|
DAVACI VE KİRACILAR NEZDİNDE 28.2.1995 GÜNLÜ YOKLAMA TUTANAĞIYLA YAPI-
LAN TESPİTLERİN ÖNCEKİ YIL OLAN 1994 DÖNEMİNDEKİ GAYRİMENKUL SERMAYE
İRADINA ESAS ALINAMAYACAĞI ANCAK, KİRA GELİRİNDEN YAPILAN VE VERGİ İ-
DARESİ KAYITLARIYLA SABİT OLAN NOKSAN BEYAN GÖZÖNÜNE ALINARAK TARHİYA-
TIN KUSUR CEZALI OLARAK DEĞİŞTİRİLMESİ GEREKTİĞİ HK.
1994 yılında elde ettiği gayrimenkul sermaye iradını eksik beyan etti-
ğinden bahisle, davacı adına resen takdir yoluyla kaçakçılık cezalı
gelir vergisi salınmıştır.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen ... Vergi Mahkemesi ...
günlü ve ... sayılı kararıyla davayı reddetmiştir.
Yükümlünün temyiz başvurusunu inceleyen Danıştay Dördüncü Dai-
resi ... günlü ve ... sayılı kararıyla; İdare tarafından gayrimenkul
sermaye iradının noksan beyan edildiği ileri sürülmekte ise de, yok-
lama memuru tarafından beyanın düşüklüğü yönünde somut bir tespit ya-
pılmadığı, sözü edilen tutanak, davacı tarafından imzalanmış olmakla
birlikte tutanaktaki miktarlar üzerinde oynama olduğu, ancak bu deği-
şikliklerin mükellefin rızasıyla yapılıp yapılmadığının anlaşılmadığı,
karşıt inceleme de yapılmaksızın düzenlendiği, dolayısıyla ortada her-
hangi bir takdir sebebi bulunmadığı, tarhiyatın varsayıma dayandığı,
bu şekilde takdir edilen matrah esas alınarak yapılan tarhiyata karşı
açılan davayı reddeden mahkeme kararında isabet bulunmadığı gerekçe-
siyle kararı bozmuştur.
Bozma kararına kısmen uyan ... Vergi Mahkemesi, ... günlü ve
... sayılı kararıyla; Beyannamenin gerçek durumu yansıtmadığına dair
deliller bulunması nedeniyle 213 sayılı Yasanın 30 uncu maddesinin i-
kinci fıkrasının 6 ncı bendine göre matrah takdirinde yasaya aykırılık
olmadığı, yoklama fişiyle zemin kattaki 1 ve 2, birinci kattaki 3, i-
kinci kattaki 5 ve 6 ve çatı katındaki dairelerin yabancı uyruklu ki-
şilere Amerikan Doları üzerinden kiraya verildiği, 3 daireden ise Türk
Lirası karşılığı kira alındığının anlaşıldığı, yükümlünün 1.kat 4 nolu
daireyi bir anonim şirkete aylık ... liraya kiraladığı, aynı şirketten
üçüncü kat ile çatı katından elde ettiği saptanan kira gelirini beyan
etmediği, kiracılardan olan şirketin kira gelirlerinden yaptığı tevki-
fatı gösterir muhtasar beyannamesinden, yükümlünün bu kiracıdan elde
ettiği gelirin yirmide birine yakın kısmını beyan ettiği, diğer daire-
lerden elde ettiği kira gelirinin büyük bir bölümünü beyan dışı bırak-
tığı, diğer yandan, yükümlünün bazı kiracıları adına düzenleyip sundu-
ğu kira sözleşmelerinde adı geçenler yerine sahte imza kullanıldığı,
yoklama fişi aslındaki çizintilerden yükümlünün haberdar olduğunun an-
laşıldığı, vergi idaresinin, kısmen karşıt inceleme yaptığının şirke-
tin kira ödemelerinden yaptığı kesintiye ait muhtasar beyannamenin in-
celenmesinden anlaşıldığı ancak, yoklama fişindeki çizintilerin neden-
leri idarece açıklanmadığından kira gelirinin mükellef lehine düzelti-
len miktarların nazara alınması suretiyle tespiti gerektiği, mahkeme-
lerince yapılan hesaplama sonucu bulunan matrah farkının yerinde oldu-
ğu, fazlasının kaldırılması gerektiği belirtilerek, tarhiyatı azaltı-
lan matraha göre değiştirmiştir.
Karar taraflarca temyiz edilmiş, vergi idaresince yasaya uygun
olarak yapılan tespitler sonucu saptanan matrah farkının yerinde oldu-
ğu, yükümlü tarafından ise, 1995 yılı içinde yapılan tespitlerin 1994
yılı gelirine esas alınamayacağı ileri sürülerek kararın bozulması is-
tenmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, 1994 yılı vergilendirme dönemine esas
olmak üzere yükümlüye ait gayrimenkulün kaç kat ve kaç bağımsız bölüm-
den ibaret olduğu, anılan gayrimenkulün kimlere ve ne kadar kira bede-
li karşılığında kiralandığını belirlemek amacıyla ... tarihinde yerin-
de yapılan tespitler, yoklama fişine bağlanmış ve yoklama fişinde o
tarihte sözü edilen bağımsız bölümlerdeki kiracıların ödediği kira be-
delleri saptanmıştır.
... tarihinde ikamet edenler nezdinde yapılan bu tespitler, il-
gili bulunduğu dönem için geçerli olup, önceki yıla ait gelirin tespi-
tinde dikkate alınması hukukun genel ilkelerine aykırı düşer. Ancak,
bağımsız bölüm kiracılarından olan ... Sanayi ve Ticaret Anonim Şirke-
tinin 1994 yılı için yükümlüye ödediği kira bedelinin, yükümlünün bu
bağımsız bölümler için beyan ettiği kira gelirinden fazla olduğu, sözü
edilen kiracının bağlı bulunduğu vergi dairesine bu bağımsız bölümler
için yaptığı kira ödemelerine ait tevkifat tutarlarını gösterir yazı-
dan anlaşılmıştır.
Bu yazıda, adı geçen şirketin, davacıya 1994 yılında ... lira
kira ödemesi yaptığı açıklanmış olup, uyuşmazlık döneminde yukarıda
belirtilen tutar dikkate alınmak suretiyle karar verilmesi gerekirken
bir sonraki döneme ilişkin tespitler nedeniyle hesaplanan kira gelir-
lerinin de aynı dönemde elde edildiğinin kabulü suretiyle verilen ka-
rarda hukuka uygunluk görülmemiştir.
Öte yandan sözü edilen kira gelirinin her zaman vergi dairesi
kayıtlarından saptanması mümkün bulunduğundan, yol açılan vergi kaybı
nedeniyle kusur cezası uygulanması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu nedenlerle vergi dairesi müdürlüğü temyiz isteminin reddine,
yükümlünün temyiz isteminin, kiracı anonim şirketten elde ettiği ...
lira kira gelirine ilişkin kısım yönünden reddine, tarhiyatın bu mik-
tarı aşan kısmı ile cezaya ilişkin kısmı yönünden kabulüne, ... Vergi
Mahkemesinin ... günlü ve ... sayılı kararının söz konusu hüküm fıkra-
larının bozulmasına karar verildi.
YÖ/ES
(DANDER; SAYI:102)
|