|
DAVACININ İKRAZATÇILIK YAPTIĞI YÖNÜNDE KESİN VE SOMUT BİR TESPİT BU-
LUNMAKSIZIN, SALT BORÇ ALDIĞINI İLERİ SÜREN VE DAVACI İLE ARALARINDA
HUSUMET BULUNAN KİŞİLERİN ANLATIMINA DAYANILARAK UYGULANAN TARHİYATIN
KALDIRILMASI GEREKTİĞİ HK.
1991 ve 1992 yıllarında birden çok kişiye faizle borç para verdiği
halde bu geliri nedeniyle beyanda bulunmadığı saptanan davacı adına
1992 yılı için kaçakçılık cezalı gelir vergisi ve geçici vergi salın-
mıştır.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen ... Vergi Mahkemesi,
... günlü ve 1995/83 sayılı kararıyla; davanın kaçakçılık cezalı gelir
vergisine yönelik kısmını reddetmiş, geçici vergi ve bu vergiye bağlı
olarak kesilen cezaya ilişkin kısmını kabul ederek, tarhiyatın bu bö-
lümünü kaldırmıştır.
Yükümlünün temyiz istemini inceleyen Danıştay Dördüncü Dairesi,
... günlü ve 1996/502 sayılı kararıyla; davacının bir limited şirketin
ortağı ve sorumlu müdürü olduğu, faiz karşılığı borç para aldığını be-
yan eden kişiler ile ortağı bulunduğu şirket arasında öteden beri ti-
cari ilişki bulunduğu ve bu ilişki dolayısıyla düzenlenen çek ve se-
netleri şirket müdürü sıfatıyla davacı ve şirket muhasebecesinin imza-
ladıkları, ticari ilişkiden kaynaklanan alacakların şirket defterle-
rinde kayıtlı olduğu ve bu alacakların tahsilinde meydana gelen gecik-
melerden dolayı icra takipleri yapıldığı, davacının ikrazatçılık yap-
tığı savının dayanaksız kalması nedeniyle tarhiyatın kaldırılması ge-
rekirken, gelir vergisi ve bu vergiye bağlı ceza yönünden davanın red-
dinde isabet görülmediği gerekçesiyle vergi mahkemesi kararını bozmuş-
tur.
Bozma kararına uymayan ... Vergi Mahkemesi, ... günlü ve 1996/-
178 sayılı kararıyla; dava konusu olayda sözü edilen paraların limited
şirketin mal satışından kaynaklandığı ileri sürülmesine karşın, ince-
leme tutanağının üçüncü maddesinde , bu satış karşılığında fatura dü-
zenlenmediğinin davacı tarafından beyan edildiği, borcun mal satışın-
dan kaynaklandığı yolundaki iddianın bir belge ibrazı suretiyle kanıt-
lanamadığı, dolayısıyla davacının 1991-1992 yıllarında birden fazla
kişiye borç para vererek karşılığında faiz geliri elde ettiğinin kabu-
lü gerektiği gerekçesiyle önceki kararında direnmiştir.
Direnme kararı yükümlü tarafından temyiz edilmiş, faiz karşılı-
ğı borç para vermediğini, alacak ve borcun ticari ilişkiden kaynaklan-
dığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
İkrazatçılık yaptığı halde bu faaliyetinden elde ettiği geliri
beyan dışı bıraktığı saptanan davacı adına salınan kaçakçılık cezalı
gelir vergisine karşı açılan davanın reddi yolundaki ısrar kararı tem-
yiz edilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 134 üncü maddesinde vergi ince-
lemesinden maksadın ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştır-
mak, tespit etmek ve sağlamak olduğu hükme bağlanmıştır.
Birden fazla kişiye borç para vermek suretiyle faiz elde ettiği
halde ikrazatçılık yaptığı ve bu faaliyetinden sağladığı geliri kayıt
ve beyan dışı bıraktığı görüşüyle davacı adına uygulanan ve davaya ko-
nu edilen tarhiyatın dayanağı ... günlü vergi inceleme raporu ve ekle-
ridir.
Dosyada bir örneği bulunan söz konusu rapora ekli davacıya ait
anlatımı içeren ... günlü tutanakta, adı geçenin ikrazatçılık yapmadı-
ğını, inceleme elemanı tarafından borç verildiği ve kendisinden faiz
tahsil edildiği ileri sürülen kişinin aslında, ortağı ve müdürü bulun-
duğu ... İnşaat, Elektrik, Taahhüt ve Ticaret Limited Şirketi ile ti-
cari ilişkide bulunduğu, borç aldığını belirten kişiye satışını yap-
tıkları eşyalara ait ambalaj malzemelerini sattığını, satış bedeli
karşılığında ...'ın 2 adet çek keşide ettiğini, karşılıksız çıkması
nedeniyle çekleri iade ettiğini ve yerine bono aldığını belirttiği gö-
rülmektedir.
