|
İKMALEN VERGİ TARHINDA RAYİÇ BEDELİN MADDİ DELİLLERLE SAPTANABİLECEĞİ HK.
Dava; yükümlünün sattığı taşınmazın satış değerinin düşük olduğu ge-
rekçesiyle yapılan ihbar üzerine vergi kontrol memuru tarafından yapı-
lan inceleme sonucunda düzenlenen inceleme raporuna dayanılarak salı-
nan Gayrimenkul Kıymet Artış Vergisini terkin eden Temyiz Komisyonu
kararının bozulması isteminden oluşmaktadır.
1318 sayılı Finansman Kanununun gayrimenkul kıymet artışı vergisi ile
ilgili 45.maddesiyle bağlantı kurulan 198 sayılı Emlak Alım Vergisi
Kanununun 15.maddesinde, Vergi Dairelerinin gerek resen ve gerekse
bildirim suretiyle eksik beyan edildiğini öğrendikleri satış bedeli ve
satış değerleri için rayiç bedel takdiri yaptıracakları hükme bağlan-
mıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 29.maddesinde ise ikmalen vergi tarhı,
"her ne şekilde olursa olsun, bir vergi tarh edildikten sonra bu ver-
giye ilişkin olarak meydana çıkan ve maddi delillere veya kanuni ölçü-
lere dayanılarak miktarı tespit olunan bir matrah veya matrah farkı ü-
zerinden alınacak verginin tarh edilmesi şeklinde tanımlanmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerinin, bu kanunun 1.maddesi gere-
ğince gayrimenkul kıymet artışı vergisi hakkında da uygulanacağı
tabiidir.
Bu hükümler karşısında Vergi Dairelerinin eksik beyan edildiğini gerek
resen ve gerekse bildirim suretiyle öğrendikleri satış bedelleri için
olayı Takdir Komisyonuna sevk ederek, Takdir Komisyonunca tesbit edi-
len rayiç bedele göre yükümlüler adına gayrimenkul kıymet artışı ver-
gisi tarhiyatı yapabilecekleri gibi, verginin noksan ödendiğini maddi
delillere dayanarak tespiti halinde vergi tarhiyatı yapmaları olanağı-
da bulunmaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden, yükümlünün 1975 yılında satışını
yaptığı taşınmazın satış değerinin düşük olduğu gerekçesiyle yapılan
ihbar üzerine, Vergi Kontrol Memuru tarafından düzenenlenen inceleme
raporu ile; satılan taşınmazın 80.000 lira bedelle tapuya tescil edil-
diği halde, alıcı ..nın975 takvim yılında kullanmak üzere Adana 4.nolu
tebliğinde 29.1.1975 tarih ve 04175 nolu tasdikli işletme defterindeki
kayıttan satışın 1.000.000 liraya yapıldığının anlaşıldığı, bu parsel-
lerin alışının masraf (maliyet) olarak deftere kaydedildiği, defterde-
ki bu kayıt maddi delil kabul edilerek yükümlü adına satış bedelini
düşük göstermesi nedeniyle 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 29.maddesi
gereğince ikmalen salınan kaçakçılık cezalı gayrimenkul kıymet artışı
vergisinin, Temyiz Komisyonunca, gayrimenkul kıymet artışı vergisinde
rayiç bedel takdirinin ancak Takdir Komisyonlarınca takdir edilebile-
ceği, inceleme raporuna dayanılarak tarhiyat yapılamıyacağı gerekçe-
siyle terkin olunduğu anlaşılmıştır.
Bu durumda, anlaşmazlık konusu olayda, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun
29.maddesi gereğince ikmalen yapılan kaçakçılık cezalı gayrimenkul
kıymet artışı vergisi tarhiyatının, rayiç bedelin maddi delillerle
saptanmış olmasına karşın dava konusu Temyiz Komisyonu kararı ile gay-
rimenkul kıymet artışı vergisinde rayiç bedel takdirinin ancak Takdir
Komisyonlarınca yapılabileceği, alıcının kendi lehine yapmış olduğu
gider kaydına dayanılarak satıcı adına tarhiyat yapılmasının olanaksız
bulunduğundan bahisle terkininde kanuna uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle dava konusu Temyiz Komisyonu kararının bozulması-
na karar verildi.
(MS/YÖ)
|