|
AMME EMLAKİ OLAN KÖY ORTA MALI NİTELİĞİNDEKİ ORTAK MER'A FAZLASININ
KULLANIMI KARŞILIĞINDA ALINAN PARALARIN KÖY TÜZEL KİŞİLİĞİNİN KAMUSAL
GELİRİ OLARAK KABULÜ GEREKECEĞİNDEN KURUMLAR VERGİSİ KANUNU KAPSAMINDA
BİR GELİR OLARAK VERGİLENDİRİLMESİ MÜMKÜN OLMADIĞI HK.
Gençeli Köyünün tezel kişiliğine ait bir kısım araziyi yaz aylarında
çadır yeri olarak kiraya vermek suretiyle gelir elde ettiği yolundaki
inceleme raporu uyarınca köy tüzel kişiliği adına 1985, 1986, 1987 ve
1988 yılları için 5422 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1.maddesine
göre kurumlar vergisi salınarak bunlara ilişkin kaçakçılık cezaları
kesilmiş ve ayrıca 1989 yılı için geçici vergi tarh olunmuştur. Davacı
nın bu vergi ve cezalar hakkında vergi mahkemesinde dava açma süresi
geçtikten sonra Maliye ve Gümrük Bakanlığına yaptığı düzeltme ve şika-
yet başvurusu anılan Bakanlığın yazısıyla reddedilmiştir. Davacının
söz konusu kiraya verme keyfiyetinin ticari işletme ve ticari kazanç-
la ilgili bulunmadığı, 447 Sayılı Köy Kanununun köy parası başlıklı
17.maddesinin 12 ve 13. bentleri dikkate alınınca da bu gelirin kurum-
lar vergisine tabi tutulamıyacağının anlaşılacağını iddia ederek yuka-
rıda belirtilen Bakanlık işleminin iptalini istemektedir.
Davacının, köy orta malı olan mer'anın bir bölümünün çadır yeri olarak
kiralanmasının ticari faaliyet ve ticari işletme ile ilgisi bulunmadı-
ğı bu itibarla adlarına kurumlar vergisi salınmakla yapılan hatanın
213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 116 ve 118/3.maddesi hükümlerine göre
düzeltilmesi gerektiği yolundaki iddialarının, anılan Kanunun düzeltme
ve şikayet hükümleri çerçevesinde incelenmesine bir engel bulunmadığın
dan Davalı İdarenin, davanın Danıştay kanununun 24/J bendi kapsamında
Danıştay'da incelenebilecek nitelikte bulunmadığı yolundaki savunması
yerinde görülmemiştir.
5422 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4.maddesinin 199 Sayılı Kanunla
değişik birinci fıkrasında, Devlete, özel idarelere,belediyelere ve
diğer kamu idare ve müesseselerine ait veya tabi olup faaliyetleri de-
vamlı bulunan ve birinci maddenin (A) ve (B) işaretli bentleri haricin
de kalan ticari, sınai ve zirai işletmelerin iktisadi kamu müessesele-
ri olduğu, 2362 Sayılı Kanunla değişik ikinci fıkrasında da, bunların
kazanç gayesi gütmemelerinin, faaliyetlerinin kanunda tevdi edilmiş
görevler arasında bulunmasının, tüzel kişilikleri olmamasının müstakil
muhasebelerinin ve kendilerine tahsis edilmiş sermayelerinin veya iş-
yerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerine tesir etmeyeceği, belir-
tilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, ihtilaflı yıllarda yaz aylarında köy tüzel
kişiliğine ait mera fazlasının çadır yeri olarak üçüncü şahıslara ki-
raya verildiği ve bu suretle elde edilen gelir dolayısıyla uyuşmazlık
konusu vergilerin salındığı anlaşılmaktadır. Olayda kamp işletmeciliği
yapıldığını ileri süren davalı idare ise bu hususta hiç bir delil ve
belge ibraz edememiştir. Yani burada köy tüzel kişiliğine (kamu idare-
sine) ait veya tabi olarak ve devamlı bir şekilde faaliyette bulunan
ve bu faaliyeti ticari bir nitelik taşıyan bir iktisadi işletmenin, Ku
rumlar vergisi Kanununun yukarıda anılan 4/I.maddesindeki tanımıyla
iktisadi kamu müessesesinin mevcudiyeti kanıtlanamamıştır. 442 sayılı
Köy Kanununun 17.maddesinin 12 ve 13.bentlerinde, köy snırları içinde-
ki otlaklardan ve meralardan fazlasının kira paraları ile köy namına
yazılı emlak ve arazi gelirleri köy parası olarak tanımlanmış ve sa-
yılmış bulunmaktadır. Amme emlaki olduğunda kuşku bulunmayan köyün or-
ta malı niteliğindeki otlak ve meraların bir bölümünün kullanılması
karşılığı alınan paraların köy tüzel kişiliğinin ikamusal geliri ola-
rak kabulü gerekeceğinden, bu paraların Kurumlar vergisi kapsamında
bir gelir olarak vergilendirilmesi mümkün görülmemektedir. Buna rağmen
"köy parası" olarak isimlendirilen söz konusu gelirin vergilendirilme-
si, Vergi Usul Kanununun 113.maddesinin 3 numaralı bendinde tarifi ya-
pılan "Mevzuda hata" teşkil edeceğinden yerinde görülemez.
Bu nedenle davacı Köy Muhtarlığının düzeltme ve şikayet talebinin red-
dine dair Maliye ve Gümrük Bakanlığının yazısıyla kurulan işlemin ip-
taline karar verildi.
CP/SE
|