|
LİMİTED ŞİRKET MÜDÜRÜNÜN ŞİRKETİN SAHTE VE MUHTEVİYATI İTİBARIYLA YA-
NILTICI BELGE (FATURA) DÜZENLEDİĞİNDEN BAHİSLE KESİLEN KAÇAKÇILIK CE-
ZASININ SADECE ŞİRKETÇE DÜZENLENEN FATURALARA İSABET EDEN KISMINDAN
SORUMLU OLDUĞU HK.
..... Dış Ticaret Anonim Şirketine sahte ve muhteviyatı itibarıyla ya-
nıltıcı belgeler (faturalar) düzenlemek suretiyle anılan şirket tara-
fından haksız yere katma değer vergisi iadesi alınması fiiline iştirak
ettiğinden bahisle ... Dış Ticaret Limited Şirketi adına kesilen ka-
çakçılığa iştirak cezasının şirketten tahsil edilememesi üzerine Vergi
Usul Kanununun 10.maddesi uyarınca şirket müdürü olan yükümlü adına
düzenlenen ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davayı; 6183 sayılı
Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 58.maddesi ile 213
sayılı Vergi Usul Kanununun 10.maddesinden bahisle, ... Dış Ticaret
Limited Şirketi adına kesilen kaçakçılığa iştirak cezasının itirazsız
kesinleştiğinin, süresi içinde ödenmediğinden şirketin takibi sonucun-
da tespit edilen malları satılarak paraya çevrildiği halde borcu kar-
şılamadığının, başka mal varlığı bulunmadığının şirket yetkilisi yü-
kümlünün ifadesine dayanılarak düzenlenen tutanakla tespit edildiği-
nin, ayrıca bankalar ile emlak vergi dairesinde yapılan araştırmalar-
dan menkul ve gayrimenkulünün bulunmadığının anlaşıldığı, bu durumda
şirket tüzel kişiliğinden tahsil edilemeyen kamu alacağının kanuni
temsilci sıfatıyla yükümlünün mal varlığından tahsili cihetine gidil-
mesinde isabetsizlik görülmediği, yükümlü tarafından ileri sürülen
iddialar tarh safhasına ilişkin olduğundan farklı inceleme usullerine
tabi olan ödeme emrini ihbarname yerine ikame suretiyle ceza kesilme-
sinin yerinde olup olmadığını incelemeye imkan bulunmadığı gerekçesiy-
le reddeden İstanbul 4.Vergi Mahkemesinin 7.7.1993 gün ve 1993/1279
sayılı kararının bozulması istenilmektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun olay tarihinde yürürlükte bulunan 10.
maddesinde; "Tüzel kişilerle küçüklerin ve kısıtlıların, vakıflar ve
cemaatler gibi tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin mükellef veya ver-
gi sorumlusu olmaları halinde bunlara düşen ödevler kanuni temsilcile-
ri, tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri idare edenler ve varsa bunla-
rın temsilcileri tarafından yerine getirilir.
Yukarıda yazılı olanların bu ödevleri kasıt ve ihmalleriyle yerine ge-
tirmemeleri yüzünden mükelleflerin veya vergi sorumlularının varlığın-
dan tamamen veya kısmen alınamayan vergi alacakları kanuni ödevleri
yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınır. Bu hüküm Türkiye'de bu-
lunmayan mükelleflerin Türkiye'deki temsilcileri hakkında da uygulanır
...", 333.maddesinde ise; "... Tüzel kişilerin kanuni temsilcilerinin
vergi sorumluluğu hakkında bu kanunun 10.maddesi hükmü vergi cezaları
hakkında da uygulanır ..." hükmü yer almıştır.
Öte yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 338.maddesinde; "Ayrı ayrı
maddi menfaat gözetmek şartıyla birden fazla kişi kaçakçılık yaptıkla-
rı veya kaçakçılığa teşebbüs sayılan fiilleri irtikap ettikleri veya
doğrudan doğruya beraber işlemiş oldukları takdirde her biri hakkında,
iştirak ettikleri suçlar için bu kanunda yazılı cezalar uygulanır."
denilmiş, aynı kanunun 344.maddesinde de kaçakçılık; "... mükellef ve-
ya sorumlu tarafından aşağıdaki hallerden birisiyle vergi zıyaına se-
bebiyet verilmesi" olarak tarif edilmiştir.
