|
NOTERLERE TAHSİL ETTİKLERİ VERGİ, RESİM VE HARÇ TUTARLARI ÜZERİNDEN,
HİZMETLERİ KARŞILIĞI OLARAK %3 ORANINDA MALİYECE NOTER HİSSESİ VEYA BE
YİYE AİDATI ADI ALTINDA ÖDENEN PARALARIN 213 SAYILI VERGİ USUL KANUNU-
NUN BİRİNCİ MADDESİNDE YER ALAN VERGİ, RESİM VE HARÇ NİTELİĞİNDE OLDU-
ĞUNUN KABULÜNE OLANAK BULUNMADĞINDAN, İHBARNAME İLE GERİ İSTENEMEYECEĞİ HK.
Uyuşmazlık; tasdik olunan sözleşmeden dolayı tahsil olunan ve vergi
dairesine yatırılan Damga Vergisinin daha sonra maliye idaresince mü-
kellefine ret ve iade olunması sonucu, söz konusu meblağa isabet eden
%3 nispetindeki beyiye aidatının adı geçen noterden geri istenilmesine
ilişkin kusur cezalı Damga Vergisi tarhiyatına ait vergi ve ceza ihbar
namelerini; iptal eden Vergi Mahkemesi kararının bozulması isteminden
ibarettir.
1512 sayılı Noterlik Kanununun 118.maddesinde; "Noterliklerde yapılan
işlemler ve düzenlenen kağıtlar dolayısıyla özel kanunları gereğince
ödenmesi gereken vergi, harç ve resimler, makbuz karşılğında tahsil o-
lunur.
Şu kadarki; Noterler tahsil ettikleri vergi, resim ve harç tutarı üze-
rinden %3 oranında noter hissesi alırlar" denilmiştir.
Anılan Kanun hükmü uyarınca yaptıkları işlemler dolayısıyla tahsil et-
tikleri vergi resim ve harçlar vergi iadesine yatırmakla yükümlü bulu-
nan noterlere tahsil ettikleri vergi, resim ve harç tutarları üzerin-
den kanunla belirlenen oran üzerinden yapılan ödemelerin (beyiye aida-
tı) yapılan bir hizmet karşılığı olduğu, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu-
nun 1.maddesinde sayılan kamu alacakları niteliği taşımadığı anlaşıl-
makla, idarece fazla ödendiği ileri sürülen noter hissesi (beyiye aida
tı) nın 213 sayılı Vergi Usul Kanununu hükümlerine göre düzenlenen ih-
barnamelerle geri istnilmesi hukuken mümkün değildir.
Bu nedenle; dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi istemin ö-
zeti bölümünde açıklanan Vergi Mahkemesi kararı, aynı gerekçe ve neden
lerle Dairemizce de uygun görülmüş olup, temyiz dilekçesinde ileri sü-
rülen nedenlersözü edilen kararın bozulmasını sağlayacak durumda bulun
madığından, temyiz isteminin reddine, kararın onanmasına karar veri-
di.
AZLIK OYU:
Daire kararımızda da belirtildiği üzere noter hissesi (beyiye aidatı)
olarak noterlere ödenen %3 nispete isabet eden meblağ bir vergi niteli
ğinde değildir. Ancak; söz konusu bu ödeme "Amme hizmetleri" tatbika-
tından doğan bir ödeme mahiyetindedir.
Öte yandan; 1512 sayılı Noterlik Kanununun 110.maddesi ise görevli no-
terliklerde vergi ve harca tabi değeri bir milyon ve daha fazla olan
işlemlerin yapılmasından elde edilecek her çeşit ücret ve noter hisse-
si tutarının, işlemi yapan noterlikçe, Noterler Birliği tarafından bir
bankada açtırılan hesaba geç işlemin yapıldığı günü izleen üç iş günü
içinde yatırılacağına amirdir.Nitekim; olayda da işlemi yapan noter ta
rafından bu işlem dolayısıyla elde edilecek olan beyiye aidatı hesapla
narak Noterler Birliğine ait hesaba yatırılmıştır. Aynı kanunun 111.
maddesi uyarınca da bu hesapta toplanan beyiyeaidatları yıl sonunda o
yerde bulunan noterlere eşit olarak dağıtılmaktadır.
Bu nedenle; işlemi yapan noterin vergi idaresi namına tahsil ettiği
vergi miktarına nazaran, yine vergi idaresince işlemi yapan notere öde
nen beyiye aidatının, olayda olduğu gibi düzeltme yoluyla iade edilen
vergi miktarına isabet eden kısmının artık işlemi yapan noterden de-
ğil, Türkiye Noterler Birliği Başkanlığından 6183 sayılı Amme Alacakla
rının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uyarınca istenmesi gere-
kir. Zira; Anılan 6183 sayılı kanunun şumulü ile ilgili birinci madde-
sinde; "Devlete, vilayet hususi idaresine ve belediyelere ait vergi,
resim, harç, ceza tahkik tahkik ve takiplerine ait mahkeme masrafı,
vergi cezası, para cezası gibi asli, gecikme zammı, faiz gibi fer'i
amme alacakları ve aynı idarelerin akitten, haksız fiil ve haksız ik-
tisaptan doğanlar dışında kalan ve amme hizmetleri tatbikatından müte-
vellit olan diğer alacakları ile; onların takip masrafları hakkında bu
kanun hükümleri tatbik olunur." hükmüne yer verilmiştir.
Açıklanan nedenlerle; fazla ödenen beyiye aidatlarının geri istenmesi
hakkında takip edilecek yolda idarece isabetle seçilmemiş olduğundan,
bu hususların gerekçede yer alması gerektiği görüşüyle, karara gerekçe
yönünden karşıyım.
(DAN-DER; SAYI:70-71)
BŞ/YÖ
|