|
RANDIMAN YÖNÜNDEN YAPILAN İNCELEME SONUCUNDA KAZANCIN BİR KISMININ KAYIT VE BEYAN DIŞI BIRAKILDIĞI SAPTANAN DURUMLARDA, DEFTER KAYITLARI VE BUNUNLA İLGİLİ BELGELERİN VERGİ MATRAHININ DOĞRU OLARAK TESPİTİNİ ELVERİŞSİZ KILACAK ÖLÇÜDE KARIŞIK OLDUĞUNUN DA KABUL EDİLMESİ GEREKTİĞİ HK.
Temyiz Eden : ...
Karşı Taraf : Vergi Dairesi Müdürlüğü
İstemin Özeti : Blok tuğla imalatı faaliyetinde bulunan davacı adına, 1994 yılı için resen tarh edilen kaçakçılık cezalı gelir vergisi ve geçici vergiye bağlı olarak kesilen kaçakçılık cezasına karşı dava açılmıştır.
Davayı inceleyen ... Vergi Mahkemesi ... günlü ve ... sayılı kararıyla tarhiyatı değişiklikle onamış, kaçakçılık cezalarını kusura çevirmiştir.
Tarafların temyiz istemini inceleyen Danıştay Üçüncü Dairesi 16.2.2000 günlü ve E:1999/106, K:2000/619 sayılı kararıyla; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30 uncu maddesi ile idareye verilmiş olan yetkinin kullanılması ve görevin eksiksiz olarak yerine getirilmesi suretiyle, öncelikle defter kayıtları ve bunlarla ilgili vesikaların incelenmesi, bu kayıt ve vesikalarda vergi matrahının doğru ve kesin olarak tespitini engelleyen noksanlık, usulsüzlük ve karışıklıklar bulunuyorsa bunların belirlenmesi, tutulması zorunlu olan defterlerin veya verilen beyannamelerin gerçek durumu yansıtmadığına dair delil bulunuyorsa bunun açıkça ve sağlıklı tespitler yapılarak ortaya konulması, bu saptamadan sonra da matrahın takdirine geçilmesinin öngörüldüğü, olayda ise, yukarıda belirtilen inceleme ve tespitin yapılmadığı, inceleme elemanınca, işletmenin uğraş konusu ve bu konuyu vergi matrahının oluşumu yönünden etkileyebilecek olan bir kısım veriler ele alınarak yapılan randıman hesaplaması sonuçlarının işletme kayıtları ile karşılaştırılması ve işletme hasılat kayıtlarının gerçeği yansıtmadığının ileri sürülmesi suretiyle kanunda bulunmayan ve özü itibarıyla kişisel kanaate ve karinelere dayalı bir resen takdir sebebi yaratıldığı gerekçesiyle, vergi dairesi müdürlüğü temyiz istemini reddetmiş, yükümlü temyiz istemini kabul ederek kararı bozmuştur.
Bozma kararına uymayan ... Vergi Mahkemesi ... günlü ve ... sayılı kararıyla; tuğla üretiminde toprak temel girdi niteliğinde olduğundan davacının elektrik ve kömür giderlerinin dikkate alınmadığı yolundaki iddiasında isabet görülmediği, bir kamyon toprağın 5.5 ila 6.5 ton olduğu yolundaki davacı iddiasının doğruluğunun araştırılması bakımından Turgutlu Ticaret ve Sanayi Odasından bir kamyon toprağın kaç kilogram gelebileceğinin sorulduğu, alınan cevaptan yaş ağırlığının 7 ton olduğunun bildirildiği, bu ölçü dikkate alındığında %20 nisbetindeki taşıma, kurutma ve istifleme firesi düşüldükten sonra üretime verilmesi gereken toprak ağırlığının 20.215.720-kg olduğunun anlaşıldığı, işletmenin dönem başı, dönem sonu ve dönem içinde satılan mal miktarı nazara alınarak 1994 yılında üretildiği halde kayıtlara intikal ettirilmeyen blok tuğla ağırlığına satış fiyatı uygulanması sonucu hasılat farkı bulunduğu, matrah farkının randıman incelemesi sonucunda bulunması nedeniyle kaçakçılık cezalarının kusura dönüştürülmesi gerektiği gerekçesiyle kararında direnmiştir.
Karar yükümlü tarafından temyiz edilmiş, olayda resen tarh nedeninin bulunmadığı, toprak dışında diğer üretim girdilerinin dikkate alınmadığı ileri sürülerek kararın bozulması istenmiştir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği yolundadır.
Danıştay Tetkik Hakimi Ali ALPAN'ın Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar ısrar kararının bozulmasını sağlayacak durumda görülmediğinden temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Ülkü ERBÜK'ün Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49.maddesinin 1.fıkrasında belirtilen, nedenlerden hiçbirisine uymayıp Vergi Mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile Vergi Mahkemesi ısrar kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Blok tuğla imalatı faaliyetinde bulunan davacı adına, 1994 yılı için resen tarh edilen kaçakçılık cezalı gelir vergisi ve geçici vergiye bağlı olarak kesilen kaçakçılık cezasına karşı açılan davada, matrahı azaltan, cezayı kusura dönüştüren vergi mahkemesi ısrar kararı yükümlü tarafından temyiz edilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30 uncu maddesinde, resen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir edilen veya inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunması şeklinde tanımlanmış, maddenin 2 nci fıkrasının 4 üncü bendinde, defter kayıtları ve bunlarla ilgili vesikaların vergi matrahının doğru ve kesin olarak tespitine imkan vermeyecek derecede noksan, usulsüz ve karışık olması dolayısıyla ihticaca salih bulunmaması resen takdir nedeni kabul edilmiştir.
Randıman esası üretime sevk edilen hammadde, yarımamül ve yardımcı madde miktarından yola çıkarak, üretilmesi gereken mamül miktarının saptanmasını ifade etmektedir. İşletmenin dönem başı ve dönem sonu stokları yıl içi alımları gözönüne alındığında, hasılatın bir kısmının kayıt ve beyan dışı bırakıldığı sonucuna ulaşılması, aynı zamanda defter kayıtları ve belgelerin vergi matrahının doğru olarak saptanmasını elverişsiz kılacak ölçüde karışık olduğunun kabulünü de gerektirecektir. Bu durum, Vergi Usul Kanununun 30 uncu maddesi uyarınca vergi matrahının resen takdirini gerektiren bir nedendir.
Olayda tuğla üretiminde ana girdi maddesi olan ve tepe toprağı olarak adlandırılan topraktan hareketle, yetkili merciden bir kamyon toprağın kaç kilogram gelebileceği yolunda alınan bilgiler de gözönünde tutularak ve yükümlünün taşıma, kurutma, istifleme sırasında bildirdiği fire oranları da uygulanmak suretiyle yapılan hesaplama sonucu bir kısım hasılatın kayıt dışı bırakıldığının anlaşılması karşısında, vergi mahkemesinin matrahın azaltılarak cezasının kusura çevrilmesi suretiyle davanın kısmen kabulü yolundaki ısrar kararında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu nedenlerle temyiz isteminin reddine, 12.1.2001 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
X - K A R Ş I O Y
Temyiz isteminin kabulüyle ısrar kararının Danıştay Üçüncü Dairesinin K:2000/619 sayılı kararında yer alan esaslar doğrultusunda bozulması gerektiği görüşüyle karara katılmıyoruz.
YÖ/ŞGK
|