Raporun dayanağı olan ve yukarıda ismi geçen kişiye ait ifade
tutanağında ise davacıdan aldığı borç karşılığında iki adet çek ve te-
minat olarak iki adet bono verdiği, çeklerin vadelerinde ödenmesi ve
iade edilmesine karşın bonoların geri verilmeyerek bunlardan biri için
aleyhine icra takibi yapıldığını belirtmiştir.
213 sayılı Yasanın 3 üncü maddesinin (B) bendinde, vergilendir-
mede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin işlemlerin gerçek mahi-
yetinin esas oluşturması kabul edilmişken inceleme elemanı tarafından,
davacı iddialarının kabul edilmeyiş nedeni gösterilmemiş, özellikle
borçlu ile ortağı ve müdürü olduğu şirketin ticari ilişki içinde bu-
lunduğu yolundaki iddia, Özkardeşler Elektrik, Taahhüt ve Ticaret Li-
mited Şirketi ve borç para aldığını ifade eden kişinin ticari defter-
leri ve belgeleri incelenip doğrulanmaksızın, davacının ikrazatçılık
yaptığı kabul edilmiştir. Bu nedenlerle vergilendirme, Vergi Usul Ka-
nununun 134 üncü maddesinde yazılı olduğu anlamda yeterli ve geçerli
bir saptamaya dayandırılmamıştır.
Davacının ikrazatçılık yaptığı yönünde kesin ve somut bir tes-
pit bulunmaksızın, salt borç aldığını ileri süren ve davacı ile arala-
rında husumet bulunan kişinin anlatımına dayanılarak uygulanan tarhi-
yatın kaldırılması gerekirken, kaçakçılık cezalı gelir vergisinin o-
nanması yolundaki ısrar kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Bu nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile ... Vergi Mahkemesi-
nin ... günlü ve 1996/178 sayılı ısrar kararının bozulmasına, karar
verildi.
K A R Ş I O Y
X- Olayda, yükümlünün bir yıl içinde birkaç kişiye ve bir kişi-
ye müteaddit defa borç para vererek faiz geliri elde ettiği halde bu
geliri beyan dışı bıraktığı iddiası ile yapılan tarhiyata karşı açılan
davada; davacı, bu borç-alacak ilişkilerinin ortağı bulunduğu Özkar-
deşler İnşaat, Elektrik Taahhüt ve Ticaret Limited Şirketinin borçlu-
larla olan ticari işlemlerinden, başka bir deyişle, şirketin bu kişi-
lere yaptığı kredili satışlardan kaynaklandığını, bu şirketin ortağı
ve müdürü olması sıfatıyla şirketin alacaklarına karşılık olarak tes-
lim alınan çek ve senetlerin kendi adına düzenlendiğini iddia etmekte-
dir.
Her ne kadar, vergi mahkemesi ısrar kararının gerekçesini oluş-
turan ve inceleme raporuna ekli ifade tutanağında yükümlü, tahta palet
satışlarına ilişkin borcun ödenmemesi nedeniyle ... adına satış fatu-
rası düzenlenmediğini beyan etmekte ise de, bu satışlar karşılığında
alınan iki adet çekin karşılıksız çıkması üzerine bunların işleme ko-
nulmayarak iade edildiğini ve karşılığında aynı bedelde ancak ileri
tarihli bir senet alındığını iddia etmesine karşın vergi mahkemesince
bu iddianın doğruluğunun araştırılması amacı ile gerekirse bilirkişi-
den de yararlanılmak suretiyle, yükümlünün ortağı bulunduğu limited
şirketin defterleri ile kesilen çeklere ait banka kayıtları ve çek ile
senetlerdeki ciro ve banka işlemleri üzerinde yapılacak inceleme sonu-
cuna göre karar verilmesi gerekmektedir.
Temyiz konusu ... Vergi Mahkemesinin ... günlü ve ... sayılı
ısrar kararının bu gerekçe ile ve yukarıda açıklanan şekilde bir ince-
leme yapıldıktan sonra yeni bir karar verilmek üzere bozulması gerek-
tiği görüşüyle kararın gerekçesine katılmıyoruz.
K A R Ş I O Y
XX- Temyiz dilekçesinde ileri sürülen hususlar, maddi ve hukuki
gerekçesi tarafımızdan da yerinde görülen temyize konu direnme kararı-
nın bozulmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığından, temyiz istemi-
nin reddi gerektiği görüşüyle aksine verilen karara katılmıyoruz.
(MT/ES)
|