|
ÜST BİRLİĞE ÜYE OLMAMASI NEDENİYLE KURUMLAR VERGİSİ MUAFİYETİNDEN FAY-
DALANAMAYAN KOOPERATİFİN NET AKTİF VERGİSİ ÖDEMEKLE YÜKÜMLÜ BULUNDUĞU
HK.
Davacı kooperatif adına verdiği beyanname üzerinden tahakkuk ettirilen
net aktif vergisine karşı açılan davayı; 3986 sayılı Yasanın 5/a mad-
desinde, bilanço esasına göre defter tutmak mecburiyetinde bulunan ge-
lir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin 1993 hesap dönemi itibariyle
düzenledikleri bilançolarda yer alan net aktifleri veya bunların 1993
hesap dönemindeki gayrisafi hasılatları üzerinden net aktif vergisi ö-
deyeceklerinin hükme bağlandığı, Kurumlar Vergisi Kanununun 7/16 ıncı
maddesinde ise kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf olabilmeleri
için gerekli olan şartların açıklandığı, her ne kadar davalı idarece
1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 93/4.maddesinde yer alan, koopera-
tifler, kooperatif birlikleri ve kooperatifler merkez birliklerinin
faaliyete geçen üst kuruluşlara girmemeleri halinde 93 üncü maddede
yazılı muaflıklardan faydalanamayacağı hükmüne dayanılarak ve davacı
kooperatifin üst kuruluşa üye olmaması neden gösterilerek kurumlar
vergisinden dolayısıyla da net aktif vergisinden muaf olamayacağı
ileri sürülmüş ise de, gerek kurumlar vergisi kanununun anılan hükmü
gerekse Danıştay Dördüncü Dairesince verilen 18.12.1996 gün ve 1986/-
4089 sayılı kooperatiflerin Kurumlar Vergisi Kanununun 7/16 ıncı mad-
desindeki muafiyetten yararlanabilmeleri için üst birliğe girme zorun-
luluğu bulunmadığı yolundaki kararı karşısında bu iddia kanun ve içti-
hada uygun bulunmadığından kooperatif adına yapılan tahakkuk işleminde
yasal isabet görülmediği gerekçesiyle kabul ederek dava konusu net ak-
tif vergisi tahakkukunu iptal eden Ankara Üçüncü Vergi Mahkemesinin
1995/749 sayılı kararının, üst birliğe üye olmayan kooperatifin kurum-
lar vergisi muafiyetinden faydalanamayacağı dolayısıyla da net aktif
vergisi mükellefi olacağı ileri sürülerek bozulması istemidir.
3986 sayılı kanunun 5. maddesinin (a) bendinde bilanço esasına
göre defter tutmak mecburiyetinde olan gelir ve kurumlar vergisi mü-
kelleflerinin 1993 hesap dönemi sonu itibariyle düzenledikleri bilan-
çolarda yer alan aktifleri veya bunların 1993 yılı hesap dönemindeki
gayrisafi hasılatı üzerinden net aktif vergisi ödeyecekleri hükme bağ-
lanmıştır.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 7. maddesinin 16.fıkra-
sında; Esas mukavelelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması,
idare meclisi başkan ve üyelerine kazanç üzerinden hisse verilmemesi,
ihtiyat akçelerinin ortaklara dağıtılmaması ve münhasıran ortaklar ile
iş görülmesine dair hükümler bulunması şartı ile kooperatiflerin Ku-
rumlar Vergisinden muaf olacağı hükme bağlanmış, 1163 sayılı Koopera-
tifler Kanununun 93. maddesinin 3.fıkrasında, kooperatiflerin 5422 sa-
yılı Kurumlar Vergisi Kanununun 7. maddesinin 16. bendindeki esaslar
dahilinde Kurumlar Vergisi muaflığından faydalanacakları belirtilmiş,
aynı maddenin 4. fıkrasında ise; Kooperatiflerin faaliyete geçen
üst kuruluşlara girmemeleri halinde, bu maddenin 1 nolu fıkrasının (b)
bendi ile 2 nolu fıkrasından ayrı fıkralarda yazılı muaflıklardan is-
tifade edemiyecekleri hükmüne yer verilmiştir.
Bu hükümlere göre kooperatiflerin kurumlar Vergisi muafiyetin-
den yararlanabilmesi; 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 7. madde-
sinin 16. fıkrasında öngörülen koşulların yerine getirilmesi yanında,
aynı konuda faaliyet gösteren bir üst kuruluşa üye olma koşulununda
yerine getirilmesine bağlı bulunmaktadır.
Üst birliğe üye olmadığı anlaşılan davacı kooperatifin yukarıda
açıklanan hükümler karşısında kurumlar vergisi muafiyetinden yararlan-
ması olanaksız bulunduğundan net aktif vergisinden muaf tutulmasına da
hukuken olanak bulunmadığı cihetle mahkeme davacı kooperatifin net ak-
tif vergisi ödeme yükümlülüğü bulunmadığı gerekçesiyle tahakkuk işle-
minin iptali yolunda karar verilmesinde yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkeme-
sinin E:1994/1337, K:1995/749 sayılı kararının bozulmasına karar ve-
rildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:92)
|