|
BABASININ İFADESİ DIŞINDA HERHANGİ BİR TESBİTE DAYANMAKSIZIN VE BABA-
NIN BANKA HESAPLARINA YURT DIŞINDAN DÖVİZ OLARAK GÖNDERİLEN PARALARIN
TÜMÜNÜN, YÜKÜMLÜNÜN İŞLETMESİYLE İLGİLİ KABUL EDİLMEK SURETİYLE YETER-
SİZ İNCELEMEYE DAYANILARAK UYGULANAN TARHİYATIN KALDIRILMASINDA YASAYA
AYKIRILIK BULUNMADIĞI HK.
Halı ticaretiyle uğraşan yükümlünün 1989 ve 1990 yıllarına ilişkin iş-
lemlerinin incelenmesi sonucunda bir kısım halı alış ve satışlarının
faturasız yapıldığı saptanarak resen saptanan matrah farkı üzerinden
adına 1989 Nisan dönemi için kaçakçılık cezalı katma değer vergisi sa-
lınmıştır.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen Antalya Vergi Mahkemesi
14.11.1991 günlü ve 1991/688 sayılı kararıyla; dava konusu tarhiyatın
dayanağı olan vergi incelemesinin eksik ve yetersiz olduğu gerekçesiy-
le tarhiyatı kaldırmıştır.
Vergi Dairesi Müdürlüğünün temyiz istemini inceleyen Danıştay
Dokuzuncu Dairesi 15.11.1993 gün ve 1993/4055 sayılı kararıyla; yüküm-
lünün işyerinde yapılan yoklamada fiili envanter sonucunda bir kısım
alış ve satışların faturasız yapıldığının tesbiti üzerine defter ve
belgelerinin ihticaca salih bulunmadığı görüşüyle dönem matrahının re-
sen takdiri yoluna gidildiği, resen takdire dayanak olarak, yükümlünün
babasının ifadesinden hareketle, babasının bankalardaki döviz hesapla-
rının incelendiği, bulunan meblağın kayıt dışı bırakılan hasılat ola-
rak esas alındığı ve bunun üzerinden cezalı tarhiyat yapıldığı uyuş-
mazlığın çözümünün, matrah farkının tesbit şeklinin vergi mevzuatı
çerçevesinde hukuka uygun olup olmadığının, diğer bir anlatımla söz
konusu vergi incelemesinin yeterli olup olmadığının belirlenmesine
bağlı bulunduğu, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 141 inci maddesi hük-
münden, incelemenin mutlaka yükümlünün yanında ve gözetiminde yapılma-
sı gerektiği sonucunun çıkarılamayacağı, inceleme sırasında yapılan
fiili envantere ilişkin tutanağın yükümlünün babası ve işyerinde çalı-
şan elemanına imzalatıldığı, olayın niteliğine ilişkin ilgili şahısla-
rın aksi mülahazaları ve itirazları olduğu yolunda herhangi bir husus
tesbit edilmediği, anılan kişilerin ilgili madde hükmünde belirtilen
"nezdinde inceleme yapılan" kişiler kapsamında olduğu, vergi mahkeme-
sinin yükümlünün bizzat beyan ve açıklamalarını içermeyen bir tutana-
ğın inceleme raporuna esas alınamayacağı yolundaki gerekçesine katıl-
manın mümkün olmadığı, diğer taraftan babasının ifadesinden; yükümlü-
nün ticari faaliyeti ile ilgili bir kısım hasılatının babasının banka
hesabına gönderilmesinin sağlandığı sonucuna varıldığı, resen tarhiya-
ta neden olan inceleme sırasında yapılan fiili envanterde bir kısım
halının faturasız olarak alınıp satıldığının saptanmasının somut bir
dayanak olmasının yanısıra, babasının ticari faaliyeti dolayısıyla
yurt dışına satış yaptığına dair herhangi bir iddia, delil ve tesbit
de olmaması ve olayın niteliğinin gözönünde bulundurulması sonucunda
yükümlü ile babası arasında, yurt dışındaki kişilere yapılan halı sa-
tış bedellerinin tahsili konusunda vergi kaçırma amacına yönelik bir
anlaşmanın bulunduğunun anlaşıldığı, bu durumda, dava konusu cezalı
tarhiyatla ilgili incelemenin eksik ve yetersiz olduğu gerekçesiyle
tarhiyatı kaldıran vergi mahkemesi kararında yasal isabet görülmediği
gerekçesiyle vergi mahkemesi kararını bozmuştur.
