|
KAYBOLDUĞU İLERİ SÜRÜLEREK İNCELEMEYE İBRAZ EDİLMEYEN BİR FATURA CİL-
DİNDEKİ FATURALARDAN BİR KISMI VEYA HEPSİNİN KULLANILDIĞI YOLUNDA BİR
TESBİT YAPILMAKSIZIN, TÜMÜNÜN KULLANILDIĞI GÖRÜŞÜYLE UYGULANAN TARHİ-
YATIN KALDIRILMASINDA HUKUKA AYKIRILIK BULUNMADIĞI HK.
Demir-Çelik ticareti yapacağından bahisle tarihinde mükellefiyet tesis
ettiren yükümlünün, 1985 yılına ilişkin işlemlerinin incelenmesi sonu-
cunda, bu dönemde notere iki cilt fatura tasdik ettirdiği, bunlardan
birinci cildinin kaybolduğunu ileri sürerek incelemeye ibraz etmediği,
ikinci ciltte ise sadece gününde Katma Değer vergisi hariç lira satış
tutarlı bir fatura düzenlendiğinin saptanması üzerine, işe başlama ta-
rihi olan gününe kadar hiç satış yapılmamış olmasının ticari yaşamla
bağdaşmayacağı, bu itibarla kaybolduğu bildirilen bir cilt 50 adet fa-
tura ile satış yapıldığı, buna göre 26.4.1985 ile 3.12.1987 tarihleri
arasında 51 adet faturanın kullanıldığı, bu faturalardan 1985, 1986,
1987 yıllarından her birisine 17 adet fatura isabet ettiği, kullanılan
faturadaki katma değer vergisi hariç satış tutarı esas alınarak yapı-
lan hesaplama sonucunda katma değer vergisi hariç TL hasılatın beyan
dışı bırakıldığı sonucuna varılmış ve tespit edilen bu miktardan Tem-
muz, Ağustos, Eylül/1985 dönemlerine isabet eden matrah farkı üzerin-
den davacı adına kaçakçılık cezalı katma değer vergisi salınmıştır.
Yükümlü tarafından bu tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen
Manisa Vergi Mahkemesi 8.5.1991 günlü ve 1991/599 sayılı kararıyla;
1985 yılında demir-çelik ticareti yapacağından bahisle mükellefiyet
tesis ettiren yükümlünün dilekçesinde belirttiği adreste gününde dü-
zenlenen nolu yoklama fişinde, gösterilen adreste hiç faaliyette bu-
lunmadığının belirtildiği, vergi dairesi müdürlüğü tarafından yüküm-
lünün, başka adreste veya bir iş yeri açmaksızın ticari faaliyetini
sürdürdüğü yönünde bir tespitin de yapılmadığı, kaybolduğu bildirilen
fatura cildinin kullanıldığı kabul edilerek yapılan tarhiyatın hiç bir
somut veriye dayanmadığı gerekçesiyle tarhiyatı kaldırmıştır.
Vergi dairesi müdürlüğünün temyiz istemini inceleyen Danıştay
Dokuzuncu Dairesi 16.3.1993 günlü ve 1993/1239 sayılı kararıyla; 213
sayılı Vergi Usul Kanununun 3 üncü maddesinin (B) bendine göre, ikti-
sadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre
normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat kül-
fetinin bunu iddia eden tarafa ait olduğunun belirtildiği, yükümlünün
26.4.1985 gününde demir ticaretinde kullanmak üzere iki cilt (100 a-
det) fatura tasdik ettirdiği, 3.12.1987 tarihinde bu faturalardan sa-
dece 051 nolu faturanın kullanıldığı, 001-050'ye kadar olan faturala-
rın çalındığından bahisle incelemeye ibraz edilemediği, yükümlünün iki
buçuk yılı aşkın bir sürede bu faturalardan sadece 051 nolu faturayı
kullanması, diğer 001-050 nolu faturaları kullanmamış olmasının ticari
gereklere uymayan ve mutad olmayan bu durum olduğu, yukarıda anılan
yasa hükmüne göre 001-050 nolu faturaların kullanılmadığının ispat
külfetinin yükümlüye ait olduğu gerekçesiyle mahkeme kararını bozmuş-
tur.
