|
2918, 6183 VE 213 SAYILI YASA HÜKÜMLERiNDE TRAFiK PARA CEZALARINDA SÜRENiN SON GÜNÜNÜN TATiLE RASTLAMASI HALiNDE VERiLEN SÜRENiN TATiLi TAKiP EDEN iLK iŞ GÜNÜNÜN TATiL SAATiNDE BiTECEĞi AÇIKÇA BELiRTiLMESiNE KARŞIN, iKiNCi 10 GÜNLÜK SÜRENiN SON GÜNÜNÜN RESMi TATiLE GELMESi DURUMUNDA SÜRE UZATIMI YAPILMAYACAĞINI ÖNGÖREN DAVA KONUSU GENELGEDE VE BUNA DAYALI OLARAK DAVACIDAN 3 KATI PARA CEZASI TAHSiL EDiLMESiNE iLiŞKiN iŞLEMDE HUKUKA UYARLIK BULUNMADIĞI HK.
Davacı : ...
Davalı : 1- Maliye Bakanlığı
2-... Defterdarlığı ... Vergi Dairesi Müdürlüğü
İstemin Özeti : Davacı, kendisinden haksız ve fazla tahsil olunduğunu öne sürdüğü trafik para cezasına ilişkin ... liranın iadesine ilişkin başvurusunun reddi yolundaki Vergi Dairesi Müdürlüğü işleminin ve bu işlemin dayanağı olan Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünün 20.6.2002 gün ve 2002/8 sayılı Uygulama İç Genelgesinin 3.maddesinin 2. ve 3. fıkralarının iptali ile 26.600.000 liranın yasal faiziyle birlikte ödenmesini istemektedir.
Savunmanın Özeti : Dava konusu genelgenin idarenin iç işleyişi ile ilgili olduğu ve idari davaya konu olabilecek nitelikte bulunmadığı ve herhangi bir şekilde hukuka aykırı olmadığı savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi İbrahim ÖZDEMİR'in Düşüncesi : Dava konusu işlem ve genelgenin ilgili maddelerini iptali ile tazminat isteminin kabul edilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Alaattin ÖĞÜŞ'ün Düşüncesi : Dava, trafik para cezasına ilişkin olarak davacıdan fazla tahsil
olunduğu iddia edilen ... TL.nin iadesi istemiyle yapılan başvuruyu reddeden Vergi Dairesi Müdürlüğü işlemi ile bu işlemin dayanağını oluşturan Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünün 20.6.2002 günlü, 2002/8 seri sayılı Uygulama İç Genelgesinin 3.maddesinin 2.ve 3.fıkralarının iptali ile ... TL.nin maddi tazminat olarak yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi dileğiyle açılmıştır.2918 sayılı Karayolları Trafik Yasasının para cezalarının ödenme süresi başlıklı 115.maddesinde, tahsilat derhal yapılmadığı takdirde para cezalarının tutanağın tebliği tarihinden itibaren 10 gün içinde ödenmesi gerekeceği, 10 gün içinde ödenmeyen cezaların iki katına çıkacağı ve ödeme süresinin 10 gün daha uzayacağı, bu süre içinde de ödenmeyen cezaların üç katına çıkacağı, süresinde ödenmeyen para cezaları için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiş, 6183 sayılı Yasanın 8.maddesi ile de aksine bir kural bulunmadıkça bu yasada yazılı müddetlerin hesaplanmasında Vergi Usul Yasasına yollamada bulunulmuş, 213 sayılı Vergi Usul Yasasının 18.maddesinin 1.bendinde ise süre gün olarak belli edilmişse başladığı günün hesaba katılmayacağı ve son günün tatil saatinde biteceği kuralı yer almıştır.
İşbu davayı doğuran uyuşmazlığın özü, Karayolları Trafik Yasasında yer alan ve para cezasının derhal ödenmemesi halinde tutanağın tebliği tarihinden itibaren 10 gün içinde de ödenmediği takdirde ikinci 10 gün içinde 2 katına, bu süre içinde de ödenmediği takdirde 3 katına çıkacağı yolunda yer alan kuralda öngörülen 10 günlük sürenin hesaplanmasında toplanmaktadır.
Olayda davacının para cezasını derhal ödemediği gibi birinci 10 günlük sürede ödemediği, ikinci 10 günlük sürenin son gününün resmi tatile rastlaması nedeniyle ilk iş gününde ödeme yapmak istediğinde cezanın 3 katına çıktığından bahisle kendisinde üç misli para tahsil edildiği dosyadan anlaşılmaktadır.
