GEÇİCİ KABUL REJİMİNE GÖRE BEDELSİZ İTHAL SURETİYLE YURDA GETİRİLEN
HAM VE YARI MAMUL MADDELERİ İŞLEYEREK HAMMADDEYİ KENDİSİNE SAĞLAYAN
YABANCI FİRMAYA GERİ GÖNDEREN VE BU HİZMET KARŞILIĞINDA ELDE EDİLEN
DÖVİZİ FASON İŞÇİLİK ÜCRETİ OLARAK KAYITLALRINA İNTİKAL ETTİREN KURU-
MUN SANAYİ ÜRÜNÜ İHRACAT İSTİSNASINDAN FAYDALANAMAYACAĞI HK.
Davacının 1987 özel hesap dönemi faaliyetinin incelenmesi sonucu düzen
lenen rapora göre adına ikmalen tarh olunan kurumlar vergisi ile kesi-
len kaçakçılık cezalarına karşı açılan davayı; geçici kabul rejimine
göre dışarıdan ithali gerçekleştirilen ham ayçiçek yağını kendi tesis-
lerinde rafinasyon, vinterizasyon ve deodorizasyon safhalarından geçi-
rerek mamul hale getiren, varilleme, paketleme ve markalama işlemlerin
den sonra kendisine isimleri bildirilmiş olan kişi ve kuruluşlara ih-
raç eden ve tüm bu aşamalarda üretimin tüm risk ve sorumluluğunu taşı-
dığı açık olan davacı kurumun imalatçı firma olarak ihracat istisnasın
dan %20 oranında faydalandırılmasının yerinde olacağı gerekçesiyle ka-
bul ederek cezalı tarhiyatı terkin eden Vergi Mahkemesi kararının bo-
zulması istemidir.
Uyuşmazlık, geçici kabul rejimine göre bedelsiz ithal suretiyle yurda
getirilen ham ve yarı mamul maddeleri işleyerek hammadeyi kendisine
sağlayan yabancı firmaya geri gönderen ve bu hizmet karşılığında elde
ettiği dövizi fason işçilik ücreti olarak kayıtlarına intikal ettiren
davacı şirketin kurumlar vergisi Kanununun 8/6.maddesindeki sanayi ürü
nü ihracat istisnasından faydalanıp faydalanmayacağı hususuna ilişkin
bulunmaktadır.
5442 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 8.maddesinin 3482 sayılı Kanu-
nun 4.maddesiyle değişik 6.bendinde; sanayi ürünü ihraç eden ve yıllık
ihracat tutarı 1.000.0000 Amerikan Doları veya muadili yabancı para
karşılığı Türk lirasını aşan imalatçı kurumlarıln, bu ihracattan sağla
dıkları hasılatın %20'sini kurum kazancından indirebileceği, ihraç
edildiğinin tevsiki şartıyla ihracatçılara yapılan satışlar da sanayi
ürünlerinin imalatçısı yönünden yıllık ihracaat tutarının hesabında ih
racaat tutarının hesabında ihracaat sayılacağı, ihraç ettiği malı imal
etmeyen ihracatçı kurumlarda, bu istisnanın 1/4 oranında uygulanacağı
hükme bağlanmıştır.
Anılan bentteki bu düzenlemenin incelenmesinden anlaşıldığı üzere her
türlü ihraç malının ve döviz kazandırıcı faaliyetin bu istisnadan ya-
rarlanması öngörülmemiş, münhasıran sanayi ürünü ihraç edenlerin istis
nadan faydalanmalarına olanak tanınmıştır.
Öte yandan, söz konusu istisnanın esas itibariyle sanayi ürünü imal
edenlere yönelik olduğu, fakat belirli koşulların gerçekleşmesi halin-
de ihraç ettiği malı imal etmeyen ihraçatçı firmaların da istisnadan
yararlanabileceklerinin öngörüldüğü anlaşılmakta olup, maddede belirti
len imalatçı kurumdan ise yurt içindeki imalatçı kurumların kasdedildi
ği de açıkça görülmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden, yurt dışında bulunan yabancı şirket-
ten davacı kurumun geçici kabul rejimine göre getirdiği ham yarı mamul
madde ve malzemeyi kendi tesislerlinde yurt dışındaki yabancı firmanın
emir ve talimatları doğrultusunda fason olarak işledikten sonra yurt
dışındaki firmaya geri gönderdiği anlaşılmakta olup, bu husus ise; ta-
raflar arasında ihtilafsız bulunmaktadır.
Bu durumda, fason imalatı yapan davacı şirket, imalatı yurt dışındaki
yabancı firma adına yapmış bulunduğundan, bu iş nedeniyle sağladığı
menfaat (döviz girdisi) ihracat hasılatı olmayıp fason işçilik ücreti
olduğundan alınan ücretin de anılan madde kapsamında düşünülmesine ola
nak bulunmadığı cihetle Mahkemece, üretimin tüm risk ve sorumluluğunu
taşıdığından bahisle davacı kurumun imalatçı firma olarak ihracat is-
tisnasından yararlanması gerektiği gerekçesiyle verilen kararda isabet
görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile İzmir 2.Vergi Mahke-
mesinin 3.5.1991 günlü, 1991/343 sayılı kararının bozulmasına; karar
verildi.
BŞ/EK
|