Bozma kararına uymayan Manisa Vergi Mahkemesi 29.6.1994 günlü
ve 1994/415 sayılı kararıyla ilk kararında direnmiştir.
Karar, vergi Dairesi müdürlüğü tarafından temyiz edilmiş ve yü-
kümlünün ibraz edemediği fatura cildinin kaybolduğunu herhangi bir şe-
kilde kanıtlayamadığı, üç yıl içinde tek bir faturanın kullanılıp di-
ğer faturaların kullanılmamasının ticari yaşam ile bağdaşmadığı, yapı-
lan tarhiyatın yasaya uygun olduğu ileri sürülürek kararın bozulması
istenmiştir.
Dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçesi Kararın özet bölümünde
yazılı Manisa Vergi Mahkemesinin 1994/415 sayılı Israr Kararı, aynı
gerekçe ve nedenlerle Kurulumuzca da uygun bulunmuş ve temyiz dilekçe-
sinde ileri sürülen iddialar Kararın bozulmasını gerektirecek durumda
görülmemiştir.
Bu nedenlerle temyiz isteminin reddine karar verildi.
X - K A R Ş I O Y
Demir çelik ticareti yapacağından bahisle 26.4.1985 tarihinde
mükellefiyet tesis ettiren yükümlü, iki cilt fatura tasdik ettirmiş-
tir. Bunlardan birincisinde 1 ila 50 numaraları taşıyan 50 adet fatu-
ra, ikincisinde de 51 ila 100 numaraları taşıyan 50 adet fatura olmak
üzere iki ciltte toplam 100 fatura bulunmaktadır. İnceleme için belge-
leri istendiğinde birinci cilt faturayı kaybettiğinden bahisli ibraz
etmemiş, ikinci cilt faturayı incelemeye vermiştir. Yükümlü, birinci
cilt faturaları hiç kullanmadığını ileri sürmekte, ikinci ciltten ise
3.12.1987 tarihli 51 numaralı faturanın kullanıldığı, 52 ila 100 numa-
raların ise kullanılmadığı ve boş olduğu görülmektedir.
Yükümlünün, kaybettiğinden bahisle ibraz etmediği birinci cilt
faturayı hiç kullanmadığı yolundaki beyanı normal ve mutad olan bir
hali ifade etmemektedir.
Zira normal ve mutad olan, önce birinci ciltteki faturaların
kullanılması, bu cilt bittikten sonra da ikinci cilde geçilmesidir.
İkinci cilt faturalardan 51 numaralısı kullanılığına göre, ibraz edil-
meyen ilk ciltteki 50 adet faturanın önceden kullanıldığı sonucuna
varmak gerekir.
Ayrıca 2,5 yıl ticari faaliyetini sürdürdüğü görülen bir taci-
rin, bütün bu zaman zarfında bir tek satış yaptığı ve bu yaptığı tek
muamele için de ikinci cilt faturayı kullandığı hususu da normal ölçü-
ler içinde kabul edilemez.
Yükümlü, birinci cilt faturayı kaybettiği hakkında önceden ver-
gi dairesine bir bildirimde de bulunmamıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3 üncü maddesinin (B) bendi son
fıkrasında, "İktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın
özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması ha-
linde isbat külfeti bunu iddia eden tarafa aittir." hükmü yer almakta-
dır.
Yükümlünün, ilk cilt faturayı kaybettiği ve hiç kullanmadığı
yönündeki beyanı ise normal ve mutad olmayan bir hali ifade etmekte ve
mücerret bir iddiadan ileri gitmemektedir.
Açıklanan sebeplerle tarhiyata karşı yükümlüce açılan davanın
reddi gerekirken, mahkemece tarhiyatın terkinine karar verilmesinde i-
sabet görmediğimizden vergi dairesi müdürlüğünün temyiz isteminin ka-
bulü ve mahkeme kararının bozulması gerektiği görüşüyle, aksi yöndeki
karara karşıyız.
(MT/NÇ)
|