|
1-KURU BAKLİYATIN TEMİZLENMESİ, BOYLARINA GÖRE AYRILMASI ŞEKİL VE VA-
SIF DEĞİŞTİRME OLDUĞUNDAN İHRACAT İSTİSNASINDAN YARARLANACAĞI HK.
2-ŞİRKETİN ORTAĞI BULUNAN KİŞİYE FAİZSİZ KREDİ KULLANDIRMASI VE ONUN
OFİSE OLAN TEMERRÜT FAİZİ BORÇLARINI ŞİRKET HESAPLARINDAN ÖDENMESİNİN
ÖRTÜLÜ KAZANÇ OLUP OLMADIĞI ARAŞTIRILMADAN BANKA VE TEMERRUT FAİZİNİN
GİDER OLARAK KABULÜNÜN MÜMKÜN OLMADIĞI HK.
Bakliyat alım satım ve faaliyetinde bulunan davacı şirketin 1983 tak-
vim yılı işlemlerinin incelenmesi sonucu düzenlenerek rapora göre adı-
na ikmalen ve resen salınan kurumlar vergisi, gelir (stopaj) vergisi
ile kesilen kaçakçılık cezasını; davacı şirketin ihraç ettiği nohut
ve mercimek sanayi ürünü olmadığından ihracat istisnasından yararlana-
mıyıcağı nedeniyle 16.132.928 liranın matraha alındığı, tarım ürünle-
rinin yabancı maddelerden temizlenmesi ve ayıklanmasıyla yeni bir ürün
yaratılmadığı gibi Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yazısından sanayi ürünü
sayılmadığının açıklandığı, ayrıca 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanun-
unun 8.maddesinin 7.bendinde sadece yaş sebze ve meyveler için ihracat
istisnası getirildiğinden saptanan matrah farkı yerinde olup inceleme
elemanınca davacı lehine tesbit edilen 4.000.000 liranın tenzilinin
gerektiği, ilgili yıla ilişkin olarak tahakkuk ettirilip gider yazılan
vade farkının 8.937.244 liralık kısma 1984 yılına ilişkin olduğu nede-
niyle matrah farkına alınmış isede, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun
38. ve 39.maddeleri ile tahakkuk ilkesini kabul eden yerleşik içtihat-
lara göre söz konusu farkın matrahtan tenzilinin gerektiği, davacı şir
ketin ortağı Hüseyin Erşana örtülü kazanç dağıttığı sebebiyle
117.617.903 lira matrah farkına alınmış isede, şirket kayıtlarında ban
kalardan alınan krediler için 37.879.170 lira Toprak Mahsulleri Ofisi-
ne ise 82.393.147 lira temerrüt ödemesi yapıldığının açık olduğu, şir-
ketin likit durumunun bu ödemeleri yapmaya ve bankalardan kredi almaya
ihtiyacı olmadığından bahisle yapılan bu giderlerin yok sayılması müm-
kün olmadığından resen tarhiyata ilişkin matrah farkında yasal isabet
bulunmadığı şirketin müstahsilden yaptığı alımlar için tevkifat yapıl-
madığı sebebiyle Abdo Yavuz ifadesine göre stopaj matrahı saptanmış
isede, bu şahsın vergi yükümlüsü olması nedeniyle stopaj yükümlülüğün-
den kurtulmak için bu iddiada bulunduğu sonucuna varıldığından resen
tarhiyata ilişkin tarhiyatın terkini, kesilen kaçakçılık cezasının ise
kusur cezasına çevrilmesi gerektiği gerekçesiyle değişiklikle onayan
Vergi Mahkemesi kararının bozulması istenmektedir.
6948 sayılı Sanayi Sicili kanununun 1.maddesinde, "Bir maddenin vasıf,
şekil, hassa ve terkibini makina, cihaz, tezgah, alet veya diğer vası-
ta ve kuvvetlerin yardımı ile veya sadece el emeği ile kısmen veya ta-
mamen değiştirmek veya bu maddeleri işlemek suretiyle devamlı ve seri
halinde imal veya istihsal eden yerlerle madenlerin çıkarılıp işlendi-
ği yerler (sanayi işletmesi) ve buralarda yapılan işler (sanayi işle-
ri) sayılır" hükmüne yer verildiği, uyuşmazlık konusu olayda da, kuru
bakliyatın (nohut ve mercimek) temizlenmesi boylarına göre ayrılması
suretiyle şekli ve vasfı değişmekte bulunduğu cihetle Davacı kurumun
bu işleme tabi tuttuğu ürünlerin ihracatından sağlanan hasılatı nede-
niyle 5422 sayılı kurumlar Vergisi Kanununun 8.maddesinin 6.bendi uya-
rınca ihracat istisnasından yararlanması gerekmektedir.
Öte yandan inceleme elemanınca, davacı kurum ortaklarından Hüseyin
Ersan tarafından (Erşan Uluslararası Nakliyat İthalat İhracat) Toprak
Mahsulleri Ofisinden veresiye olarak satın alınan mercimeğin aynı fiat
la davacı şirkete devredildiği, bu nedenle davacı şirketçe T.M.O.ne
ödenen temerrüt faizi ile bankalardan davacı şirket adına alındığı hal
de bu kişiye kullandırılan krediler için ödenen faizin gider olarak
kaydedildiği, bunun dışında 31.12.1983 tarihli bilançoda davacı şirke-
tin Erşan Uluslararası Nakliyet, İthalat, İhracatdan 548.020.758 lira
alacaklı olmasına karşın herhangi bir faiz tahakkuk ettirilmediği,
tahsilat da yapılmadığı tesbit edilmiştir.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 17.maddesinin 3.bendinde, şir-
ketin kendi ortakları, ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek ve tüzel
kişiler, idaresi, murakabesi veya sermayesi bakımlarından vasıtalı va-
sıtasız olarak bağlı bulunduğu veya müfuzu altında bulundurduğu gerçek
ve tüzel kişiler ile olan münasebetlerinde emsaline göre göze çarpacak
derecede yüksek veya düşük faiz ve komisyonlarla ödünç para alması ve-
ya vermesi halinde kazancın tamamen veya kısmen örtülü olarak dağıtıl-
mış sayılacağı hükmüne yer verildiğinden, Davacı şirketin ortağı bulu-
nan kişiye faizsiz kredi kullandırması ve onun Ofise olan temerrüt fa-
izi borçlarını şirket hesaplarından ödemesinin anılan hüküm karşısında
örtülü kazanç olup olmadığı araştırılmadan banka faizi ve temerrüt fa-
izinin ferçek gider olarak kabulü mümkün görülmemiştir.
Vergi Dairesi Müdürlüğünce diğer matrah kalemlerine ilişkin olarak ile
ri sürülen iddialar, mahkeme kararının bu kalemlerle ilgili hüküm fık-
rasının dayandığı gerekçeler karşısında, yerinde ve kararın bozulması-
nı gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle yükümlü temyiz isteminin kabulü ile Ankara 6.Ver-
gi Mahkemesi kararının sanayi ürünü ihracat istisnası ve vergi dairesi
temyiz isteminin kısmen kabulü ile örtülü kazanca yönelik hüküm fıkra-
sının bozulmasına, diğer matrah kalemlerine ilişkin vergi dairesi tem-
yiz isteminin reddine karar verildi.
CP/SE
|