Bozma kararına uymayan Antalya Vergi Mahkemesi 10.5.1994 gün ve
1994/464 sayılı Kararıyla; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30 uncu
maddesinin 4 üncü bendinde, defter kayıtları ve bunlarla ilgili vesi-
kaların vergi matrahının doğru ve kesin olarak tesbitine imkan verme-
yecek derecede noksan, usulsüz ve karışık olması dolayısıyla ihticaca
salih bulunmamasının resen takdir sebebi sayıldığı, dosyada bulunan
vergi inceleme raporu ve eki tutanağın incelenmesinden, 27.11.1990 gü-
nünde yapılan fiili envanterde bir kısım alış ve satışların faturasız
yapıldığının yükümlünün yetkili adamı ile birlikte saptandığı, bu du-
rum defter ve belgelerin usul ve kanuna aykırı bir şekilde düzenlendi-
ği ve ihticaca salih bulunmadığını gösterdiğinden, dönem kazancının
resen takdir edilmesinde yasal isabetsizlik görülmediği, 213 sayılı
Kanunun 134 ve 141 inci maddeleri uyarınca incelemede belirlenen hu-
susların tutanakla saptanması gerektiği, yeterli bir incelemenin ya-
pılmış olduğundan söz edebilmek için vergileme ile ilgili olaylar ve
hesap durumlarının inanılır biçimde araştırılması, eleştirilecek hu-
suslarla ilgili saptamaların sağlıklı yapılması ve saptamaların isa-
betli ve güvenilir bir şekilde değerlendirilmesi gerektiği, dosyada
bulunan ve yükümlü hakkındaki bilgileri içeren inceleme raporu ekin-
deki tutanağın yükümlünün babası tarafından imzalandığının ve ifade
dışında bir belgeye dayalı olmadığının anlaşıldığı, yükümlünün bizzat
beyan ve açıklamalarını içermeyen bir tutanağın, inceleme raporuna ve
dolayısıyla değerlendirmeye esas alınmasının anılan kanun hükümlerine
aykırı olduğu, diğer taraftan, yükümlünün babasının kesinlik taşımayan
ifadesine dayanılarak babanın banka hesaplarına döviz olarak yatırılan
paraların tamamının, oğlunun ticari işlemleriyle ilgili olduğunun ka-
bul edilmesinin de olanaksız bulunduğu, bu durumda, dava konusu tarhi-
yatla ilgili incelemenin eksik ve yetersiz olduğu açık bulunduğundan
cezalı tarhiyatın tamamen terkini gerektiği, nitekim, aynı inceleme
raporuna dayalı olarak 1989 yılı için davacı adına salınan gelir ver-
gisi, fonlar ve kesilen özel usulsüzlük cezası ile ilgili uyuşmazlık
hakkında mahkemelerince aynı gerekçeyle tarhiyatın terkini yolunda ve-
rilen kararın, Danıştay Üçüncü Dairesince verilen 16.11.1993 gün ve
1993/3211 sayılı kararla onanarak kesinleşmiş bulunduğundan söz ederek
ilk kararında direnmiştir.
Direnme kararı, vergi dairesi müdürlüğünce temyiz edilmiş ve
vergi inceleme raporuna dayanılarak yapılan cezalı tarhiyatın yasal
olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmiştir.
Dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçesi Kararın özet bölümünde
yazılı Vergi Mahkemesinin sayılı Kararı, aynı gerekçe ve nedenlerle
Kurulumuzca da uygun bulunmuş ve temyiz dilekçesinde ileri sürülen id-
dialar Kararın bozulmasını gerektirecek durumda görülmemiştir.
Bu nedenlerle temyiz isteminin reddine karar verildi.
(MT/ES)
|