Bu işlemin dayanağı olarak gösterilen bakanlık genelgesinde ise ilk on günlük sürenin son gününün resmi tatile rastlaması halinde ilk iş gününün tatil saatine kadar uzayaacağı kabul edilmesine karşın, ikinci 10 günlük için bu durum kabul edilmemiştir. Oysa, sürelerin hesabına iişkin olarak 2918 sayılı Trafik Yasasının 6183 sayılı Yasa delaletiyle yollamada bulunduğu 213 sayılı Vergi Usul Yasasınının 18.maddesinin 1.bendinde, süre gün olarak belli edilmişse başladığı günün hesaba katılmayacağı, 4.bendinde de sürenin son günü resmi tatile rastlarsa tatili takibeden ilk iş gününün tatil saatinde biteceği açıkca belirtilmiş olup, Yasada gün olarak verilen sürenin, bu emredici kurala aykırı olarak Uygulama iç Genelgesi adı altındaki düzenlemeyle kısaltılması veya kabul edilmemesi hukuka aykırılık oluşturmuştur. Buna bağlı olarak davacıdan üç misli para cezası tahsilinde de mevzuata ve hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davanın kabulü ile davaya konu genelge kuralının ve vergi dairesi işlemlerinin iptali, davacıdan fazla tahsil edilen miktarın da yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi gerekir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, davacının, haksız ve fazla tahsil olunduğunu öne sürdüğü trafik para cezasına ilişkin ... liranın iadesine ilişkin başvurusunun reddi yolundaki Vergi Dairesi Müdürlüğü işleminin ve bu işlemin dayanağı olan Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünün 20.6.2002 gün ve 2002/8 sayılı Uygulama İç Genelgesinin 3. maddesinin 2. ve 3. fıkralarının iptali ile ... liranın yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemiyle açılmıştır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Yasasının Para Cezalarının Ödenmesi Süresi Başlıklı 115. maddesinde, trafik para cezalarına ilişkin tahsilatın derhal yapılmadığı takdirde, tutanağın tebliğinden itibaren 10 gün içinde ödenmesi gerekeceği, 10 gün içinde ödenmeyen cezaların iki katına çıkacağı ve ödeme süresinin 10 gün daha uzayacağı, bu süre içinde de ödenmeyen cezaların üç katına çıkacağı, süresinde ödenmeyen para cezaları için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Yasa kurallarının uygulanacağı belirtilmiş, 6183 sayılı Yasanın 8 nci maddesi ile de aksine bir kural bulunmadıkça bu yasada yazılı müddetlerin hesaplanmasında, 213 sayılı Vergi Usul Yasasına yollamada bulunulmuş bu Yasanın da, 18. maddesinin 1. bendinde ise süre gün olarak belli edilmiş ise başladığı günün hesaba katılmayacağı, 4. bendinde de sürenin son günü resmi tatile rastlarsa tatili takibeden ilk iş gününün tatil saatinde biteceği kurala bağlanmıştır.
Dava konusu Genelgenin 3. maddesinde ise, trafik para cezalarına ilişkin ilk 10 günlük sürenin son gününün tatile gelmesi halinde, sürenin takip eden iş günü sonuna kadar uzayacağı, diğer 10 günlük dönemlerde ise sürenin son gününün resmi tatile rastlamış olması durumunda sürenin uzamayacağı belirtilmiştir.
Olayda, davacının derhal ödemediği para cezasını, birinci 10 günlük süre içinde ödemediği, ikinci 10 günlük sürenin son gününün tatile rastlaması nedeniyle ilk iş gününde ödeme yapmak istediğinde, anılan genelgeye dayalı olarak sürenin uzamadığından bahisle davacıdan cezanın 3 katı para cezası tahsil edildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda anılan yasa hükümlerinde, sürenin son gününün tatile rastlaması halinde verilen sürenin tatili takip eden ilk iş gününün tatil saatinde biteceği açıkça belirtilmesine karşın, ikinci 10 günlük sürenin son gününün resmi tatile gelmesi durumunda süre uzatımı yapılamıyacağını öngören dava konusu Genelgede ve buna dayalı olarak davacıdan 3 katı para cezası tahsil edilmesine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dayanağı 2918 sayılı Yasaya aykırı olan dava konusu genelge kuralı ile genelgeye dayalı vergi dairesi müdürlüğü işleminin iptaline, davacıdan fazladan tahsil edilmiş olan ... liranın davacının idareye başvurduğu 14.1.2002 gününden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte ödenmesine, 5.6.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.
YÖ/ŞGK
|