|
EMTİA ALIMINA İLİŞKİN FATURANIN VERGİ USUL KANUNU HÜKÜMLERİNE UYGUN
OLARAK DÜZENLENMİŞ OLMASI, GERÇEK BİR TİCARİ İLİŞKİNİN VARLIĞI İÇİN
YETERLİ BİR KARİNE SAYILAMAYACAĞINDAN GERÇEĞE AYKIRI FATURALARDA YER
ALAN KATMA DEĞER VERGİSİNİN İNDİRİME KONU YAPILAMAYACAĞI HK.
Kütlü alımlarını gerçeğe aykırı faturalarla belgelendirerek haksız
katma değer vergisi indirimi uygulandığından bahisle, yükümlü adi or-
taklık adına 1988 yılının Ocak dönemi için kaçakçılık cezalı katma de-
ğer vergisi salınmıştır.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen Adana 1.Vergi Mahkemesi
9.5.1991 gün ve 1991/873 sayılı kararıyla; kütlülerin müstahsilden sa-
tın alındığına ilişkin kesin ve hukuken geçerli bir tespit bulunmadı-
ğı, sahteliği ileri sürülen faturaların Vergi Usul Kanununun belge dü-
zenine ilişkin hükümlerine uygun düzenlendiği, yükümlü şirkete fatura
düzenleyen kişinin sahte fatura verdiğini beyan etmesinin adına yapı-
lacak cezalı tarhiyattan kurtulma amacına yönelik bulunduğu, faturayı
düzenleyen şahısın gerçek usulde gelir vergisi mükellefi olduğu, def-
terlerini tutup beyanname verdiği, yükümlü şirketin eleştirilen söz
konusu alımlarına ilişkin sevk irsaliyelerinin bulunduğu ve alım-satı-
mın ticaret borsasında tescil edildiği, bu durumda, uyuşmazlık konusu
faturaların gerçeği yansıttığının kabulü gerektiğinden söz ederek tar-
hiyatı kaldırmıştır.
Vergi Dairesi Müdürlüğünün temyiz istemini inceleyen Danıştay
Yedinci Dairesi 14.4.1994 gün 1994/2015 sayılı Kararıyla; ara karar u-
yarınca gönderilen vergi inceleme raporu ve eklerinden; adi ortaklığa
mal satmış görünen şahsın başkasına ait kamyonda şoförlük yaptığı,
müstahsile ait ürünleri, zirai ürün alım-satım faaliyeti için vergi
dairesinde mükellefiyet tesis ettirmiş olması nedeniyle kendi adına
satın alıp, kendisine ait emtia gibi fabrikaya sattığı, adına düzenle-
nen çeki tahsil ederek, bedelini malın gerçek sahibine ödediğini iti-
raf ettiği, ayrıca tutanaktaki diğer bilgilerden de anılan şahsın ser-
maye durumu itibarıyla, günümüz şartlarında saptanan hacimde ticaret
yapmasının mümkün olmadığı, yüksek miktarlarda fatura düzenlemesine
karşın, gelir ve katma değer vergisi beyannamelerinde kestiği fatura-
larla kıyaslanamayacak oranda düşük miktarda vergi beyan ettiği, bun-
ların bir kısmını da ödemediği, bu tespitler karşısında, ortaklık adı-
na düzenlenen fatura ve vesikaların gerçeği yansıtmadığı, dolayısıyla
kanunun öngördüğü anlamda mal tesliminin ve katma değer vergisi ödeme-
sinin söz konusu olmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle, mahkeme ka-
rarını bozmuştur.
