|
1- VERGİ BEYANNAMESİNİN KANUNİ VE EK SÜRE İÇİNDE VERİLMEMESİ, KANUNEN
TUTULMASI ZORUNLU DEFTER VE BELGELERİN TUTULMAMASI VEYA VERGİ İNCELEME
Sİ YAPMAYA YETKİLİ OLAN KİŞİYE HERHANGİ BİR SEBEPLE İBRAZ EDİLMEMESİ
HALİNDE DÖNEM MATRAHININ RESEN TAKDİR EDİLECEĞİ VE MATRAHIN TAKDİRİNDE
ÖNCEKİ YIL BEYANLARI İLE AYNI İŞİ YAPAN EMSAL KURUMLARIN İLGİLİ DÖNEM-
LERDE BEYAN ETTİKLERİ MATRAHLARIN BEYANA ALINACAĞI;
2- İŞE BAŞLIYARAK MÜKELLEFİYET KAYDINI YAPTIRAN MÜKELLEF TARAFINDAN
İŞİN BIRAKILDIĞI BİLDİRİLMEDİĞİ GİBİ ŞİRKET FESH EDİLMEYİP İSTENİLDİ-
ĞİNDE DEFTER VE BELGELERDE İBRAZ EDİLMEDİĞİNE GÖRE FAALİYET DEVAM ET-
TİĞİNİN KABULÜ GEREKECEĞİ HK.
Uyuşmazlık; yükümlü kurum adına 1979 yılı kurumlar beyannamesini ver-
mediği nedeniyle Takdir Komisyonunca takdir edilen matrah üzerinden
resen salınan kurumlar vergisi ile kesilen kaçakcılık cezasını; kaldı-
ran Vergi Mahkemesi kararını onayan Danıştay Üçüncü Dairesi kararının
düzeltilmesi isteminden ibarettir.
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen sebepler 2577 sayılı
İdari Yargılama Usulü Kanununun 54.maddesi hükmüne uygun bulunduğun-
dan, düzeltme isteminin kabulüyle, Danıştay Üçüncü Dairesi kararı or-
tadan kaldırıldıktan sonra dosya yeniden incelendi:
Mükellefiyet kaydı olduğu halde işi bıraktığını bildirmeyen ve 1979
takvim yılına ait beyannamesini vermeyen şirket adına, Takdir Komisyo-
nunca takdir edilen matrah üzerinden resen salınan kurumlar vergisi
ile kesilen kaçakcılık cezasını; yükümlü şirketin kazanç getirici faa-
liyetinin saptanmadığı gerekçesiyle kaldıran Vergi Mahkemesi kararı
temyiz istemine konu edilmiş bulunmaktadır.
Yükümlü şirketin işe başlamayı bildirerek mükellefiyet kaydı yaptırdı-
ğı, 1977 yılı kurumlar vergisi beyannamesini verdiği, işi bırakmayı
bildirmediği, tasfiye olmadığı, ilgili dönem beyannamesini vermediği,
Vergi Dairesi ve Takdir Komisyonunca defter ve belgeleri istenildiği
halde ibraz etmediği çekişmesizdir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30.maddesinin olay tarihinde yürürlük-
te olan şeklinde, resen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kıs
men maddi delillere dayanılarak tesbitine imkan bulunmayan hallerde
Takdir Komisyonları tarafından takdir edilecek matrah veya matrah kıs-
mı üzerinden vergi tarh olunması olarak tanımlanmış ve vergi beyanna-
mesi kanuni sürenin sonunda başlıyarak 15 gün geçtiği halde verilmemiş
olursa, bu Kanuna göre tutulması mecburi olan defterlerin hepsi veya
bir kısmı tutulmamış veya tasdik ettirilmemiş olursa veya vergi incele
mesi yapmaya yetkili olanlara herhangi sebeple ibraz edilmezse, maddi
delillerin mevcut olmadığının kabul edileceği ve dönem matrahının Tak-
dir Komisyonunca takdir olunacağı hükme bağlanmıştır.
İşe başladığını bildirerek mükellefiyet kaydını yaptıran ve 1977 yılı-
na kadar kurumlar vergisi beyannamesini verdiği halde ilgili dönem be-
yannamesini bermeyen, işi bıraktığına ilişkin herhangi bir bildirimde
bulunmayan ve fesh yoluna gidilmeyen, istenildiği halde defter ve bel-
gelerini ibraz etmeyen şirketin ticari faaliyetine devam ettiğinin ka-
bulü zorunludur. Bu durumun aksi, şirket tarafından iddia edildiğinden
kanıtlanması kendisine düşmektedir. Ancak; Kanunda öngörülen vergi
ödevlerinden hiçbirini yerine getirmeyen, gerek Vergi Dairesi, gerekse
Takdir Komisyonunca istenihmesine karşın defter ve belgelerini ibraz
etmeyen yükümlü şirketin iddiasını kanıtlayamadığı açıktır.
Öte yandan 24.3.1983 tarihli yoklama tutanağı ile tesbit tarihindeki
durum saptanmış olup, 1978 yılından tesbitin yapıldığı tarihe kadar
şirketin faaliyette bulunmadığına ilişkin bir tesbit yapılmış değil-
dir.
Bu durumda, ilgili dönem matrahının Takdir Komisyonunca takdir edilme-
sinde Kanuna aykırılık bulunmamaktadır.
Ancak takdir edilen dönem matrahının gerçeği yansıtıp yansıtmadığı ko-
nusunda, defter ve belgelerini ibraz edilmemiş olması bakımından yüküm
lü şirketin üçüncü kişilerle olan ilişkilerinin işlemlerinin, giderle-
rinin incelenerek saptanmasının olanaksızlığı karşısında, diğer bazı
karinelere başvurulması gerekir. Konu bu açıdan ele alındığında, şir-
ketin 1977 ve daha önceki yıllara ilişkin beyan ettiği matrahlar ile
aynı işi yapan emsali kurumların ilgili dönemlerde beyan ettikleri
matrahlar araştırılarak gerçeğe uygun bir matrah saptanması mümkün bu-
lunmaktadır.
Bu bakımdan Vergi Mahkemesince Takdir Komisyonu tarafından takdir edi-
len matrahın gerçeği yansıtıp yansıtmadığı yönünden, yükümlü şirketin
önceki beyanları, emsali kurumların beyan ettikleri matrahlar araştı-
rılarak hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, Vergi
Dairesince faaliyet gösterildiğinin ve kazanç temin edildiğinin saptan
madığı gerekçesiyle cezalı tarhiyatın kaldırılmasına karar verilmesin-
de yasal isabet görülmemişdir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne, Vergi Mahkemesi kara-
rının bozulmasına karar verildi.
(MT/EK)
|