|
DAR MÜKELLEF KURUMUN TÜRKİYE'DE ELDE ETTİĞİ GELİRDEN YABANCI ORTAĞIN
PAYINA DÜŞEN KISMIN VERGİDEN MUAF TUTULABİLMESİ İÇİN ORTAĞIN KENDİ
ÜLKESİNDEKİ VERGİ KANUNLARINA GÖRE MUAFİYET VE İSTİSNA HÜKÜMLERİ ÇER-
ÇEVESİNDE VERGİ DIŞI TUTULMASI GEREKECEĞİ HK.
Uyuşmazlık; Merkezi İsveç'te bulunan dar mükellef kurumun 1985 yılında
Türkiye'de elde ettiği gelirinden, yabancı ortağın payına düşen miktar
üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 24.maddesi uyarınca kesip ihtira-
zı kayıtla ödediği kurum stopaj vergisinin iadesi istemiyle yapılan
başvurunun reddi yolundaki Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tesis edilen
işlemin iptali istemine ilişkindir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 3239 sayılı Kanunla yürürlükten kal
dırılan 105.maddesinin 2970 sayılı Kanunla değişik 3.fıkrası ile 5422
sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3239 sayılı Kanunla değişiklik yapıl
madan önceki 24.maddesinin (A) paragrafının 2970 sayılı Kanunla deği-
şik 4.fıkrası hükmünün Bakanlar Kuruluna verdiği yetkiye dayanılarak
çıkarılan 9.3.1985 günlü Resmi Gazete'de yayınlanan 85/9206 sayılı Ba-
kanlar Kurulu Kararının 1.maddesinde dar mükellefiyete tabi kurumların
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 75.maddesinin 1, 2 ve 4 numaralı
bentlerinde sayılan menkul sermaye iratlarına, 5422 sayılı Kurumlar
Vergisi Kanununun 24.maddesine göre uygulanacak tevkifat nispeti ile
Gelir Vergisi Kanununun 94.maddesinin 7 numaralı bendi ve 105.maddesi-
nin 5 numaralı bendine göre uygulanacak tevkifat nispetinin sıfıra in-
dirildiği, 3.maddesinde ise, ancak sözkonusu dar mükellefiyete tabi
kurumların, Türkiye'de elde ettikleri bu tür menkul sermaye iratları-
nın tam mükellef oldukları memleketlerde herhangi bir nispette vergi-
lendirilmesi halinde, bu kararın 1 ve 2.maddelerinde belirtilen indi-
rimlerin uygulanmayacağı; bu durumda, % 20 yi aşmamak üzere Türkiyede
söz konusu dar mükellefiyete tabi kurumların, tam mükellef oldukları
memleketde tabi oldukları vergi nispetine eşit bir Kurumlar Vergisi
tevkifatı uygulanacağı; Gelir Vergisi Kanununun 105.maddesinin 5 nolu
bendine ve 6 nolu bendinin parantez içi hükmüne göre uygulanacak tev-
kifat nispetlerinin de buna göre hesaplanacağı belirtilmiştir. 29 sa-
yılı Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin 5.maddesinde ise, dar mükellef
kurumların kararnamenin lehlerine olan hükümlerinden yararlanabilmele-
ri için; Türkiye'de elde ettikleri kararname kapsamına giren menkul
sermaye iratlarının, kurumların kendi ülkelerinde vergi mevzuaatına
göre vergilenmediği veya kanunda öngörülen maddenin altında vergilen-
dirildiğine ilişkin olarak yetkili makamlardan bir belge almaları ge-
rektiği ifade edilmiştir.
Bu durumda, dar mükellef kurumların Türkiye'de elde ettikleri ve anı-
lan kararname kapsamına giren menkul sermaye iratlarının, kendi devlet
lerinde herhangi bir nisbette vergilendirilmesi halinde, bu kazançla-
rın Türkiye'de de aynı oranda (% 20 yi geçmemek üzere) vergilendiril-
mesi öngörülmüş olup, ancak anılan menkul sermaye iratlarının tevkifa-
ta tabi tutulmaması elde eden yabancı kurumun kendi ülkesinde vergi
mevzuaatı uyarınca vergilendirilmemesi koşuluna bağlanmıştır.
Davacı kurumun uyuşmazlığa konu edilen verginin beyanı tarihinde Genel
Tebliğde öngörülen nitelikte bir belgeyi sağlayıp ibraz etmediği anla-
şılmaktadır. Davacının daha sonra 29 sayılı Kurumlar Vergisi Genel Teb
liği uyarınca İsveç Vergiler Genel Müdürlüğünden aldığı yazıda ise,
yabancı ortağın payına düşen gelirin kendi ülkesindeki vergi kanunla-
rına göre muafiyet ve istisna hükümleri çerçevesinde vergi dışı tutul-
duğundan söz edilmemektedir. Bu belgede yabancı kurum'un başvurusu
üzerine İsveç Vergi İdaresinin kendi kanunlarına göre tanınan yetkiye
dayanılarak, bir idari kararla, sırf bu kuruma muafiyet tanınmaktadır.
Bu durumda, İsveç yasalarında söz konusu gelirler için genel bir mua-
fiyet hükmü bulunmadığı, Türkiye'deki uygulama nedeniyle vergi dışı
kalabilmek için söz konusu belgenin sağlanabildiği sonucuna ulaşılmak-
la, uyuşmazlığa konu edilen verginin anılan kararname kapsamında de-
ğerlendirilmesine olanak görülmemiştir.
Bu nedenlerle davanın reddine karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:76-77)
(MT/YÖ)
|