Bozma kararına uymayan Adana 1.Vergi Mahkemesi 12.10.1994 gün
ve E:1994/1052, K:1994/858 sayılı kararıyla, ilk kararındaki gerekçeye
ek olarak; inceleme raporu ve ekindeki tespitlerin, 213 sayılı Yasanın
3 üncü maddesinde öngörülen türde delil niteliği taşımadığı, bir fatu-
ranın sahte olduğu sonucuna ulaşılabilmesi için tek yanlı beyan ve
tespitlerin yeterli olmadığı, alım satıma ilişkin belgelerin objektif
biçimde değerlendirilmesi gerektiği, Vergi Usul Kanununda yer alan şe-
kil şartlarına uygun biçimde düzenlenen belgelere, aksi kanıtlanıncaya
kadar itibar edilmesi gerektiği, hukuken geçerli ve aksi kanıtlanmayan
tüm bu belgeler gözardı edilerek varsayımlara itibar edilmesinin yazı-
lı delil sistemiyle olduğu kadar genel hukuk ilkeleriyle de bağdaşma-
dığı gerekçesiyle davanın kabulü yolundaki ilk kararında direnmiştir.
Karar, vergi dairesi müdürlüğü tarafından temyiz edilmiş ve in-
celeme elemanının yaptığı tespitler yinelendikten sonra, bu tespitler
karşısında tarhiyatın onanması gerektiği ileri sürülerek kararın bo-
zulması istenmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 2365 sayılı Kanunla değişik 3
üncü maddesinde vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya iliş-
kin işlemlerin gerçek niteliğinin esas olduğu kurala bağlandığından,
vergilendirme ile ilgili belgelerin biçimsel kurallara uygun düzenlen-
miş olması, olayın gerçek niteliğinin araştırılmasına ve sonucuna göre
işlem yapılmasına engel değildir. Bu tür belgelerin gerçeğe aykırı ve-
ya içeriği yönünden yanıltıcı olduğu usulen geçerli başka kanıtlarla
ispatlanabilir.
Yükümlünün uyuşmazlık konusu dönemde fatura aldığı kişilerle
ilgili olarak yapılan tespitler, bu kişilerin gerçekte tacir olmadık-
larını ve şeklen vergi yükümlülüklerini tesis ettirip ihtiyaç duyanla-
ra belli bir bedel karşılığında fatura sağladıklarını ortaya koymakta-
dır. Dolayısıyla, faturaların biçimsel kurallara uygun olması, sevk
irsaliyesi ve çek düzenlenmesi, borsada tescil yapılması gibi işlem-
ler, faturalarda gösterilen emtianın gerçekten faturaların düzenleyi-
cisi görünen kimselerden satın alındığını kanıtlamaya yeterli değil-
dir. Esasen, gerçeğe aykırı fatura gibi sevk irsaliyesi düzenlenerek
de işlemlere gerçek görüntüsü verilebileceği için kimi kişilere çekle
ödeme yapılıp, tahsil edilen paranın geri alınması da mümkün olmakta-
dır. 5590 sayılı Yasanın 52 nci maddesine göre borsada tescil, kural
olarak üzerine tescil yükümlülüğü düşen tarafın başvurusu üzerine ger-
çekleştirilen beyana dayalı bir işlem olduğundan, tescil konusu emtia-
nın gerçekten satın alındığına kesin bir kanıt sayılamaz.
Uyuşmazlık konusu dönemde yükümlünün gerçeğe aykırı fatura al-
dığı ileri sürülen kişi ile ilgili tespitlerin değerlendirilmesinden,
müstahsilden satın alınan pamuğun bu kişiden sağlanan faturalarla bel-
gelendirildiği ve bu faturalarda yer alan ancak, gerçekte ödenmeyen
katma değer vergisinin indirim konusu yapılmasıyla vergi kaybına yol
açıldığı sonucuna varıldığından, tarhiyatın kaldırılması yolundaki di-
renme kararında yasaya uygunluk görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, vergi dairesi müdürlüğünün temyiz istemi-
nin kabulüyle Adana 1.Vergi Mahkemesinin 12.10.1994 günlü ve 1994/858
sayılı direnme kararının bozulmasına karar verildi.
(MT/ES)
|