Söz konusu maddenin 2.bendinde de; sahte veya muhteviyatı itibarıyla
yanıltıcı vesikalar tanzim etmenin veya bunları bilerek kullanmanın
vergi kaçakçılığı olacağı belirtilmiştir.
Sahte faturalar, maddi karşılık söz konusu olmaksızın düzenlenemeyece-
ğine göre, bu maddi karşılığın niteliğinin bilinmesi gerekir. Bu tür
fatura düzenlenmesi, vergi kaçırmaya yönelik bir eylem olup, faturayı
kesenin, suça doğrudan katıldığının ve haksız vergi iadesinden pay al-
dığının veya haksız yere vergi indiriminde bulunduğunun tespiti halin-
de, bu fiilin 213 sayılı Kanunun 338.maddesi kapsamında, "kaçakçılığa
iştirak" olacağı açıktır.
Dosyanın incelenmesinden, ..... Dış Ticaret Anonim Şirketinin 1985 yı-
lına ilişkin işlemlerinin ihracatta katma değer vergisi iadesi yönün-
den incelenmesi sonucu düzenlenen vergi inceleme raporunda; anılan
şirketin sahte ve muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belgelere (fatura-
lara) istinaden haksız yere katma değer vergisi iadesi aldığı, nakden
alınan 1.132.544.850. lira katma değer vergisi iadesinin 3.397.634.550
lira tutarındaki kaçakçılık cezası ile birlikte geri alınması gerekti-
ğinin belirtildiği anlaşılmıştır.
Bunun üzerine, ..... Dış Ticaret Anonim Şirketine ilgili yılda 146.880
000+14.688.000=161.568.000 lira tutarında fatura düzenleyen ... Dış
Ticaret Limited Şirketine de .... Dış Ticaret Anonim Şirketine kesil-
mesi gerektiği belirtilen 3.397.634.550 lira tutarında kaçakçılık ce-
zası kesilmiş olup, şirketten tahsil edilememesi üzerine, anılan limi-
ted şirketin müdürü olan yükümlü adına 3.397.634.550 lira tutarındaki
kaçakçılık cezasının tahsili amacıyla dava konusu ödeme emri düzenlen-
miştir.
Vergi Usul Kanununun 10. ve 333.maddeleri hükümleri karşısında, ....
Dış Ticaret Limited Şirketinden tahsil edilemeyen söz konusu kaçakçı-
lık cezasının tahsili amacıyla şirket müdürü olan yükümlü adına ödeme
emri düzenlenmesinde isabetsbizlik bulunmamaktadır.
Ancak, yükümlü, müdürü olduğu ... Dış Ticaret Limited Şirketinin ...
Dış Ticaret Anonim Şirketine sadece 146.880.000 lira tutarında fa-
tura düzenlediğini ileri sürmüş olup, bu husus anılan anonim şirketin
1985 yılı işlemlerinin incelenmesi sonucu düzenlenen vergi inceleme
raporu ile lde tespitli olduğundan, bu iddianın 6183 sayılı Kanunun
58.maddesindeki "borcum yoktur" kapsamında değerlendirilmesi gerekmek-
tedir.
Bu durumda, .... Dış Ticaret Anonim Şirketine fatura düzenleyen ...
Dış Ticaret Limited Şirketinin fiilinin "kaçakçılığa iştirak" niteli-
ğinde olduğu ve ... Dış Ticaret Anonim Şirketince alınan 1.132.544.
850 lira tutarındaki katma değer vergisi iadesinin, sadece 14.688.000
liralık kısmının yükümlünün müdürü olduğu ... Dış Ticaret Limited
Şirketince düzenlenen faturalara istinaden alındığı gözönünde bulundu-
rulmak suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile
verilen mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne, mahkeme kararının bo-
zulmasına karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:91) (MT/ES)
|