|
İŞLETMENİN NORMAL FAALİYETİNDE KULLANILAN İŞLETME KREDİSİNE İLİŞKİN
FAİZLERİN GİDER YAZILMASINDA YASAYA AYKIRILIK BULUNMADIĞI HK.
Makarna, irmik, un, çorbalık bulgur, nişasta gibi gıda maddelerinin
üretimi ve satışı ile uğraşan şirket adına 1992 takvim yılı hesap ve
işlemlerinin incelenmesi sonucunda düzenlenen vergi inceleme raporuna
dayanılarak salınan gelir (stopaj) vergisi ile kesilen kaçakçılık ce-
zasına karşı açılan davanın, olayda, yükümlü şirketin vergi inceleme
raporuna göre, 31.12.1992 tarihinde vadesi gelmemiş senede bağlı ala-
caklarını iç iskonto yöntemi ile reeskonta tutması gerekeceği, kanunen
kabul edilmeyen gider niteliğinde olan hediyelik eşya giderlerini ku-
rum kazancından indirilecek gider olarak yazamayacağı, öz kaynakla
karşılandığı kabul edilen yeni makarna deposu inşaatına isabet eden
faizin gider yazılamayacağı belirtilerek hesaplanan 417.472.432.- lira
matrah farkı üzerinden cezalı gelir (stopaj) vergisi tarhiyatı yapıl-
dığının anlaşıldığı, yükümlü şirketin 31.12.1992 tarihinde vadesi gel-
memiş senede bağlı alacakları için iç iskonto yöntemiyle bulunan
32.786.102.- liralık matrah farkı ile kanunen kabul edilmeyen gider
niteliğinde olan hediyelik eşya giderleri için tesbit edilen
75.956.330.- liralık matrah farkları üzerinden hesaplanan vergileri
dava konusu yapmayıp, bunlar için kesilen kaçakçılık cezası ile yeni
makarna deposu inşaatıyla ilgili olarak bulunan 308.730.000.- lira
matrah farkına isabet eden kaçakçılık cezalı gelir (stopaj) vergisine
karşı dava açtığı, şirketin 1992 yılında yaptığı yatırımların miktarı
ve bu yatırımların bir kısmının özkaynakla, bir kısmının yabancı kay-
nakla karşılandığı hususunda ihtilaf olmadığı gibi şirketin tüm ya-
tırımlar için hesapladığı faiz tutarında ve takip ettiği yöntemde de
ihtilaf olmadığı, ihtilafın 1992 yılı içinde yapılan yatırımların ne
kadarının öz kaynakla, ne kadarının yabancı kaynakla karşılandığının
tesbit edilememesi nedeniyle yeni makarna deposu inşaatının öz kay-
nakla yapıldığı varsayımıyla hesaplanan 308.730.000.- lira faizin dö-
nem gideri olarak yazılıp yazılamayacağına ilişkin bulunduğu, Gelir
Vergisi Kanununun, yatırımın yabancı kaynakla karşılanan kısmı için
ödenen kredi faizlerini gider unsuru olarak kabul ettiği, bu konuyla
ilgili olarak meydana gelen ihtilaflarda Danıştay'ca verilen kararla-
rın yatırım kredi faizlerinin tek kalemde gider yazılabileceği yönünde
olduğu, davacı şirketin yaptığı yatırımların bir kısmını yabancı kay-
naktan, bir kısmını öz kaynaktan karşıladığını kabul ettiği, yabancı
kaynağa isabet eden faizi gider yazmadığı, sadece öz kaynaktan karşı-
landığı varsayımı ile "Yeni Makarna Depo İnşaatına" isabet eden faizi
doğrudan gider yazmış bulunduğu, bu faizin gider olarak kabul edilme-
sinin iki sebeple mümkün olmadığı, birincisi, depo inşaatı yatırımı,
öz kaynaktan karşılandığına göre faiz ödemesinin sözkonusu olmadığı,
aksine düşüncenin, öz kaynakla karşılanan yatırımlarda faiz uygulama-
sına yol açacağı, bu şekildeki bir uygulamaya vergi kanunlarının imkan
vermediği, ikincisi, faizin gerçek tutarının belli olmadığı, oysa şir-
ket varsayımdan hareketle faiz hesapladığı, sözkonusu faizin gider ya-
zılamayacağını şirket yetkililerinin de inceleme sırasında kabul etti-
ği ve 11.7.1994 tarihli yazıda yatırımların öz kaynakla karşılanan
kısmı için faiz hesaplanmaması gerektiğini bildirdiği, bu nedenle sözü
edilen farkın matrahta bırakılarak yapılan tarhiyatta isabetsizlik gö-
rülmediği, kesilen kaçakçılık cezasına gelince; matrah farkının yüküm-
lünün defter kayıtları üzerinden bulunduğu ve yorum farkından kaynak-
landığı gözönüne alındığında yükümlü şirketin vergi kaçırma kastıyla
hareket etmediği sonucuna ulaşıldığından kaçakçılık cezasının kusur
cezasına çevrilmesi gerektiği gerekçesiyle tarhiyata ilişkin kısmı
