|
GARANTİ OLARAK YAPILAN SATIŞLARLA İLGİLİ OLARAK GARANTİ NEDENİYLE İLE-
RİDEKİ YILLARDA YAPILMASI MUHTEMEL GİDERLER İÇİN KARŞILIK AYRILMASINA
OLANAK BULUNMADIĞI HK.
Davacı kurum, 1997 yılında garanti kapsamında yapılan satışlar dolayı-
sıyla elde ettiği hasılattan, bu kapsamda yapacağı giderler için ga-
ranti süresini izleyen yıllara taşan kısmı için "garanti gider karşı-
lığı" ayrılması gerektiği görüşüyle 1997 yılı kurumlar vergisi beyan-
namesini ihtirazi kayıtla vererek ödenen vergi ve fon payının iadesi
istemiyle dava açmıştır. ... Vergi Mahkemesi ... günlü ve 1998/1221
sayılı kararıyla; Vergi Usul Kanunu'nun 288 inci maddesinde, karşılık-
ların, "Hasıl olan veya husulü beklenen fakat miktarı katiyetle kesti-
rilemeyen ve teşebbüs için bir borç mahiyeti arz eden belli bazı za-
rarları karşılamak maksadıyla hesaben ayrılan meblağlar" olarak tarif
edildiği ve karşılıkların mukayyet değerleriyle pasifleştirilmek sure-
tiyle değerleneceğinin hükme bağlandığı, anılan maddenin sınırsız bir
şekilde karşılık ayrılmasına olanak vermediği, bu maddeye göre karşı-
lık ayrılabilmesi için ortaya çıkan veya olması beklenen bir borcun
bulunması ve bu borcun da ilgili döneme ait bir gider niteliği taşıma-
sı gerektiği, oysa dava konusu olayda hangi araçlar için ne ölçüde
borç altına girileceğinin belirsiz olduğu anlaşıldığından, yapılan ta-
hakkukta kanuna aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine ka-
rar vermiştir. Davacı kurum, garanti kapsamında yapılan satışlarda ga-
ranti bedelinin de satış bedeline dahil olduğu, dolayısıyla ileriki
yıllarda yapılacak garanti giderlerinin hasılatın elde edildiği yıla
ait olduğu, tutarı kesin olarak saptamak mümkün olmadığı için cari
yılda yapılan garanti giderleri baz alınarak bulunan tutarın karşılık
olarak ayrılması gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını iste-
mektedir.
Uyuşmazlık, garantili olarak yapılan satışlarla ilgili olarak,
garanti nedeniyle yapılan giderlerin ileriki yıllara sarkan kısımları
için karşılık ayrılıp ayrılamayacağına ilişkindir.
Karşılıklar, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 288 inci madde-
sinde "Hasıl olan veya husulü beklenen fakat miktarı katiyetle kesti-
rilemeyen ve teşebbüs için bir borç mahiyetini arz eden belli bazı za-
rarları karşılamak maksadıyla hesaben ayrılan meblağlara karşılık de-
nir." şeklinde tanımlanmış olup, maddede karşılıkların mukayyet değer-
leriyle pasifleştirilmek suretiyle değerleneceği belirtilmiştir. Mad-
dede karşılıkların genel olarak tanımı yapılmış olup, sadece bu madde-
ye dayanarak karşılık ayrılmasına olanak bulunmamaktadır. Çeşitli ver-
gi kanunlarında, ayrılacak karşılıklar tek tek sayılmıştır. Türk Tica-
ret Kanunu'nun 465 ve 466 ncı maddelerinde belirtilen yedek akçeler
karşılıklara benzemekle birlikte, tam anlamıyla karşılık değildirler.
Yedek akçeler Türk Ticaret Kanunu'na göre safi kardan ayrılmakta olup,
karşılıklar ise mali bilonçoda gösterilen ve kardan indirilebilen tür-
de bilançonun pasifinde yer alan hesaplardır. Dolayısıyla, doğması
muhtemel herhangi bir zarar nedeniyle karşılık ayrılabilmesi için mut-
laka bir kanun hükmüne ihtiyaç vardır.
Kaldı ki, Kanun maddesinde hasıl olan veya husulü beklenen "za-
rar"lardan bahsedilmiş olup, garanti kapsamında yapılacak tamir, bakım
ve değiştirme giderleri zarar kapsamına girmemektedir. Ayrıca garanti-
li olarak satılan mallar için ileride ne tür ve ne miktarda bir gider
yapılacağı belli olmadığı gibi, henüz tahakkuk etmiş bir giderden de
bahsetmek mümkün değildir.
Bu durumda, garanti kapsamında yapılan satışlar nedeniyle üst-
lenilecek giderlerin, cari yıldan sonraya sarkması muhtemel kısımları
için mali bilançoda karşılık ayrılarak kardan indirilmesine olanak bu-
lunmamaktadır.
Bu nedenle, temyiz isteminin reddine, karar verildi.
(MT/ES)
|