|
GEÇİCİ KABUL REJİMİNE GÖRE BEDELSİZ OLARAK İTHAL EDİLEN MALZEMELERİ
İŞLEMEK SURETİYLE MAMUL HALE GETİREN VE YURT DIŞINA İHRAÇ EDEN YÜKÜMLÜ
ŞİRKETİN SANAYİ ÜRÜNÜ İHRACAT İSTİSNASINDAN TAM OLARAK YARARLANDIRIL-
MASI GEREKTİĞİ HK.
Yükümlü şirketin 1991 takvim yılına ilişkin işlemlerinin sanayi ürünü
ihracat istisnası yönünden incelenmesi sonucu tesbit edilen matrah
farkı üzerinden adına kaçakçılık cezalı kurumlar ve kurumlar geçici
vergisi salınmıştır.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen İzmir 2.Vergi Mahkemesi
1994/269 sayılı kararıyla; geçici kabul rejimine göre bedelsiz olarak
ithal edilen kumaş ve malzemeleri işlemek suretiyle mamul hale getiren
ve yurt dışına ihraç eden, bütün bu aşamalarda üretimin risk ve sorum-
luluğunu üstlendiği açık olan yükümlü şirketin, 5422 sayılı Kurumlar
Vergisi Kanununun 8 inci maddesinin 6 ncı bendinde öngörülen sanayi ü-
rünü ihracat istisnasından tam olarak yararlandırılması gerektiği so-
nucuna ulaşarak cezalı tarhiyatı kaldırmıştır.
Vergi Dairesi Müdürlüğünün temyiz başvurusunu inceleyen Danış-
tay Üçüncü Dairesi 1995/2286 sayılı kararıyla; 5422 sayılı Kurumlar
Vergisi Kanununun 8 inci maddesinin 6 ncı bendinde öngörülen istisna
ile güdülen amacın sanayi ürünlerinin imal ve ihracının teşviki ile
yurda döviz girişini artırmak olduğu, bu amaç doğrultusunda, ithal e-
dilen hammadde ile üretilip ihraç olunan sanayi ürünü dolayısıyla sağ-
lanan gerçek ihracat girdisinin imalatla kazanılan katma değere isabet
eden miktar kadar olacağı, buna göre yükümlü şirketin, geçici kabul
rejimine tabi olarak ithal ettiği kumaş ve diğer malzemeleri imalata
sevk edip işledikten sonra konfeksiyon emtiası olarak yurt dışına ih-
raç etmesinden elde ettiği hasılattan, hammadde ithali sırasında öde-
nen bedelin düşülmesi sonucu bulunan tutara sanayi ürünü ihracat is-
tisnası uygulanması gerekirken, ihracattan elde edilen hasılatın tama-
mının sanayi ürünü ihracat istisnasından yararlandırılması yolunda ve-
rilen kararda yasal isabet görülmediği, gerekçesiyle mahkeme kararını
bozmuştur.
Bozma kararına uymayan İzmir 2.Vergi Mahkemesi 1995/1193 sayılı
kararıyla; İhracat istisnasından yararlanabilmek için ya bizzat ihra-
catçı ya da ihracatçılara mal satan imalatçı olmak gerektiği, olayda
imalatçı olan yükümlü şirketin istisnadan tam olarak yararlanmasının
tabii olduğu, ihraç edilen her malın bünyesinde ithal girdisi olabile-
ceği gibi geçici kabul yoluyla ithal edilen malın bir veya birkaç el
değiştirdikten sonra yurt içinde işlenerek ihracı halinde, ihracat is-
tisnasından son imal ve ihracatı yapan kişinin yararlanacağı, bu du-
rumda ithalat bedelinin ihracat bedelinden ayrılmasının söz konusu ol-
mayacağı, ithal hammaddeyi yurt içinde dolaylı olarak temin eden ihra-
catçı için söz konusu mahsup işlemi yapılmadığı halde, ithalatı bizzat
gerçekleştiren imalatçı ihracatçılar yönünden istisna tutarının hesa-
bında hammadde bedelinin toplam ihracat bedelinden düşülmesinin ver-
gilendirmede eşitlik ve adalet prensibine aykırı olduğu, gerekçesiyle
ilk kararında direnmiştir.
