|
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNİN TÜRKİYE'DE TAŞINMAZ KİRALAMASI HALİNDE
ULUSLARARASI KURULUŞLARA TANINAN KATMA DEĞER VERGİSİ MUAFİYETİNDEN
YARARLANAMAMASI NEDENİYLE ADI GEÇEN DEVLETE KİRALANAN TAŞINMAZLAR İÇİN
DİPLOMATİK İSTİSNA KAPSAMINDA DEĞERLENDİRME YAPILARAK İNDİRİM YAPILA-
MAYACAĞI HK.
Uyuşmazlık; ihtirazi kayıtla verilen Ocak 1985 dönemi beyannamesinde
gösterilen indirim kabul edilmeyerek yükümlü kurum adına tahakkuk et-
tirilen katma değer vergisinin kaldırılması yolundaki Vergi Mahkemesi
kararının bozulması isteminden ibarettir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun "Diplomatik istisnalar" baş-
lığını taşıyan 15.maddesinin 1.fıkrasının (b) bendinde uluslararası
anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlara
ve bunların mensuplarına yapılan tazlim ve hizmetlerin vergiden müstes
na olduğu belirtilmiştir.
Dosyada mevcut kontrat suretlerinden, yükümlü şirkete ait taşınmazla-
rın, Amerika Birleşik Devletlerine kiraya verildiği anlaşılmaktadır.
Bu nedenle NATOya uygulanan istisnanın bu olaya uygulanması söz konusu
olamaz.
Diğer taraftan, 30.6.1954 tarih ve 6426 sayılı kanunla kabul edilen
"Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri Arasındaki Vergi Muafiyetleri
Anlaşması"nın 3.maddesinde, Amerika Birleşik Devletleri tarafından ve-
ya onun namına yapılan ve birinci fıkrada belirtilen masraflara hangi
Türk vergi ve resimlerinin yansıtılmayacağı sayılmış, sözleşmenin 8.
maddesinde de bu anlaşmada açıkça masraflara yansıtılması önlenmemiş
olan ve anlaşmada belirtilen masraflar kategorilerine uygulanabilecek
Türk vergi, munzam vergi, resim, harç ve ücretleri hakkında iki hükü-
metin bu gibi vergilerden muafiyet tanınmasının bu anlaşmaya esas teş-
kil eden prensiplere uygun olup olmadığı hususunda müsakerelerde bulu-
nacağı, uygun olduğu sonucuna varıldığı takdirde iki hükümetin Amerika
Birleşik Devletleri Hükümetine bu anlaşmada sayılanlara eşdeğerde bir
muafiyet sağlanması için usuller koymaya girişecekleri açıklanmıştır.
Anlaşma imzalandığı tarihte yürürlükte olmayan ve 3.maddede sayılmayan
katma değer vergisi daha sonra yürürlüğe girmiş, ancak 8.maddede öngö-
rülen usul izlenmemiş, iki hükümet arasında katma değer vergisinin
A.B.D.'nin masraflarına yansıtılmaması yolunda bir mutabakata varılma-
mıştır.
Katma Değer Vergisi Kanunu, gayrimenkul kiralamasını vergiye tabi kıla
rak yeni bir düzenleme getirmiş olmakta ve bu düzenlemenin herhangi
bir verginin yerine geçtiği yolunda bir hüküm de içermemektedir.
Bu durumda, Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye'de taşınmaz kiraladı-
ğı takdirde katma değer vergisi muafiyetinden yararlanamayacağından,
yükümlünün adı geçen Devlete kiraladığı taşınmazlar için katma değer
vergisi tahsil ederek vergi dairesine yatırması zorunlu olup, diploma-
tik istisna kapsamında değerlendirerek indirim yapması mümkün bulunma-
maktadır.
Her ne kadar yükümlü ile Amerika Birleşik Devletleri arasında imzala-
nan kira sözleşmelerinde, "bu kira sözleşmesi Nato Kuvvetleri Statüsü
Anlaşmasının IX.maddesi 3.paragrafı ile 6426 sayılı 30 Haziran 1954
günlü kanunla onanıp 29 Mart 1980 günü 1658 Nolu Türk Dışişleri Bakan-
lığı Diplomatik notası ile tekrar yürürlüğe konmuş, Türkiye - Amerika
Birleşik Devletleri Vergi Muafiyeti Anlaşması gereğince ortak savunma
amaçlı tesislerle ilgilidir. Bu kanunlar uyarınca, gerek imzalanması,
gerek tapuya şerhinden ötürü bu sözleşme harç, damga resmi, pul ve
diğer vergilerden muaftır." hükmünü içeriyorsa da 10.3.1954 tarihli,
6375 sayılı Kanunla yürürlüğe konulan "Kuzey Atlantik Andlaşmasına Ta-
raf Devletler arasında kuvvetlerinin statüsüne dair sözleşme"de genel
bir muafiyet hükmü yer almamaktadır. Bu durumda kira sözleşmesine hü-
küm konularak vergi muafiyeti sağlanamayacağı kuşkusuzdur.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, Vergi Mahkemesi kara-
rının bozulmasına, tahakkukun onanmasına karar verildi.
(MT/YÖ)
|