişkisinde bulunması nedeniyle
vergi kesintisinden asıl sorumlu ile birlikte müteselsilen sorumlu tu-
tulacaklara ilişkin olarak getirilen düzenleme ile vergi dairesine,
vergi alacağı için alım satım ve hizmet ilişkisindeki sorumluları ayrı
ayrı veya birlikte takip etme olanağı tanınmıştır.
Dava konusu olayda, Gövce Limited Şirketinin, uyuşmazlığa konu canlı
hayvanları üreticiden satın aldığı halde vergi tevkifatı yapmamak için
sahte fatura kullandığı ve bu canlı hayvanları davacı şirkete sattığı
adı geçen şirket nezdinde düzenlenen 28.2.1991 günlü inceleme raporuy-
la saptanmış bulunmaktadır.
Bu durumda, davacı şirketi, canlı hayvanları üreticiden satın aldığı
halde vergi tevkifatı yapmayan Gövce Limited Şirketinden satın alması,
daha sonraki safhada alım satıma taraf olduğunu gösterdiğinden ödenme-
si gereken vergiden davacı şirketin müteselsilen sorumlu tutulmasında
yasaya aykırılık görülmediği cihetle cezalı tarhiyatı kaldıran Vergi
Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi kara-
rının bozulmasına karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:91) ŞT/ES
|