|
ŞİRKETİN ORTAKLARININ İŞTİRAKLERİ BULUNDUĞU TAŞINMAZIN HACZEDİLEBİLME-
Sİ İÇİN, ORTAKLARIN AYNI ZAMANDA ŞİRKETİN KANUNİ TEMSİLCİSİ OLMALARI-
NI, KAMU BORCUNU ŞİRKETTEN TAHSİLİ İÇİN TÜM KANUNİ PROSEDÜRÜN TAMAM-
LANMASI VE KAMU ALACAĞININ TAHSİLİNİ OLANAKSIZ KILMAK AMACIYLA SATIŞ
VADİ SÖZLEŞMESİ DÜZENLENDİĞİNİN GENEL MAHKEMELERDE İPTAL DAVACI YOLUY-
LA SAPTANMASI GEREKTİĞİ HK.
Davacının noterce düzenlenen satış vaadi sözleşmesiyle satın alarak a-
dına tesciline karar verilen taşınmazlar üzerine Vergi Dairesi Müdür-
lüğünce konulan haciz işlemine karşı açılan davayı; olayda, davacının
Ceyhan Birinci Noterliğince düzenlenen ... günlü ve ... yevmiye sayılı
satış vaadi senetleri ile Yürüktümenler Çırçır ve Prese Fabrikası Ano-
nim şirketinin ortaklarından... parsel sayılı taşınmazı satın aldığı,
ancak bu satışın ... tarihine kadar tapuya tescil edilmediği, bu ta-
rihte anılan şirketin vergi borçları nedeniyle haczedilmesi üzerine
haciz işleminin davaya konu edildiğinin anlaşıldığı, ... Çırçır ve
Prese fabrikası Anonim Şirketinin vergi borcu bulunduğu, taşınmaz ma-
liklerinin de bu şirkete ortak oldukları çekişmesiz olduğuna göre şir-
ketin vergi borcu için Tapu Sicilinde ortaklar adına kayıtlı görünen
taşınmaz üzerine Vergi Dairesi Müdürlüğünce haciz uygulanmasında kanu-
na aykırılık görülmediği, davacının altı yıl önce noter satış vaadi
senedi ile satın aldığını ileri sürdüğü taşınmazın, sahiplerinin ortak
olduğu şirketin vergi borcunun kesinleşmesi ve bu borç için haciz uy-
gulanmasına kadar tapuda tescil ettirilmeyerek haciz şerhi üzerine
tescil davası açılmasının borçlu şirketin kamu borcunun bir kısmının
ve tamamının tahsiline olanak bırakmamaya yönelik işlem olduğu sonucu-
na varıldığından, davacı iddialarının işlemi kusurlandıracak nitelikte
görülmediği gerekçesiyle reddeden Adana Birinci Vergi Mahkemesinin
1997/344 sayılı kararının; haciz işleminin dayanağını oluşturan vergi
borcunun Yürüktümenler Çırçır ve Prese Faprikası Anonim Şirketine ait
olduğu,taşınmazın zilyetliğinin vergi alacağının doğduğu tarihten önce
satış vaadi sözleşmeleriyle alındığı, dosyada hacze konu kamu alacağı-
nın tahsilini olanaksız kılmaya yönelik olarak yapılmış bir tasarruf
ve işlemin varlığını gösterir belge ve bilgi bulunmadığı ileri sürüle-
rek bozulması istemidir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 10. maddesinde: "Tüzel kişiler-
le küçüklerin ve kısıtlıların vakıflar ve cemaatler gibi tüzel kişili-
ği olmayan teşekküllerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları halin-
de bunlara düşen ödevler kanuni temsilcileri, tüzel kişiliği olmayan
teşekkülleri idare edenler ve varsa bunların temsilcileri tarafından
yerine getirilir. Yukarıda yazılı olanların bu ödevleri yerine getir-
memeleri yüzünden mükelleflerin veya vergi sorumlularının varlığından
tamamen veya kısmen alınamayan vergi ve buna bağlı alacaklar, kanuni
ödevleri yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınır." hükmüne, 6183
sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 75.maddesinde
de, yapılan takip sonucunda borçlunun haczi caiz malı olmadığı veya
bulunan malların satış bedeli borcunu karşılamadığı takdirde borçlunun
aciz halinde sayılacağı, yapılan takip safhalarıyla bakiye borç mikta-
rının bir aciz fişinde gösterilerek aciz halinin tespit olunacağı,
hükmüne yer verildiğinden, kamu alacağının Vergi Usul Kanununun 10.