Direnme kararı vergi dairesi müdürlüğü tarafından tarhiyatın
aynen onanması gerektiği ileri sürülerek temyiz edilmiştir.
Dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçesi Kararın özet bölümünde
yazılı İzmir 2.Vergi Mahkemesinin 2.10.1995 günlü ve 1995/1993 sayılı
kararı, aynı gerekçe ve nedenlerle Kurulumuzca da uygun bulunmuş ve
temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar Kararın bozulmasını gerek-
tirecek durumda görülmemiştir.
Bu nedenlerle temyiz isteminin reddine karar verildi.
X - K A R Ş I O Y
Uyuşmazlık, geçici kabul rejimine bağlı olarak yurt dışından
bedelsiz ithal edilen hammaddenin üretilip satılmasından elde edilen
hasılatın sanayi ürünü ihracat istisnasından yararlanıp yararlanamaya-
cağına ilişkin bulunmaktadır.
Olayda, çeşitli konfeksiyon eşyası üretimi yapan yükümlü şirket
tarafından, 1991 yılında Gümrük Kanununun 118 inci maddesine göre ge-
çici kabul yoluyla ithal edilen kumaş ve malzemelerin konfeksiyon em-
tiası haline getirilerek ihraç edilmesi sonucu yararlanılması gereken
ihracat istisnasının hesabında, bedelsiz olarak ithal edilen kumaş ve
malzemelerin bedellerinin istisna kapsamı dışında tutulması suretiyle
bulunan matrah farkı üzerinden kaçakçılık cezalı tarhiyat yapıldığı
anlaşılmaktadır.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 8.maddesinin 6. bendin-
de; sanayi ürünü ihraç eden ve yıllık ihraç tutarı 1.000.000 ABD Dola-
rı veya muadili yabancı para karşılığı Türk Lirasını aşan imalatçı ku-
rumların bu ihracattan sağladıkları hasılatın % 20'sinin kurum kazan-
cından indirileceği, ihaç edildiğinin tevsiki şartıyla ihracatçılara
yapılan satışların yıllık ihracat tutarının hesabında ihracat sayıla-
cağı, ihraç ettiği malı imal etmeyen ihracatçı kurumlarda bu istisna-
ların 1/4 oranında uygulanacağı, Bakanlar Kurulunun yukarıda yer alan
1.000.000 ABD Doları tutarını on katına kadar artırmaya veya Kanunda
yer alan tutarın 1/4'üne kadar indirmeye, % 20 oranını sıfıra kadar
indirmeye veya Kanunda yer alan orana kadar artırmaya yetkili olduğu
hükme bağlanmıştır.
Madde hükmünde getirilen istisna ile güdülen amaç, sanayi ürün-
lerinin imal ve ihracının teşviki ile yurda döviz girişini artırmak-
tır. Amaç bu olunca, ithal edilen hammadde ile üretilip ihraç olunan
sanayi ürünü dolayısıyla sağlanan gerçek döviz girdisinin imalatla ka-
zanılan katma değere isabet eden miktar kadar olacağı, bu nedenle de
istisna uygulanacak ihracat tutarının hesabında hammadde ithalat bede-
linin toplam ihracat bedelinden düşülmesi gerekeceği tabiidir.
Davacı kurumun, geçici kabul rejimine tabi olarak ithal ettiği
kumaş ve diğer malzemeleri imalata sevk edip işledikten sonra konfek-
siyon emtiası olarak yurt dışına ihraç etmesinden elde ettiği hasılat-
tan, ithal edilen hammadde bedelinin düşülmesi sonucu bulunan tutara
sanayi ürünü ihracat istisnası uygulanmasının, maddenin konuluş amacı-
na daha uygun düşeceği açık olup, kanun maddelerinin yorumunda sadece
maddenin lafzının değil, yasa koyucunun amacının da gözönünde bulundu-
rulması gerekir.Ancak 1991 yılında bu matrah farkına uygulanacak is-
tisna oranının %16 olması ve geçici kurumlar vergisi ile cezasının
kaldırılması icabeder.
Açıklanan nedenlerle, vergi mahkemesi ısrar kararının bozulması
gerekeceği görüşünde olduğumuzdan, çoğunluk kararına karşıyız.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:94)
|