reddeden, cezaya ilişkin kısmını kısmen kabul ederek kaçakçılık ceza-
sını kusur cezasına çeviren İzmir Birinci Vergi Mahkemesinin
19.10.1995 gün ve E:1994/1379, K:1995/980 sayılı kararının; davacı
şirket tarafından, yatırımlar için yatırım kredisi kullanılmadığı, iş-
letme kredisi faizlerinden yatırımların maliyetine pay verilmesini ge-
rektiren yasal bir zorunluluk bulunmamasına rağmen maliyete pay veril-
diği, inceleme elemanınca herhangi bir inceleme yapılmadan muhasebe
fişlerine ekledikleri faiz dağıtım tablolarının esas alınarak
308.730.000.- liralık işletme kredisi faizinin yanlışlıkla dönem gi-
derlerine atıldığının iddia edildiği, doğrudan gider yazılan tutarın
bankalara ödenen bir faiz olduğu, açıklamalarının mahkeme tarafından
yanlış anlaşıldığı, davalı idarece, kaçakçılık cezasının aynen onan-
ması gerektiği ileri sürülerek bozulması istemleridir.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 13 üncü maddesinde, ku-
rumlar vergisinin 1 inci maddede yazılı mükelleflerin bir hesap dönemi
içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı be-
lirtildikten sonra, 2362 sayılı Kanunun 9.maddesiyle değişen 2.fıkra-
sında, safi kurum kazancının tesbitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari
kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı kuralına yer verilmiştir.
Olayda, yükümlü şirket tarafından, Yeni Makarna Depo İnşaatı
yatırım harcaması 1.164.801.000.- liraya isabet eden 308.730.000.-
lira kredi faizi sonuç hesaplarına intikal ettirilirken kullanılan
31.12.1992 tarihli 3-254 nolu mahsup fişinde "Yeni Makarna Depo İnşaa-
tına ait kredi faizi payı" açıklamasıyla yer aldığı halde işletme gi-
derlerine yazıldığı, aslında yatırımda kullanılan kredi faizi olduğu
halde işletme giderine kaydettiği bu tutarın maliyet unsuru olduğu be-
lirtilerek bulunan matrah farkı üzerinden tarhiyat yapılmıştır.
Kredi faizlerinin gider olarak kaydedilebilmesi için, alınan
kredinin ticari faaliyeti sürdürmek üzere yükümlü şirket tarafından
kullanılması gerekmektedir. Olayda da, alınan kredi işletme kredisi o-
lup normal ticari faaliyette kullanıldığından bu kredilere ilişkin fa-
izlerin gider olarak yazılması doğaldır. Yükümlü şirket tarafından iş-
letme kredisi faizlerinin yatırımlarla ilgilendirilmesinin, alınan bu
kredilerin işletmenin normal faaliyetinde kullanıldığı gerçeğini de-
ğiştirmez. Zaten şirket tarafından depo inşaatının özkaynaklarla kar-
şılandığı anlaşılmakta olup, bu yatırıma isabet eden kredi tutarının
aslında işletmede kullanılmış olması nedeniyle anılan kredi faizi doğ-
rudan gider kaydedilmiştir. Alınan ve işletmenin normal faaliyetinde
kullanılan işletme kredisi faizlerinin gider yazılmasında yasaya aykı-
rılık bulunmadığından, aksi yolda verilen mahkeme kararında yasal isa-
bet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, kredi faizine yönelik yükümlü temyiz is-
teminin kabulü ile İzmir Birinci Vergi Mahkemesinin 1995/980 sayılı
kararının kredi faizlerine ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasına, yü-
kümlü şirketin 31.12.1992 tarihinde vadesi gelmemiş senede bağlı ala-
cakları için iç iskonto yöntemiyle bulunan 32.786.102.- liralık matrah
farkı ile kanunen kabul edilmeyen gider niteliğinde olan hediyelik eş-
ya giderleri için tesbit edilen 75.956.330.- liralık matrah farkları
üzerinden kesilen kaçakçılık cezasının kusur cezasına çevrilmesine i-
lişkin hüküm fıkrası aynı gerekçe ve nedenlerle Dairemizce de uygun
görülmüş olup, temyiz istemine ilişkin dilekçede ileri sürülen iddia-
lar kararın bu kısmının bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığından
bu kısma yönelik Vergi Dairesi Müdürlüğü temyiz isteminin reddine ve
kararın anılan hüküm fıkrasının onanmasına karar verildi.
(MT/ES)
|