maddesi uyarınca şirket ortağından takibi yoluna gidilebilmesi için,
ortağın öncelikle şirketin kanuni temsilcisi olması, vergi borçlusu
şirket hakkında tüm takip yollarının tüketilmesi, borçlu şirketin bor-
cu karşılayabilecek düzeyde haczi kabil malı bulunmaması veya bulunan
malların satış bedelinin borcu karşılamaması nedeniyle borçlunun aciz
halinde bulunduğunun bir aciz fişi ile kanıtlanması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, noter satış vaadi sözleşmeleriyle da-
vacı tarafından satın alınan taşınmaza Vergi Dairesi Müdürlüğünce uy-
gulanan haciz işleminin, taşınmazın iştirakçilerinden ...'in ortak ol-
dukları ... Çırçır ve Prese Fabrikası Anonim Şirketinin vergi borcuna
dayalı olduğu, ancak vergi borcunun öncelikle şirket tüzel kişiliğin-
den tahsili yoluna gidilip gidilmediği, bu yola gidilmiş ise, sonucu-
nun ne olduğu, taşınmazın iştirakçileri ...'in borçlu şirketin kanuni
temsilcileri olup olmadığı anlaşılamamaktadır. Bu bakımdan söz konusu
kanuni prosedür tamamlanmadan ve şirket mal varlığından tahsil olanağı
bulunup bulunmadığı, taşınmazın iştirakçilerinin borçlu şirketin kanu-
ni temsilcisi olup olmadığı kesin olarak saptanmadan, taşınmaz sahip-
lerinin vergi borçlusu Yürüktümen Çırçır ve Prese Fabrikası Anonim
şirketinin ortağı olduğunun çekişmesiz bulunduğu gerekçesiyle davanın
reddi yolunda verilen Vergi Mahkemesi kararında yasal isabet görülme-
miştir.
Öte yandan, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkın-
da Kanunun 30. maddesinde; Borçlunun malı bulunmadığı veya borça yet-
mediği takdirde amme alacağının bir kısmının veya tamamının tahsiline
imkan bırakmamak maksadıyla borçlu tarafından yapılan bir taraflı mua-
melelerle borçlunun maksadını bilen veya bilmesi lazım gelen kimselere
yapılan tüm muamelelerin tarihleri ne olursa olsun hükümsüz sayılacağı
hükme bağlanmış, aynı kanunun 24. maddesinde de hükümsüz sayılan bu
muamele ve tasarrufların umumi mahkemelerde açılacak dava ile iptali-
nin istenebileceği öngörülmüştür.
Olayda, Vergi Dairesi Müdürlüğünce Yürüktümenler Çırçır ve Pre-
se Fabrikası Anonim Şirketinin vadesinde ödenmeyen vergi borcu nede-
niyle şirket ortaklarının iştiraki bulunan taşınmazlar üzerine uygula-
nan haciz işleminden önce, taşınmazların iştirakçileriyle noter satış
vaadi sözleşmeleri düzenlendiği ve sözleşmeye dayanılarak açılan hük-
men tescil davasında, Ceyhan Birinci Asliye Hukuk Mahkemesince verilen
... tarihli tedbir kararı tapu kaydına şerh düşüldüğüne göre noter sa-
tış vaadi sözleşmeleri ve bu sözleşmelere dayanılarak açılan hükmen
tescil davasında verilen tedbir kararının, kamu borçlusu şirketin or-
taklarınca, mal kaçırmak amacıyla yapılmış bir işlem olup olmadığı, bu
tasarruf ve işlemlerin iptali için Vergi Dairesi Müdürlüğünce umumi
mahkemelerde açılacak dava sonucunda verilecek kararla saptanacağın-
dan, noter satış vaadi sözleşmesine dayanılarak açılan tescil davası,
tedbir kararı ve tapuya şerh düşülmesinin şirketten olan amme alacağı-
nın bir kısmının tahsiline imkan bırakmamak amacına yönelik işlemler
olduğu gerekçesiyle davanın reddi yolunda verilen mahkeme kararında bu
yönden de hukuka uygunluk görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile Adana İkinci
Vergi Mahkemesinin ... günlü görüşme tutanağına dayalı bulunmamasına
rağmen hatalı tarihle yazılmış olan 1997/344 sayılı kararının bozulma-
sına, karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:98) (MT/ES)
|