|
HİBE YOLUYLA İNTİKAL EDEN TAŞINMAZA AİT TAPU TESCİL İŞLEMİNİN BİLAHARE
MAHKEME KARARIYLA İPTALİ VE TAŞINMAZIN GERİ ALINMASI HALİNİN VERGİYİ
DOĞURAN OLAYIN, DOLAYISİYLE VERGİNİN KALDIRILMASI SONUCUNU YARATMAYACAĞI HK.
Uyuşmazlık, yükümlüye ivazsız olarak hibe edilen, bilahare hibe eden
tarafından Borçlar Kanunu'nun 244.maddesine göre istirdat edilen taşın
mazlar nedeniyle kusur cezalı veraset ve intikal vergisi ile mali den-
ge vergisi doğmuştur.
7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu'nun 1.maddesinde, Türki-
ye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye'de
bulunan malların, veraset tarikiyle veya herhangi bir suretle olursa
olsun ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intikalinin veraset
ve intikal vergisine tabi olduğu, 2.maddesinin (d) bendinde de ivazsız
intikal tabirinin, hibe yoluyla veya herhangi bir tarzda olan ivazsız
iktisapları ifade edeceği hükme bağlanmış, 213 sayılı Vergi Usul Kanu-
nu'nun 19.maddesinde de, vergi alacağının vergi kanunlarının vergiye
bağlandıkları olayın vukuu veya hukuki durumun tekemmülü ile doğacağı
açıklanmıştır.
Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden, yükümlüye hibe edilip
tapuya tescil edilen taşınmazların, Asliye Hukuk Mahkemesinin kararla-
rı ile yeniden, hibe eden adına tapuya kayıt ve tesciline karar veril-
diği ve söz konusu kararların Yargıtay 1.Hukuk Dairesinin kararları
ile onandığı anlaşılmaktadır.
Olayda, Veraset ve İntikal Vergisi yönünden, vergiyi doğuran olay, hi-
be edilen taşınmazların tapuya tescilleri ile vukua gelmiştir. Zira
Borçlar Kanunu'nun 237.maddesinde de belirtildiği üzere, hibe işlemi,
söz konusu taşınmazların yükümlü adına tapu siciline kaydedilmesi ile
tamamlanmış ve hukuki sonuç doğurmuştur.
Yükümlü adına yapılan kayıt ve tescilin, olayda olduğu gibi hibeden
vazgeçilmesi üzerine sonradan iptal edilmesinin, vergiyi doğuran ola-
yın, dolayısı ile doğan verginin kaldırılması sonucunu yaratmayacağı
açıktır.
Ancak, dosyanın incelenmesinden olayda, yükümlüye beyana davet yazısı
tebliğ edilmeden dosyanın takdir komisyonuna sevk edilmesi suretiyle
tarhiyata gidildiği anlaşılmaktadır. Her ne kadar, 213 sayılı Kanunun
30.maddesi uyarınca, kanuni ve ek sürede beyannamenin verilmemiş olma-
sı halinde matrahın re'sen takdir yoluyla tesbiti ve ayrıca ceza uygu-
lanması gerekmekte ise de, 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanu
nu'nun uygulanmasında, 213 sayılı Kanunun 342.maddesiyle bu prensibe
bir istisna konulmuştur.
Veraset ve İntikal Vergisine ilişkin mükellefiyetlerde 342.madde; "ta-
hakkuk muamelesi yapılmak için" mükelleflerin yazı ile beyana davet
edilmesini ve ikinci 15 günlük ek süre verilmesini vergi daireleri
için zorunlu kılmıştır.
Bu duruma göre, yazı ile beyana davet edilip ikinci 15 günlük ek süre
verilmedikçe tahakkuk işleminin gerçekleştirilmesi olanağı yoktur. Ve-
rilecek ikinci ek süre içinde beyanname verildiğinde vergi ziyaı olma-
mış sayılacağı da maddede açıkca belirtilmiş bulunulmasına göre veri-
lecek ikinci ek sürede beyanname verilmesi halinde vergilendirme ile
ilgili ödevin zamanında yerine getirilmediğini kabul imkanı kalmamak-
tadır. Diğer bir ifadeyle beyanname "zamanında" verilmiş sayılacaktır.
Bu nedenle tarhiyata gecikme zammı uygulanamamakta ceza da kesilememek
tedir.
Yine bu nedenlerle 7338 sayılı kanunun "beyanname verilmemesi veya kıs
men verilmesi" halini düzenleyen 15.maddesi kaldırılmış bulunmaktadır.
Bu durumda, olayda re'sen takdir yoluyla matrah tesbiti yoluna gidilme
si isabetsiz bulunmaktadır.
Bu itibarla tarhiyatın, açıklanan gerekçe ile kaldırılması gerekirken,
mahkemece, olayda vergiyi doğuran olayın ortadan kalkmış bulunduğu ge-
rekçesiyle kaldırılmasında hukuki isabet bulunmamakta ise de, bu husus
kararın sonucunu etkilememektedir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddine, sonucu itibariyle ye-
rinde olan mahkeme kararının onanmasına karar verildi.
(DAN-DER SAYI;70-71)
BŞ/YÖ
|